25 yaşındaki Akmescit (Simferopol) vatandaşı Veli Rüstemov, "Orada Rus pasaportu olmadan yaşamak imkansızdı. Ve bu pasaportlar, Kırım'daki sekiz yılı aşkın süredir devam eden Rus işgali sırasında bize verilen tek yasal belgeydi." vatandaş.
Güvenlik nedeniyle kimliğini korumak için takma ad kullanan Rüstemov, Türkiye’nin kuzeybatısındaki Bursa ilinden Daily Sabah’a telefonla konuştu.
Yüzyıllardır bölgede çoğunluğu oluşturan Kırım Tatar asıllı genç, ailelerini geride bırakarak 7 kişilik bir grupla Türkiye’ye kaçtığını söyledi.
2011-2012 yılları arasında Ukrayna ordusunda görev yapan Rustemov, Ukrayna vatandaşıydı ancak Moskova’nın 2014’te Kırım’ı işgal etmesinden sonra Rus vatandaşlığı ve pasaportu almak zorunda kaldı çünkü “Rus olmadan mülk sahibi olmaktan hastanede tedavi olmaya kadar her şey imkansız hale geldi. pasaportlar” dedi.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Rustemov ülkesi olan Ukrayna’ya ve onun gibi yüzlerce adamın bir zamanlar vatandaşlığa sahip olduğu ve hatta hizmet ettiği Ukrayna’ya karşı savaşındaki seferberliğinden Türkiye’ye kaçmak için memleketi Kırım’dan en son kaçışına kadar bir Rus vatandaşı olarak yaşadı. orduda.
Rusya geçen yıl Ukrayna’yı tam kapsamlı bir şekilde işgal etmeye başlamadan ve Kremlin 21 Eylül’de kısmi bir seferberlik ilan etmeden önce bile, Moskova bir yandan “pasaportları” “silahlandırırken” yarımadanın Yerli halkına karşı sert önlemler alıyor.
Kırım Tatarlarına yönelik zulüm, işgalden önce küresel medyada pek yer almasa da, Kremlin’in Ukrayna’nın yeni ele geçirilen topraklarında neler yapabileceğinin gizli bir ön gösterimiydi.
Adı güvenlik nedeniyle takma ad olan Safiye Chausheva Daily Sabah’a verdiği demeçte, “Kırım’da herkesin orada yaşamaya devam edebilmek için Rus pasaportu almak zorunda olduğunu” söyledi.
Eski bir gazeteci olan Chausheva, “Kendi adıma bir dairem vardı ve onu satmak istersem Rus vatandaşlığına sahip olmalıydım çünkü işgalden sonra tüm belgelerin Rus olması gerekiyordu.”
Son zamanlarda birçoğunun seferberliğe katılmamak için kaçtığını da doğrulayan Chausheva, “ilhakın ardından Rus vatandaşı olmaktan başka var olma seçeneği olmayan onun gibi binlerce insan var” dedi.
‘Savaş suçu’
Bu arada Ukrayna cumhurbaşkanının Kırım’daki daimi temsilcisi Tamila Tasheva, yaklaşık 1000 Kırım Tatarının Rus seferberliğinden kaçmak için Türkiye’ye kaçtığını kaydetti.
İşgalci bir devletin işgal altındaki topraklarda ordusunu seferber etmesinin Cenevre Sözleşmelerini ihlal ettiğini, dolayısıyla bir savaş suçu olduğunu kaydetti.
Taseva, Daily Sabah’a verdiği özel bir röportajda, Rusya’nın yarımadanın yerli halkına uyguladığı baskının artık yasadışı bir seferberlik hamlesiyle başka bir boyut kazandığını, ancak aynı zamanda kendisini “şaşırtan” bir direnişi de kışkırttığını ileri sürdü.
Kırım’da birçok insanın işgali protesto ettiğini ve büyük bir savaş karşıtı aktivist topluluğu olduğunu söyledi.
Aktivistler, 27 Haziran 2020, Kiev, Ukrayna'da Kırım Tatarlarının ulusal bayrağının yerdeki bir görüntüsünü temizliyor. (AP Fotoğrafı)
“Toplu işgalden önce halkımız, Kırım’da bazı faaliyetlerde bulunsalar bile Ukrayna’nın buna daha sonra ihtiyaç duyacağını anlamadılar.” Rus işgaline karşı mücadele.
Son dönemde Kırım’da Rus işgaline karşı her zaman gündemde olmayan aktivizm, Rusya’nın stratejik Karadeniz yarımadasındaki baskısını tetikleyen başlıca etkenlerden biri olmuştur.
Rusya’nın Kırım’daki varlığının son sekiz yılında, bağımsız Kırım Tatar medya kuruluşlarının çoğu kapatılırken aktivistlerin evleri basıldı.
Taseva’nın paylaştığı rakamlara göre, şu anda Rusya işgali altındaki Kırım’da yaklaşık 155 siyasi tutuklu bulunuyor ve bunların 109’u Kırım Tatarları, aralarında artık yasaklı olan Kırım Tatar Meclisi’nin (Parlamento) başkan yardımcısı Neriman Celal de bulunuyor.
İşgale karşı çıkanları hedef alan baskıların yanı sıra, Rus işgalcilerin “yarımadanın şanlı günlerine geri dönüşü”nde topyekun “Ruslaştırma” da başlıca taktikleri arasındaydı.
Gerekli belgeleri aldıktan sonra Ukrayna’ya dönmek istediği için Türkiye’de uzun süre kalmayı düşünmeyen Rustemov, “Rus işgali altında bizim Kırım’da hiçbir şeyimiz, hiçbir hakkımız yoktu. biri kendini birbirinin ‘düşmanı’ olarak görüyordu.”
“Rus yönetimi sırasında zaman zaman sabah erken saatlerde evlerimiz basıldı. İşgalci polis ve askeri yetkililer, Ukrayna kraliyeti olduğumuzu bile bile aile üyelerimizi gözaltına aldı.”
yanlış suçlamalar
Kırım’ın Ukraynaca, Rusça ve Kırım Tatarcası olmak üzere üç resmi dili olmasına rağmen Rustemov, dillerinin “her yerden koparıldığına” ve artık sadece “cami veya ev gibi kişisel çevrelerde” konuşulduğuna üzüldü.
Rus güçlerinin Rusça ve Kırım Tatarcasında yazılmış bazı dini kitapları yasakladığını ve bu kitapları camilerde bulduklarında camileri kapattığını, evlerde bulurlarsa sahiplerini gözaltına aldıklarını anlatan Gürcü, şunları kaydetti:
Rustemov, “Rus işgalciler onları uydurma terör örgütlerinin üyesi olmakla suçluyor” diye yakındı.
Biz sadece Müslümanız, bu örgütlerle hiçbir ilgimiz yok, çünkü onlar bizim müdahalemizi iddia ediyorlar” dedi.
Rustemov, ilhaktan önce yarımadanın Ukrayna’nın bir parçası olduğu dönemde durumlarının daha iyi olduğunu paylaşarak, “Milletimizin huzur içinde yaşayabilmesi için Kırım’ın özgürleşmesini sabırsızlıkla bekliyoruz.”
Çoğu kişi bunu yavaş bir gelişme olarak görebilir, ancak Ukrayna parlamentosu geçen yıl Kırım Tatarlarını Kırım’ın yerli nüfusu olarak belirleyen özel bir yasa çıkardı ve bunu yapan tek ülke oldu.
Taseva’ya göre bu tür gelişmelerin oldukça yavaş olmasının nedeni, totaliter bir rejime sahip oldukları için 2014’ten önce Ukrayna’da “gerçek bir demokrasiye” sahip olmamaları, ancak “şimdi hatalarından ders almaları”.
Taşeva, Rusya’nın Kırım’ı işgal etmesi ve yarımadayı Ukrayna topraklarına yönelik operasyonlar yürütmek için devasa bir askeri üs olarak kullanması nedeniyle, Ukrayna’nın yarımadayı yeniden işgal etme isteğinin ve Kırım’da gördükleri direnişin giderek daha önemli hale geldiğini sözlerine ekledi.
Putin, “Rus güvenliğine yönelik tehditleri caydırmak ve Rusça konuşanları korumak” için 24 Şubat 2022’de “özel askeri operasyon” olarak adlandırdığı Ukrayna işgalini başlattı. Ukrayna ve müttefikleri Moskova’yı sebepsiz yere emperyalist tarzda toprak gaspı yapmakla suçluyorlar.
Bölge yetkililerine ve bölge sakinlerine göre, Ukrayna’nın bir eyaleti olan Kırım dışında, ülke şu anda tam kapsamlı bir operasyon yürüttüğü vilayetlerin hiçbiri üzerinde tam kontrole sahip değil. Yarımadadan pençe atılırsa, ne Kırım Tatarları ne de Ukraynalılar işgalden kurtulamayacak.
.