20 Kasım 1939’da kurulan BBC Türkçe, 85. yaşını kutluyor. İkinci Dünya Savaşı’nın zor zamanlarında yayına başlayan BBC Türkçe, yıllar boyunca dünyadaki önemli gelişmeleri Türkiye’deki dinleyicilerine radyo dalgaları aracılığıyla iletti. Türkiye’de haber almanın zorlaştığı darbe dönemlerinde, sansürsüz bilgi almak isteyen birçok kişi frekanslarını Londra’dan yayın yapan BBC Türkçe radyosuna ayarlıyordu. BBC Türkçe, zamanla kısa dalga yayıncılığından televizyona, internetten sosyal medyaya kadar pek çok platformda yer aldı. Bu süre zarfında birçok siyasetçi ve deneyimli gazetecinin yolu BBC Türkçe’den geçti. Ayrıca İngiltere’de 13 yaşındaki bir kız çocuğu, aşırı sağcı şiddet eylemlerine karışmaktan suçlu bulundu. Türkiye, Dünya Basın Özgürlüğü Endeksi’nde 158’inci sıraya yükseldi ancak durum hâlâ ‘çok vahim’ olarak değerlendiriliyor. Eski BBC spikeri Huw Edwards, ‘çocuk istismarı’ içerikli görseller bulundurduğu gerekçesiyle 6 ay ertelenmiş hapis cezası aldı. ABD Seçimleri 2024 ile ilgili Washington Post gazetesi aday desteklememe kararı aldığında, bu karar tartışmalara yol açtı. Haberimizin sonunda, 85 yıllık bu serüvenin fotoğraflarını ve özel yayınlarını sizler için derledik. Müttefiklerin Avrupa’daki zafer gününde, Londra’nın St. Paul Katedrali yakınında kayıt arabalarını durduran BBC Türkçe Servisi’nden A.S. Emre (ortada) ve Farsça Servisi’nden S.A. Tahiri, o dönemdeki Yakın Doğu servisinin zafer programları çerçevesinde kayıtlara hazırlık yapıyorlar (08/05/1945). Soldan sağa: BBC Farsça Servisi’nden S.A. Tahiri, Arapça Servisi’nden I.K. Sabbah ve Türkçe Servisi’nden A.S. Emre müttefiklerin zafer gününde Londra’da kayıt yapmaya hazırlanıyor. İkinci Dünya Savaşı’nda Almanya’nın teslim olmasından 11 gün sonra yapılan bir radyo yayınında, BBC Türkçe’nin bağlı olduğu Britanya Radyosu Yakın Şark Servisi Direktörü S. Hillelson, Türkçe mesajında kurumda çalışan Türk meslektaşlarını tebrik ediyor. BBC arşivlerindeki en eski Türkçe kayıtlarından birinde Hillelson, “Hepimiz çok zor günler geçirdik ve ben hava akınları, uçan bombalar ve roketle yapılan hücumlar esnasında tehlikeye rağmen bir kişinin dahi İngiliz meslektaşlarının yanında görevini yapmaktan kaçındığını düşünerek gurur duyuyorum” açıklamalarında bulunuyor. Emel Gazimihal, BBC Türkçe sunucularından biriydi ve 1998’de 86 yaşında hayatını kaybetti. Türkiye’nin ilk kadın spikeri olan Gazimihal, BBC Türkçe ekibine geçici olarak katılmış, ilk göreviyle 1937 yılında Ankara Radyosu’nda başlamıştır (01/10/1937). BBC Türkçe’nin ilk kadın sunucusu Güzin Özbekkan, 19. yüzyıl edebiyatçısı ve devlet adamı Ziya Paşa’nın torunuydu (01/10/1941). BBC Türkçe’den Mehmet Refiğ, öğle tatili sırasında bir çikolata fabrikasının yemekhane bölümünde. İki Şehir adlı programın bu bölümünde Giresun ile Birmingham’daki Bourneville kentleri ele alınıyor. İngiltere’deki bu çikolata üretim merkezi, o dönemde Giresun fındıklarının en büyük müşterisiydi (07/01/1955). BBC Türkçe yapımcısı Özcan Ergüder, Piccadilly semtindeki bir seyahat acentasının penceresine asılı İstanbul resimlerini hayranlıkla inceleyen iki İngiliz kadınla röportaj yapıyor. İki Şehir programının o ayki bölümü, Londra’nın batı kısmıyla İstanbul’un Avrupa yakasını bir araya getiriyordu (14/06/1956). Ergüder, Trafalgar Meydanı’ndaki gündüz trafiğini Türk dinleyicileri için aktarıyor (14/06/1956). BBC Türkçe’den Yavuz Karaözbek, Demokrat Parti milletvekili Emin Kalafat ile röportaj yapıyor. Dönemin Türk basın ateşesi İlhan Çevik de sağda yer alıyor. O günlerde BBC Türkçe, İngiltere’de meydana gelen bir Türk uçağının düşmesiyle ilgili röportajlar yapıyor, hayatta kalanların mesajlarını iletiyordu. 17 Şubat 1959’da, dönemin başbakanı Adnan Menderes’in de içinde bulunduğu THY uçağı Londra’ya gelmekteyken düştü. Türk delegasyonu, Kıbrıs Cumhuriyeti’ni kuracak olan Londra Antlaşması için seyahat ediyordu (04/04/1959). Bu makale, Google YouTube içerikleri de içermektedir. Çerez ve benzeri teknolojilerin kullanıldığını belirtiriz, bilgisayarınıza herhangi bir şey yüklenmeden önce rızanızı almaktayız. Çerez politikamızı okumak ve gizlilik politikasına göz atmak için lütfen onay verin. YouTube paylaşımının sonuna 1 İçerik bulunamadı. BBC Türkçe Servisi’nden İzgan Baz, ayda bir yayınlanan İki Şehir programı için Edinburgh’da kayıt yapıyor. O bölüm Edinburgh ile Konya’yı buluşturuyor (25/02/1954). Bisiklet şampiyonu Reg Harris ve BBC Türkçe’den Mehmet Refiğ. Yanlarında ise Harris’in Monte Carlo Rallisi’ne katıldığı ancak bir motor arızası nedeniyle yarışa devam edemediği aracı yer alıyor (03/02/1956). BBC Türkçe çalışanları, yemekhanede sohbet ediyor. Soldan sağa: M.Refik Refiğ, Fatma Mansur, Sabih Aykoler, Mübeccel Argun ve Feyyaz Fergar (1951). BBC Türkçe’nin Çocuk Bayramı kutlamasına katılan, aileleriyle birlikte Londra’da yaşayan Türk çocukları. Kutlamanın zirve noktası ise muhteşem bir düğün etkinliğiydi (23/04/1959). İzmir’deki Ege Koleji’nden gelip İngiltere’deki okullarda bir süre misafir kalan ve İngiliz akranlarıyla evlerinde kalan 12 ile 14 yaş arası on üç Türk öğrenci (06/07/1954). Halit Kıvanç 1963 yılında BBC Türkçe’de görev yapmış, kendisine 5 yıllık bir kontrat teklif edilmesine rağmen, “Ben öğrendiklerimi memleketimde uygulamak için gitmek istiyorum” diyerek Türkiye’ye dönmüştür. Halit Kıvanç, BBC Türkçe’de program yaptı, haber sundu ve hatta radyo tiyatrosunda yer aldı. Bu resimde ise Yıldız Kenter ve Müşfik Kenter ile Londra’daki BBC Türkçe stüdyosunda bir mülakata hazırlanıyor (1963). BBC Türkçe’den Hilmi Yavuz, İngiltere’de incelemelerde bulunan İstanbul Emniyet Müdürü Muzaffer Çağlar (solda oturuyor) ve Yabancılar Şubesi Müdürü Alaattin Sarp ile mülakata hazırlanıyor (8/05/1968). İngiltere hükümeti tarafından davet edilen bir grup Türk nükleer fizikçi, BBC Türkçe’ye röportaj veriyor. O dönemde Türkiye, ilk nükleer santralini açmayı tartışıyordu. Fizikçiler, İngiltere’deki nükleer santralleri inceleme fırsatı bulmuşlardı. Soldan sağa: Prof. Nejat Aybars, Türkiye Atom Enerjisi Kurumu Genel Sekreteri İbrahim Derinler, BBC Türkçe’den Ülkü İmset (Giray) ve Ankara Nükleer Araştırma Merkezi Başkanı Dr. Uğur Büget (1969). Londra’da koreografi eğitimi alan balerin Suna Eden (Şenel), Mübeccel Argun’a mülakat veriyor. Eden, Londra’ya 1962 yılında Türk balesinin kurucusu Ninette de Valois’nın davetiyle gelmişti (18/12/1962). Galler’de hâlâ süregelen Llangollen Eisteddfod Festivali’nde 1960 yılında birincilik ve üçüncülük ödüllerini kazanmış Türk ulusal folklor ekibi. Ekibe Ankara Radyosu’nun Londra muhabiri Hande Sürmelioğlu (en sağda) refakat ediyor (10/07/1960). BBC Türkçe, Kasım 1967’de İngiltere’yi ziyaret eden Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay’ın bu ziyaretiyle ilgili tüm ses kayıtlarını, Sunay’a hediye etmişti. Bu fotoğraf daha sonra BBC Türkçe’nin yeni yıl kartpostalı haline gelecekti. Resimde Sunay, Londra’daki Türk Büyükelçiliği’nde BBC Türkçe ekibi ile birlikte (2/11/1967). Gazeteciler Mete Akyol (Milliyet) ve Hikmet Bil (Yeni Gazete), BBC Türkçe’den Hilmi Yavuz’a (resimde yer almıyor) röportaj veriyor (11/07/1969). Yazar Mahmut Makal, 1960’lı yıllarda BBC Türkçe için ‘Köye Mektup’ adlı bir program hazırladı. 1970 Türkiye Güzeli Asuman Tuğberk (Yolaç), Dünya Güzellik Yarışması için geldiği Londra’da, BBC Türkçe’den Sabih Aykoler’e röportaj vermiştir. Tuğberk, sunucu Erkan Yolaç ile hayatını birleştirmiştir (1970). Dönemin Bayındırlık Bakanı Turgut Yaşar Gülez, İstanbul Radyosu’ndan değişim programı ile BBC Türkçe’ye gelen Başak Doğru’ya mülakat veriyor. Bakan Gülez, bu seyahatinde İngiltere’deki inşaat yöntemlerini inceleme fırsatı bulmuştu (1970). Adalet Partisi Senatörü Fethi Tevetoğlu, Londra ziyareti sırasında BBC Türkçe’den Mustafa Gerçeker’e mülakat veriyor. Fethi Tevetoğlu, pop şarkıcısı Tarkan’ın amcasının oğludur (1971). Türkiye Futbol Federasyonu Başkanı Hasan Polat (sağda), 27 Eylül 1972’de Kupa Galipleri Kupası maçında Leeds United ile Ankaragücü’nün karşılaştığı maçı Londra’da BBC Türkçe’den Mustafa Gerçeker’e değerlendiriyor (1972). İngiltere’ye incelemelerde bulunmak amacıyla gelen Türk hükümetine bağlı dört kişilik bir heyet BBC Türkçe’yi ziyaret etti. Fotoğrafta, heyet Londra’daki Bush House yayın binasının dışında görülüyor. Soldan sağa: Milli Eğitim Bakanlığı proje direktörü Eyüp Yaşar, sanayi yönetimi kurumu projesinin koordinatörü Sadi Gencer, BBC Türkçe’den Mustafa Gerçeker, mimari profesör Gündüz Özdeş ve Milli Eğitim Bakanlığı inşaat bölüm başkanı Selim Umul (1973). Türk gazeteciler, BBC Türkçe’den Yurdakul Fincancıoğlu’nun sorularını yanıtlıyor. Soldan sağa: Ümit Gürtuna (Cumhuriyet), Metin Çatan (Pan Haber Ajansı), Cüneyt Arcayürek (Hürriyet), BBC Türkçe’den Yurdakul Fincancıoğlu, Osman Kibar (Tercüman) ve Prof. İsmet Giritli (9/04/1976). Bu makalede Google YouTube içeriği bulunmaktadır. Çerez ve diğer teknolojileri kullanıyor olabilir, bilgisayarınıza herhangi bir şey yüklenmeden önce rızanızı alırız. İzin vermeden önce çerez politikasını okumak ve gizlilik politikasına göz atmak isteyebilirsiniz. Bu içeriğe ulaşmak için lütfen “kabul et ve devam et” seçeneğine tıklayın. YouTube paylaşımının sonu, 2 İçerik bulunamadı. 1976 yılında Zeki Müren de Londra’da BBC Türkçe’ye röportaj vermişti. Dönemin TRT Genel Müdürü İsmail Cem İpekçi, BBC Türkçe’den Nevsal Baylas ve Sabih Aykoler’e mülakat vermektedir (26/06/1974). BBC Dünya Servisi’nin yayın binası Bush House’un hemen yanında bulunan Thames Nehri üzerindeki Waterloo Köprüsü’nde, dönemin BBC Türkçe bölüm başkanı Michael Large ve yapımcılar, “Yılın Dinleyicisi” yarışmasının galibi İstanbullu mühendis Erol Özhan ile birlikte (14/08/1975). Bir grup Türk milletvekili, BBC Türkçe’nin Bush House binasındaki stüdyosunda bir araya geliyor. Meclis başkanvekili CHP Ordu Milletvekili Memduh Ekşi, CGP Van Milletvekili Müslih Görentaş, MHP Yozgat Milletvekili Ali Fuat Eyüboğlu ve Senatör Haydar Tunçkanat (Milli Birlik Grubu), Senatör Adnan Başer Kafaoğlu, AP Bursa Milletvekili Halil Karaatlı’nın yanı sıra Ankara’daki İngiltere elçiliğinden T.N. Young. BBC Türkçe çalışanlarından: Serpil Erdemgil (soldan ikinci), Sabih Aykoler (soldan üçüncü), BBC Güneydoğu Avrupa Bölüm Başkanı ve Türkçe Servisi Müdürü Andrew Mango (soldan beşinci) ve Güneydoğu Avrupa Bölüm Başkanları yer alıyor. Başlık: BBC Türkçe 85. Yılında: Geçmişten Günümüze Fotoğraflar ve Yayınlar
BBC Türkçe, 1979 yılında kuruluşunun 40. yıldönümü için özel bir radyo programı hazırladı. 50. yaşını kutlamak amacıyla dinleyicilere yönelik bir kartpostal hazırlandı. Kartpostalda soldan sağa: Feride Feran, Meral Dalman, Zeki Okar, Kumru Başer önde yer alırken, ortada Ayça Abakan, Turan Erdemgil, Nevsal Baylas, Ferhat Boratav, arkada ise Sinan Öğün, Janet Bell, Temuçin Tüzecan, Hülya Noseda, Ali Erginsoy, Hüseyin Sükan, Ahmet Sevindik, Yüksel İbrahim ve Mari Mutafyan bulunmaktadır. 1989 yılında UEFA Kupası elemeleri için Birmingham’da West Bromwich Albion ile karşılaşan Galatasaray takımının üyeleri, BBC Türkçe’den Hüseyin Sükan ve Sabih Aykoler ile görüşme halindeydiler; bu görüşmede Fatih Terim de yer aldı.
Bu metinde Google YouTube içeriği bulunabilir. Çerez ve diğer izleme araçlarını kullanıyor olabilirler, bilgisayarınıza bir şey yüklemeden önce izin alırız. İzin vermeden önce çerez politikasını incelemek ve gizlilik politikasına göz atmak isteyebilirsiniz. Bu içeriğe erişim için lütfen “kabul et ve devam et” butonuna tıklayın.
BBC Türkçe, 50. yaş dönümünde bu özel videoyu oluşturdu. Türkiye’yi gezen BBC Dünya Servisi otobüsü bir meydanda park etmeye hazırlanırken karşısında uzun bir kuyruk oluşmuştu. Otobüs, ziyaret ettiği tüm şehirlerde büyük ilgi ile karşılandı. Kapıların açılmasını heyecanla bekleyen Kayserililer arasında pek çok öğrenci de vardı.
BB Dünya Servisi otobüsü, Güneydoğu Anadolu’ya da uğramış, Diyarbakır’da trafik oldukça yoğun olmuştu. 1997 yılına ait bir görüntüde BBC Türkçe ekibi, Londra’daki Türkiye Başkonsolosluğu’nun düzenlediği bir davette bir araya gelmişti. Soldan sağa, ayakta: Nevsal Baylas, Tahsin Aktı, Hüseyin Sükan, Kadri Özen, Edip Emil Öymen, Aygen Aytaç ve Yüksel İbrahim; oturanlar arasında ise Memduha Tee, Firdevs Robinson, Gökhan Kavasoğlu, Elif İçbilen, Nilgün Acar ve Hülya Noseda bulunuyordu.
Zeki Okar, Kumru Başer ile birlikte dinleyicilerden gelen fotoğrafları panoya yerleştirirken, 1991-1992 yayın dönemi için hazırlanan bir broşürde yer alan BBC Türkçe ekibi o gün işe yeni başlayan Ebru Doğan ile birlikteydi. Soldan sağa: Gökhan Kavasoğlu, Işın Eliçin, Ebru Doğan, Tahsin Aktı, Firdevs Robinson, Hüseyin Sükan.
27 Kasım 1997 tarihinde Ayça Abakan ve Orhan Pamuk, Aralık 2006’daki Nobel Edebiyat Ödülü töreninden önce Stockholm’deki Türkiye Büyükelçiliği’nin düzenlediği bir davette bir araya geldiler. Aralık 2006’da Andrew Mango, BBC Türkçe’yi ziyaret etti. Ayaktakiler: Cenk Erdil, Hüseyin Sükan, Emre Temel, Nevsal Baylas, Dr. Andrew Mango, Hüseyin Alkan ve Ayça Abakan; oturanlar: Faik Uyanık, Murat Nişancıoğlu, Güney Yıldız.
BBC Türkçe, 70. yaş dönümü için özel bir program da hazırlamıştı. 2009 yılında Andrew Mango, Hüseyin Sükan’a 70. yıl hediyesi olarak bir mektup yazdı. BBC Türkçe, son radyo yayınını 27 Mayıs 2011 tarihinde gerçekleştirdi.
2013 yılında BBC Türkçe çalışanları, BBC’deki sendika üyeleriyle birlikte greve gitmişti. Soldan sağa, oturanlar: Mahmut Hamsici, Çağıl Kasapoğlu, Onur Burçak Belli; ayaktakiler: Emre Bal, Şeref İşler, Alper Ballı, Kumru Başer, Selin Girit ve Aynur Toraman.
