Rusya-Ukrayna savaşının ikinci yıldönümünde dünya pek iyi durumda değildi. Sadece son gelişmelere kısa bir bakış bile parçalanma ve yüksek risklerin olduğu bir döneme girdiğimizi anlamak için yeterli olacaktır.
– BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Genel Kurul’da dünyanın “kaos çağına” girdiğini söyledi.
– Almanya Genelkurmay Başkanı Orgeneral Carsten Breuer, Rusya tehdidi nedeniyle ülkenin beş yıl içinde savaşa hazırlanması gerektiğini açıkladı. Alman kamuoyu şu anda nükleer silahları tartışıyor.
– ABD Temsilciler Meclisi Ukrayna’nın 60 milyar dolarlık askeri yardım paketini engellemeye devam ediyor.
– Kasım 2024’te aday olması ve muhtemelen kazanması beklenen Donald Trump, Kuzey Carolina’daki bir kampanya etkinliğinde Rusya’yı, NATO müttefiklerinin gayri safi yurt içi hasılalarının (GSYİH) %2’sinden daha azını harcamasına ne isterse yapmaya teşvik edeceğini belirtti. savunmada.
– San Francisco’daki bir bağış toplama etkinliğinde konuşan ABD Başkanı Joe Biden, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin hakkında uygunsuz açıklamalarda bulundu: “Bu, varoluşsal son tehdittir. İklimdir. Putin ve diğerleri gibi çılgın bir SOB’miz var ve her zaman buna mecburuz.” Nükleer çatışmadan endişe edin.”
– Rusya Güvenlik Konseyi başkan yardımcısı Dmitry Medvedev, Biden’a “bunak” diyerek yanıt verdi ve dünyaya yönelik varoluşsal tehdidin “Biden gibi işe yaramaz yaşlı moruklardan” geldiğini savundu.
– Bu arada Putin, Kazan’daki test uçuşunda modernize edilmiş ve nükleer kapasiteye sahip Tu-160M stratejik bombardıman uçağında yardımcı pilot koltuğuna oturdu.
Rusya-Ukrayna savaşının ilk yılından sonra değişen dinamikler
Açıkçası, Rusya-Ukrayna savaşının ilk yılında önemli bir sorun olan nükleer çatışma riski, bu kadar güçlü açıklama ve jestlere rağmen azaldı.
Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği, Rusya’yı izole etmek için ona karşı bir “yıpratma savaşı” başlattı ancak sonuçsuz kaldı. Rus kuvvetlerinin bu kış ilerlemesi savaşın yaz aylarında daha da kızışabileceğini gösteriyor.
Çin, Kuzey Kore ve İran’dan askeri destek alan Rusya, askeri sanayisini güçlendirdi. Ayrıca yeni paralı askerler ve yeni askerler bulma ihtimali Ukrayna’dan daha yüksek.
Buna karşılık, ekonomik yaptırımlar Rusya’nın esas olarak petrol ve doğal gaz gelirlerinden kaynaklanan mali gücünü zayıflatmada başarısız oldu.
Rusya tehdidinin Avrupa’yı silahlanmaya teşvik ettiği bir sır değil. Aynı zamanda Uluslararası Ceza Mahkemesi (ICC) Putin’in tutuklanması için emir çıkardı.
Ancak Asya, Afrika ve Güney Amerika’daki bölgesel güçler Rusya ile iş yapmaya, konuşmaya ve işbirliği yapmaya devam ediyor.
Yine de savaş Rusların umduğu kadar iyi gitmiyor. Kiev’in şaşırtıcı derecede güçlü direnişi, güçlü Rusya karşıtı Ukrayna milliyetçiliğine yol açtı. İşgal aynı zamanda Batı ittifakını da onardı; Finlandiya ve İsveç’in NATO’ya kabul edilmesiyle sonuçlandı ve Avrupa’yı yeni bir savunma ve güvenlik politikası benimsemeye zorladı.
Açıkça söylemek gerekirse Putin’in Ukrayna dışında hiçbir Avrupa ülkesine saldırmayı planlamadığını ısrarla söylemesi, Avrupa’nın Rusya’yı düşman olarak algılamasını değiştirmeyecek.
‘Kaybet-kaybet’ denklemi
Ne yazık ki, savaşın ikinci yıl dönümü ve İsrail’in Gazze’de devam eden katliamları, dünyanın başka çatışmalara da tanık olabileceğini gösteriyor.
Münih Güvenlik Konferansı’nın 2024 raporunda belirtildiği gibi, uluslararası sistem “kaybet-kaybet” esasına göre işlemeye başladı. Ülkeler dayanışma ve işbirliği yerine kendi kayıplarını düşmanlarının kayıplarıyla karşılaştırmayı tercih ediyor. Buna bağlı olarak büyük güç rekabeti, Küresel Güney’in özerklik arayışı ve Batı ile Rusya (ve ABD ile Çin) arasındaki gerilimler yavaşlamak yerine ivme kazanıyor.
İsrail’in 7 Ekim’den bu yana Gazze’de gerçekleştirdiği katliamlar ve bu eylemlerin başta ABD olmak üzere Batı tarafından desteklenmesi, insanlığın BM sistemine ve insan hakları gibi değerlere olan inancını zedeledi.
Batılı ülkeler Çin’i, Rusya’yı ve yükselen güçleri iklim değişikliği de dahil olmak üzere küresel sorunlara yeterince ilgi göstermemekle suçluyor. Çözümün dayanışma içinde olmak ve kurallara dayalı bir düzen kurmaya çalışmak olduğuna inanıyorlar.
Gerçekte dünyanın “kaybet-kaybet” durumundan çıkmak için bundan daha fazlasına ihtiyacı var. İyimserliğin önünde duran şey insanların gözlerini kapalı tutma kararlılığıdır. “Daha adil bir dünya” için mücadeleye devam edilirken, insan bir sonraki çatışmanın nerede başlayacağını, Ukrayna ve Gazze başta olmak üzere, düşünmeden edemiyor.
