Boşanma kararı vermek hiç kimse için kolay değil, özellikle de çocuğunuz varsa… Bir çocuğa boşanma kararını açıklamak herkes için zordur ve kafa karıştırıcı olabilir. Peki boşanma kararı çocuğa nasıl açıklanmalıdır? Boşanma kararı çocuğa nasıl söylenmeli? Ne zaman yardım almalı? Tüm bu bilgiler kapsamında NP İstanbul Hastanesi Çocuk ve Ergen Psikoloğu Uzman Klinik Psikolog Eda Ergür, boşanma kararında çocuğun rolüne ilişkin soruları yanıtladı.
Boşanma çocuğa nasıl anlatılmalı?
Çocuğa boşanma anlatılırken anne babanın ortak bir konuşma yapması önemlidir. Böylece çocuk, eş rollerinizi bırakıyor olsanız bile ebeveyn olarak her zaman yanınızda olacağınızı hissedebilir. Çocuğun yaşına ve bilişsel gelişimine uygun açıklama yapılması önemlidir. Açıklarken, çocuğunuza olan sevginizi paylaşmanız ve ne olursa olsun ikinizin de onunla ilgilenmeye devam edeceğiniz önemlidir. Bunu zaten bildiklerini sanarak ihmal edilecek basit açıklamalar çocukların duygusal dünyalarında büyük yaralar açabilir.
Çocukların boşanmayı öğrendiklerinde otomatik olarak sorumluluk hissetmeleri yaygın bir durumdur. Bu nedenle boşanma kararında çocuğunuzun hiçbir sorumluluğu olmadığını anlatmak onun rahatlamasına yardımcı olacaktır. Boşanma, eş rollerinden ayrılmadır; Anne baba rollerinin her koşulda devam edeceği vurgulanmalıdır.
Aile adım adım yolu nasıl izlemeli?
Çocuğu bekleyen yeni düzenin basit ve net bir şekilde anlatılması, çocuğun belirsizlikle boğuşmasını engelleyecektir. Belirsizlik çocuklar için endişe vericidir; Bu nedenle hangi evde, hangi ebeveynle yaşayacağı, diğer ebeveynle nerede ve nasıl vakit geçireceği gibi detayları basit ve anlaşılır bir dille paylaşmak çocuğu rahatlatacaktır. Bu paylaşılan rutinde herhangi bir aksama olmamasına özen gösterilmesi de çocuğun kendini güvende hissetmesini sağlar.
Diğer ebeveyne karşı hisleriniz ne olursa olsun, çocuğunuz onunla sevgi dolu bir ilişki içinde onu desteklemekten fayda görecektir. Çocukların özgüvenli bireyler olabilmeleri için güçlü bağlanmaya ihtiyaçları vardır ve bu da ancak düzenli ve sıcak bir ebeveyn ilişkisi ile mümkündür.
Boşanma sürecinde gerilimlerin olduğu durumlarda çocukları bu gerilimlerden uzak tutabilmek değerlidir; eş ve anne-baba rollerini ayırmak ve çocukları eş sorunlarının ortasında bırakmamak yıpranmalarını önleyecektir.
Ayrılma kararı çocuğa ne zaman bildirilmelidir?
Kararınızdan emin olduktan sonra bunu paylaşmanız uygun olacaktır. Çoğu zaman ebeveynler, kararlarından henüz emin olamayarak öfkeyle paylaşma hatasına düşebilirler. Sakince konuşup sorunu çözerek devam ettiklerinde, her şeyin yolunda olduğunu varsayarak çocuğun duygusal dünyalarında neler yaşayabileceğini fark edemeyebilirler.
Her çocuğun sorusu doğru cevaplanmalı mı?
Çocuklar bilinmeyenle baş etmekte çok zorlanırlar, hayal güçleri biz yetişkinlerden çok daha zengin olan çocuklar, zihinlerindeki boşlukları gerçekte olduğundan daha kötü senaryolarla doldurabilirler. Bu nedenle bu tür durumların önüne geçebilmek için çocukların soruları sade bir dille ve anlaşılır ifadelerle cevaplanmalıdır. Terk edilme kaygılarının üstesinden gelebilmeleri için açık ve dürüst bir dil kullanmak önemlidir. Her durumda, çocuğunuza olan sevginizi ifade etmek ve hissetmek ona güven verecektir.
Ne zaman yardım istenmeli?
Çocuğunuzun normalden farklı davrandığını gözlemlerseniz; örneğin daha uyumsuz ve huzursuz davranır; üzgün ve depresif görünüyor; uyku veya yeme sorunları varsa; Yoğun kaygı yaşıyorsa uzman desteği alması iyi olur. Bazı çocuklar içe dönük olma eğilimindeyken, bazı çocuklar dışa dönerek sizden yüz çevirebilir. Çocuğunuzu en iyi siz tanırsınız ve davranış ya da duygularında büyük değişiklikler gözlemlediğinizde yardım istemeniz uygun olur.
Boşanma kararı açıklandıktan sonra çocuğun tepkisi ne olabilir?
Çocukların tepkileri yaş gruplarına göre farklılık gösterir. Bunlar;
- Çocuklarda 3 yaşına kadar süreç doğru yönetilmezse ağlama atakları, öfke patlamaları, anne babadan ayrılma, uyku ve yeme sorunları, edinilmiş davranışlarda gerileme veya saldırgan davranışlar görülebilir.
- 6 yaşına kadar olan çocuklarda kendini suçlama, öfke patlamaları, uyku ve yeme sorunları, saldırgan ve saldırgan davranışlar ve korkular görülür.
- 12 yaşına kadar olan çocuklarda uyku sorunları, arkadaşlık sorunları, baş ve karın ağrıları, saldırgan davranışlar görülebilir.
- Ergenlerde dışa dönme, aileden ve evden uzaklaşma, sigara, alkol ve madde kullanımı, saldırgan davranışlar görülebilir.
Boşanma kararında çocuğa ne söylenmemeli?
Öncelikle anne babalar sorunlarını çocuklarına yansıtmamalı. Diğer ebeveyn hakkında kötü konuşmaktan, ebeveyn hakkında bilgi almak için çocuğa baskı yapmaktan, çocukla ilgili masraflardan bahsetmekten kaçınmak uygun olacaktır.
Her konuda olduğu gibi boşanmayla baş etmede de her çocuğun kendine özgü olduğu düşünülmelidir. Her çocuk bu süreçten farklı şekilde etkilenecektir; Bu etkiyi en uygun şekilde yönetmek ise yetişkinlerin elindedir. Öncelikle kendiniz için en doğru kararı verdiğinizin farkına varmalı ve eş rolünüz bitse bile ebeveyn rollerinizin devam edeceğine odaklanmalısınız. Kendinizin veya çocuğunuzun zorlandığını fark ettiğinizde vakit kaybetmeden uzman desteği almanız bu sürecin zarar görmesini engelleyecektir.
Elif ÇELİK
.
