Yetişkinlerin çoğunda eklem iltihaplanması (romatoid) vardır ve bu hastalığın sık görülen türlerinden birisi romatoid artrittir. Romatoid semptomlarını tedavi etmek için yapılacak ilk şey, semptomlarını doğru şekilde öğrenmektir. Romatoid artit belirtileri arasında eklemlerde ağrı, şişlik, eklem çevresinde kızarıklık, ısı artışı ve hassasiyet, yorgunluk, kas ağrıları ve hareket etmekte zorlanma bulunur.
Romatoid Nedir?
Romatoid , eklemleri etkileyen ve ağrı, şişlik, eklemde tutukluk ve hareket kısıtlılığına neden olan kronik bir otoimmün hastalıktır. Çoğu hastada, romatoid semptomları zaman zaman nükseder ve iltihaplanma (enflamasyon) seviyeleri yükseldiğinde hastalık semptomları daha da kötüleşir.
Daha sonra, bir sonraki atağa kadar iyileşme dönemi görülür. Günümüzde romatoid artritin kesin olarak tedavi edilebilmesi için bir yöntem yoktur. Uygulanan tedaviler romatoid semptomlarının ve enflamasyonun kontrol altına alınmasını sağlamaktadır. Romatoid uygun şekilde tedavi edilmezse zaman içerisinde ciddi eklem hasarına, hormonal değişikliklere, sinir hasarına ve kan damarlarında enflamasyona neden olabilir.
romatoid
İnsanlarda herhangi bir zamanda eklem ağrısı veya enflamasyon görülebilir ancak romatoid semptomları diğer ağrılardan farklıdır. Romatoid artritte görülen belirtiler yıllarca sürebilir ve genellikle vücudun her iki tarafındaki eklemleri aynı anda etkileyebilir. (Bir elde ağrı ve enflamasyon varsa romatoid artrit hastası kişilerin diğer elinde de bu belirtiler görülür). Romatoid otoimmün reaksiyonlar sonucu oluşan ve zamanla eklemlerin hasar görmesine neden olan enflamasyon neden olur.
Romatoid Neden Olur?
Diğer otoimmün hastalıklarda olduğu gibi romatoid artrit hastalığının da ortaya çıkmasında genetik yatkınlık, çevresel faktörler, yaşam tarzı (diyet ve yapılan aktiviteler), hormonlar ve bağışıklık sistemi ile ilgili faktörler rol alır. Romatoid artrit hastası kişinin bağışıklık sistemi, kendi vücut dokularına saldırır ve bu durum, eklemlerde kıkırdak kaybına neden olur. Romatoid artrit aynı zamanda hayati organlar ve endokrin bezleri dahil olmak üzere vücudun diğer kısımlarını da etkilemektedir.
Bilimsel çalışmalarda romatoid tedavisine erken başlayanların, kendilerini kısa sürede daha iyi hissettikleri, uzun vadede yaşam kalitelerinin arttığı, hastalığa bağlı komplikasyon gelişmesi riskinin ve ameliyat gereksiniminin bu kişilerde daha az olduğu saptanmıştır.
Romatoid tedavisinde esas olarak ilaçlar kullanılır ancak günümüzde tamamlayıcı tedavi uzmanları, romatoid hastalığının tedavisinde beslenme düzeni oluşturulmasını, fiziksel aktivitenin artırılmasını ve ağrının doğal yöntemlerle tedavi edilmesini önermektedir. Romatoid artrit hastalarındaki enflamasyonun tedavi edilmesi için proaktif olunması önerilir. Bu durum hastanın yaşam kalitesinin yükselmesini ve uzun süreli ilaç kullanımına bağlı yan etkilerin azalmasını sağlar.
Romatoid Belirtileri Nelerdir?
Romatoid semptomlarına eklemlerdeki kıkırdak kaybı, enflamasyon ve şişme nedeniyle eklem yüzeyleri arasındaki boşluğun daralması neden olmaktadır. Romatoid artrit hastalarında eklem yüzeyleri arasında kayganlığı sağlayan sinovyal (eklem sıvısı) sıvının yoğunluğunda artış olur, eklem yüzeylerinde kıkırdak kaybı oluşur ve sürtünme artar. Sonuç olarak eklemler, düzgün hareket edemez hale gelir.
Romatoid artritin en yaygın görülen belirtileri şunlardır;
- Romatoid ayak şişmesine sebep olur mu? Altı hafta veya daha uzun süren eklem ağrısı yaşanması ve bazı eklemlerde ve eklemlerin çevresinde şişlik oluşması yaygın belirtiler arasındadır. Romatoid artrit herhangi bir eklemi etkileyebilir ancak en çok bilekleri, ayakları, elleri, ayak bileklerini ve dizleri etkiler.
- İltihaplı eklemlerin yakınında kızarıklık, ısı artışı ve hassasiyet oluşur. Ağrı ve hassasiyet genellikle simetriktir yani vücudun her iki tarafındaki eklemler de etkilenir. Tek tarafta olan eklem rahatsızlıkları tendinit veya osteoartrit rahatsızlıklarını akla getirir.
- Genellikle sabahları kalkınca çok şiddetli olan ve yaklaşık 30 dakika süren sabah tutukluğu görülmektedir. Bazı hastalar hemen hemen her sabah birkaç saat boyunca sabah tutukluğu yaşamaktadır.
- Yorgunluk ve kas ağrıları oluşur.
- Eğilme, merdiven çıkma, yürüme ve egzersiz yaparken hareket etmede zorluk yaşanır.
- Bazı hastalarda iştahsızlık ve hafif ateş de görülebilir.
Yoğun sabah tutukluğu, kızarıklık ve sıvı tutulması romatoid artritin ağırlaştığını gösterir. Romatoid artrit atakları bazen enfeksiyon belirtilerini taklit eder ve vücutta genel bir kırgınlığa neden olur. Artrit ataklarının ne zaman başlayacağını tahmin etmek mümkün olmasa da duygusal veya fiziksel stres sonucu bağışıklık sisteminin yıpranmasının tetikleyici olduğu düşünülmektedir. Birçok insanda çok stresli bir durumdan sonra romatoid artrit atağı görülmektedir.
romatoid
Romatoid Sebebiyle Oluşan Rahatsızlıklar
Romatoid vücutta artan iltihaplanma nedeniyle zamanla çeşitli komplikasyonlara neden olur. Bu durum “sistematik artrit” veya “inflamatuar” olarak adlandırılmaktadır. Romatoid artrite bağlı olarak şu komplikasyonlar görülebilir:
- Kalp hastalığı ve felç riski artar
- Romatoid artrit akciğer tutulumuna sebep olur mu? Romatoid artrit sebebi ile ortaya çıkan pek çok sağlık sorunu arasında akciğer rahatsızlıkları da yer alır. Bu hastalık sebebiyle yaygın olarak akciğerler etkilenmektedir. Akciğerde oluşan hasar nedeniyle nefes darlığı, göğüs ağrıları ve normal nefes almada zorluk çekilebilir.
- Kan damarlarının iltihaplanması (vaskülit) ve dolaşımın azalması nedeniyle kalp sorunları ve sinir hasarı görülebilir
- Karpal Tünel Sendromu ortaya çıkabilir
- Sık sık baş ağrısı yaşanabilir
- Böbrek sorunları ve vücutta sıvı tutulması görülebilir
- Kemik ağrısı ve kemik incelmesi meydana gelebilir
- Anemi ve yorgunluk oluşabilir
- Dalakta büyüme ve kan hücresi sayısında azalma görülebilir
- Şişmiş eklemlerin etrafındaki derinin altında küçük dokular gelişebilir. Bunlara “romatoid nodüller” denir. Bu nodüller aynı zamanda kızarıklığa veya ağrıya ek olarak oluşabilir. Romatoid artritli hastaların yaklaşık olarak yarısında, sıkça kullanılan ve hareket eden uzuvlarda (parmaklar veya dirsekler gibi) romatoid nodülleri saptanmaktadır.
- Tırnak yataklarının yakınında deri döküntüleri, kızarıklık, ısı artışı, morarma ve ülserler oluşabilir.
- Sjögren sendromu olarak bilinen otoimmün hastalık da dahil olmak üzere, ışığa duyarlılık, ciltte kuruluk, kızarıklık, ağrı, göz sorunları ve görme bozukluğu meydana gelebilir.
- Ağız ve diş etlerinde sık sık enfeksiyonlar oluşabilir.
- İştahın değişmesi, kilo alımı veya kilo kaybı görülebilir.
Romatoid Neden Olur?
Romatoid artrit otoimmün bir hastalıktır yani vücuttaki bağışıklık sistemi hücrelerinin yanlışlıkla vücudun kendi sağlıklı dokusuna saldırması ve hasar vermesi sonucu oluşmaktadır. Romatoid artrit hastalığında, eklemi kaplayan doku olan sinovyumda enflamasyon oluşur. Bağışıklık sisteminden salınan tahrip edici kimyasallar, eklem kıkırdağını aşındırır ve bundan dolayı, eklem boşluğu daralır. Bu da sürtünme ve ağrıya neden olur.
Romatoid artrit hastalığında oluşan enflamasyon pek çok durum tarafından tetiklenebilir. Romatoid artrit için risk faktörleri şunlardır:
- Bağırsak sağlığının kötü olması veya geçirgen bağırsak sendromu hastası olmak
- Kötü beslenmek ve kişinin gıda alerjilerinin olması (enflamasyona katkıda bulunan gıdalar arasında rafine karbonhidratlar, kızarmış gıdalar ve çok fazla şeker içeren besinler bulunur) {8*}
- Obezite (özellikle kişi 55 yaşından önce obez ise risk artmaktadır.)
- Genetik faktörler (bazı genler bağışıklık sistemini etkileyebilir ve bu nedenle bazı insanları otoimmün hastalıklara daha yatkın hale getirebilir)
- Çevresel toksinlere maruz kalma veya endokrin sistemi bozan maddelerden dolayı toksisite ile karşı karşıya kalma
- Başka tıbbi durumlar veya otoimmün bozukluklar nedeniyle bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Sigara içilmesi
Amerikan Romatoloji Derneği’ne göre, romatoid artritin diğer otoimmün hastalıklardan (lupus veya fibromiyalji gibi) ayırt edilmesi belirtileri benzer olduğu için zor olabilmektedir. Romatoid artrit tanısını koymak için yapılan tek bir test yoktur. Doktorlar (eklemleri, kemikleri ve kasları etkileyen hastalıklarda uzmanlaşmış bir doktor) hastanın belirtilerini, tıbbi geçmişini, aile geçmişini ve yaşam tarzını değerlendirerek teşhis koymaktadır. Tam bir tıbbi öykü almak, fiziki muayene yapmak ve röntgen veya kan testi yaptırmak, doktorun teşhis koymasına yardımcı olur.
romatoid
Romatoid Lupus ve Osteoartrit’ten Farkı Nedir?
Lupus, sistematik olan ve romatoid artrite benzer semptomlara neden olabilen başka bir otoimmün bozukluktur. Romatoid artritte olduğu gibi lupus, sinirleri, kan damarlarını, kalbi, böbrekleri, karaciğeri ve endokrin sistemi etkileyebilir. Lupus semptomları sıklıkla diğer sağlık sorunları veya otoimmün bozukluklarla karıştırılır. Çünkü ağrı, yorgunluk, şişlik, eklem ağrısı, kızarıklık ve ateş gibi belirtiler lupus ataklarında da görülebilir.
Lupus ve romatoid artrit arasında birkaç fark vardır. Birinci fark, lupus hastalığı sonucu genellikle belirgin bir şekilde vücutta döküntü olur ve hasta kendini aşırı yorgun hisseder. Bu iki hastalığı ayırt etmek için doktorlar, antikor kan testleri, c-reaktif protein testleri, idrar testleri, tıbbi muayene ve aile öyküsü dahil olmak üzere bir dizi test yöntemi uygular.
Romatoid ile ilgili videolar;
