2000’li yılların başında, 21. yüzyılı yüksek bir uygarlık çağına taşıma vaadi beş devasa mega trende dayanıyordu: hipersonik dijitalleşme, yeni bir orta sınıfın yükselişiyle birlikte sürdürülebilir kalkınma, yeşil ve akıllı teknolojilerin dönüştürücü birleşimi, devrim niteliğindeki ilerlemeler. hareketlilik ve akıllı kentleşmeye dayanan yerelleştirilmiş bir evrim.
Bu beş mega trend, özünde, yalnızca Dünya’nın insanlık için yaşanabilirliğini artırmakla kalmayıp, aynı zamanda sürdürülebilir kalkınmanın övgüye değer hedeflerine doğru yön veren bir dünyayı şekillendirmeyi amaçlıyordu. Ancak başlangıçta tek kutuplu dünya düzeni çerçevesinde tasarlanan bu mega trendler, güç merkezlerini öne çıkaran çok kutuplu dünyanın değişen dinamikleriyle karşılaştıkça, kendilerini önceliklerini sürdürme zorluğuyla boğuşurken buldular. Bu zorluk 2014 yılından itibaren giderek daha belirgin hale geldi.
Bu beş ana temanın özellikle son on yılda küresel sistem üzerinde yarattığı derin etkinin ışığında, aynı zamanda “Küresel Güney” ile “Küresel Kuzey” arasındaki çatlakları da derinleştirdiler. 2024 gibi oldukça zorlu bir yılın başlangıcıyla karşı karşıya olduğumuz şu günlerde, Küresel Güney ile Küresel Kuzey arasında dayanıklı ve kalıcı bir diyaloğun teşvik edilmesi giderek daha zorunlu hale geliyor. Bu diyalog, küresel düzenin yeniden yapılandırılmasını zorunlu kılan beş temel konunun ele alınması açısından hayati öneme sahiptir: iklim değişikliği, teknolojinin yaratıcı bir şekilde yok edilmesi, demografik dönüşüm, parçalanan bir dünya ve toplumsal huzursuzluk. Artık bu küresel muhataplar arasında sağlam ve sürdürülebilir bir alışveriş her zamankinden daha fazla önem taşıyor.
Mega trendleri ortaya çıkarmak
Yukarıda özetlenen beş istikrarsızlaştırıcı eğilim, 21. yüzyılı dönüştürmeyi vaat eden beş mega eğilime önemli bir darbe indirdi. İlk aksaklık, küresel mali kriz sırasında çok taraflı sistemin çözülmesiyle ortaya çıktı. Ne yazık ki, Kovid-19 salgını ve ardından gelen Rusya-Ukrayna savaşı sırasında yaşananlar, küresel ekonomik-politik sisteme, dünya çapındaki tedarik zincirine ve özellikle küresel çok taraflı kuruluşlara olan güveni derinden sarsan, öngörülemeyen iki “kara kuğu” olarak karşımıza çıkıyor. çözümler üretmek. Bu çalkantı, önde gelen ülkeleri yerel çözümler üretmeye ve ulusal düzeyde koruyucu önlemler almaya zorladı. “Siyah Kuğu” terimi, dünya ekonomisinde ve siyasetinde geri dönüşü olmayan ve radikal değişikliklere neden olan bir olay veya süreç olarak tanımlanmaktadır.
Sonuç olarak, iklim değişikliği, teknolojinin yaratıcı yıkımı, demografik dönüşüm, parçalanan bir dünya ve toplumsal huzursuzluğun (şu anda küresel düzenin karşı karşıya olduğu güçler) neden olduğu zorluklarla boğuşurken her ulus, “stratejik özerklik” merceğinden giderek kendi kendine yetmeye giderek daha fazla öncelik veriyor. ” Sonuç, belirli ulusal ihtiyaçlara göre uyarlanmış bireyselleştirilmiş çözümlere odaklanmaya doğru bir değişimdir.
Küresel ekonomik-politik sisteme hakim olan bu olumsuz ruh halinde, sadece hükümetler değil, uluslararası şirketler ve küresel markalar da sürekli olarak tüketicilerin eğilimlerini ve özellikle aidiyetlerini korumayı amaçlıyor. İlham veren ülkeler ile istikrarsızlaştırma odaklı ülkeler arasında 2002 yılından bu yana derinleşen korkutucu “dezenformasyon savaşının” zehirlediği küresel ortamda, insan sağlığına, sürdürülebilirliğe, sürdürülebilirliğe odaklanan yatırım, ürün ve projelere yönelik güçlü farkındalık yaratmak için adeta bir savaş sürüyor. hareketlilik ve temiz ve yeşil bir dünya.
İstikrarsızlaştırıcı ve dönüştürücü güçler
Yukarıda ana hatlarıyla belirtildiği gibi, halihazırda küresel düzene meydan okuyan güçler, yalnızca istikrarı bozucu etkiler yaratmakla kalmıyor, aynı zamanda istikrarlı bir ekonomik-politik sistemin yeniden inşası için de önemli fırsatlar sunuyor. Uluslar ve şirketler, temiz ve yenilenebilir enerji önlemleri, tamamen elektrikli araçların yaygın şekilde benimsenmesi, daha fazla eşitlik için küresel vergi sisteminin yeniden yapılandırılması ve küresel tedarik zincirinin etkinliğini ve verimliliğini artırmayı amaçlayan yeni teknolojilere yatırım yapma taahhütlerini benimsiyor. Bu, imalattan hizmetlere kadar dünya ekonomisinin tüm stratejik sektörlerinde verimliliğin ve verimliliğin artırılmasına kadar uzanıyor.
Ayrıca, bu beş zorlu konuyu ele alan yenilikçi yaklaşımlar, sıfır atık olgusunun takip edilmesi de dahil olmak üzere ilerleme için yeni yollar açabilir.
Türkiye, kendi coğrafi bölgesinde ve Avrasya genelinde süregelen güç mücadelelerinin etkisini azaltmak amacıyla bir dizi kapsamlı diplomatik, ekonomik, ticari ve insani tedbiri aktif olarak uygulamaktadır. Bu proaktif yaklaşım, Türkiye’nin çıkarlarını korumayı amaçlamaktadır ve benzer zorluklarla karşı karşıya kalan hem birincil hem de ikincil komşu ülkeleri desteklemeyi de kapsamaktadır. Bu zorlu ortamda, Kafkaslar, Balkanlar, Afrika, Orta Doğu ve Körfez’de güvenli liman olarak Türkiye’ye atfettiğimiz önemli rol, Türkiye’nin sürdürülebilir ihracat başarısının artmasına katkı sağlayan en önemli faktör haline geliyor.
