Orijinal Başlık: Türkiye’nin Şam Büyükelçiliği 12 yıl aradan sonra açıldı
Orijinal İçerik Parçası: Kaynak, DIŞİŞLERİ BAKANLIĞI’na göre, Suriye’de İslamcı militan grup Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki muhalif grupların Şam’ı ele geçirmesinin ardından ve Esad yönetiminin düşmesinin sonrasında, Türkiye’nin Şam Büyükelçiliği Cumartesi günü yeniden faaliyete geçti. Suriye’deki yeni yönetim, Şam’da büyükelçiliklerini açma sözü veren ülkeler arasında Türkiye’nin de bulunduğunu belirtmişti. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, büyükelçiliğin 14 Aralık’tan itibaren faaliyete geçeceğini duyurdu. NTV’de yaptığı açıklamada Fidan, tüm elçilik personelinin Şam’a gitmek üzere yola çıktığını ifade etti. Dışişleri Bakanlığı’nın kaynaklarına göre, Türkiye’nin Nuakşot (Moritanya) Büyükelçisi Burhan Köroğlu, Şam Büyükelçiliği Geçici Maslahatgüzarı olarak atandı. 13 Aralık Cuma günü NTV’de konuşan Bakan Fidan, Suriye’deki yönetim değişikliği sürecine dair de bilgiler verdi.
İngiltere ve ABD’nin ‘terör örgütü’ listesinde yer alan HTŞ ile nasıl iletişim kurduğu tartışma konusu olurken, HTŞ’nin çağrısıyla Suriye’de birçok şehirde Esad’ın devrilmesi kutlandı. Suriye Milli Ordusu’nun Tel Rıfat operasyonuna dair bilgiler de gündemde. Öldürülen 13 yaşındaki Hamza’nın annesi, ‘Esad inşallah bedelini öder’ dedi.
Haberin devamında Fidan, Doha’daki bir toplantıda Rusya ve İran ile Suriye’ye müdahale etmemeleri konusunda bir mutabakat sağlandığını söyledi ve “Bir noktada onlar da aramaya başladılar, o akşam Esad gitti” dedi. Ayrıca, “Geçiş sürecinin kan dökülmeden gerçekleşmesi için ihtiyatlı davrandık” ifadelerini kullandı. Fidan, Türkiye’nin PKK’nın Suriye’deki uzantısı olarak gördüğü Halk Savunma Birlikleri için “YPG’nin ortadan kaldırılması, stratejik hedefimizdir” şeklinde konuştu. Şam yönetiminin toprak bütünlüğünü sağlamak adına atacağı adımlar neticesinde “YPG’nin artık zemin bulamayacağını” belirten Fidan, “Biz, Suriye’deki kardeşlerimizin kendi topraklarındaki tehdidi temizlemesini bekleyeceğiz” ifadelerine yer verdi. Ayrıca, “YPG içindeki yabancı unsurların ülkeyi terk etmeleri gerekiyor. YPG’nin tüm komuta kademesinin de ülkeyi bırakması lazım. Kalanların da silahlarını bırakıp yaşamaya devam etmeleri gerekecek” dedi.
Suriyeli Kürtler ve PYD’nin HTŞ’ye bakışı gibi konular ise merak uyandırıyor. Kaynak, Getty Images.
Büyükelçilik ‘şartlar oluşunca’ açılacak. MİT Başkanı İbrahim Kalın, 12 Aralık’ta Şam’a gitti ve Emevi Camii’nde namaz kıldı. Kalın’ın ziyaretinin detayları resmi olarak paylaşılmadı, ancak Suriye Enformasyon Bakanlığı, Kalın’ın HTŞ lideri Ahmed eş-Şera (Ebu Muhammed Colani) ve Suriye’deki geçiş hükümeti için atanan Muhammed el-Beşir ile görüşeceğini bildirdi. Türkiye, Suriye iç savaşının çıkışından bir yıl sonra, 26 Mart 2012 tarihinde Şam’daki büyükelçiliğini kapatmıştı. Ankara, kapalı olan elçiliğin açılması için uygun şartların oluşmasını bekleyeceğini belirtmişti.
Suriye Kurtuluş Hükümeti, 12 Aralık’ta yaptığı açıklamada, Şam’da büyükelçiliklerini yeniden açtığını duyuran ülkelere teşekkür etti. Bu ülkeler arasında Mısır, Irak, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Ürdün, Oman ve İtalya yer aldı. Ayrıca, Katar ve Türkiye’nin de büyükelçiliklerini yeniden açma konusundaki güvence verdikleri ifade edildi.
Kaynak, Getty Images. Büyükelçiliğin açılma süreci ile ilgili bir gazetecinin sorusuna Bakan Fidan, “Şartları gözden geçireceğiz. Uygun durumların oluşmasını bekliyoruz” yanıtını vermişti. Bu açıklamalardan, Türkiye’nin elçiliğin açılması için acele etmeyeceği, özellikle HTŞ liderliğindeki yeni yönetim kurma çalışmalarını takip edeceği anlaşılmaktadır. Politika durumunun yanı sıra, büyükelçiliğin yeniden faaliyet göstermesi için gerekli teknik ve lojistik hazırlıkların zaman alacağı da öngörülmektedir.
Büyükelçilik 2012’de kapatıldı Türkiye, 26 Mart 2012 tarihinde Şam Büyükelçiliği’ni, ülkede artan şiddet nedeniyle güvenlik kaygıları dolayısıyla kapatmıştır. Son Şam Büyükelçisi Ömer Önhon ve tüm diplomatlar Ankara’ya geri çağrılmıştır. Elçiliğin kapanması, Beşar Esad yönetiminin siyasi olarak izole edilmesi mesajı olarak değerlendirilmişti. Türkiye, iç savaşın başladığı ilk günlerden itibaren Esad yönetimi ile temas halinde kalmış ve sorunun çözümü için siyasi uzlaşma yolunu önermişti. Ancak, Esad yönetimi uzlaşı yerine askeri müdahale tercih edince Türkiye-Şam ilişkileri tamamen kopmuştur. Türkiye, o tarihten itibaren, Esad yönetiminin devrilmesi için birleşen Suriye muhalefetine ev sahipliği yapmış ve destek sağlamıştır. Türkiye, büyükelçiliğini kapattıktan iki ay sonra, Suriye ordusunun Humus’ta gerçekleştirdiği saldırıya tepkiler vermiş ve Şam yönetimine bağlı diplomatik temsilcilerin Türkiye’yi terk etmesini istemiştir. O günden bu yana, Suriye’nin Ankara Büyükelçiliği kapalıdır. Suriye’nin İstanbul Başkonsolosluğu ise etkinliklerini sürdürmüştür. Türkiye, Halep Başkonsolosu Adnan Keçeci ve diplomatlarını Temmuz 2012’de güvenlik endişeleri nedeniyle geri çekmiştir. Halep’teki durumun normale dönmesi ve siyasi sürecin belirginleşmesi ile yeni atamaların yapılması beklenmektedir.
