Maymun çiçeği virüsünün bulaşma riskini artıran faktörler, virüsün yayılma yolları ve enfeksiyonun nasıl gerçekleştiğiyle ilgilidir. İşte bu risk faktörleri:
- Yakın Fiziksel Temas: Maymun çiçeği virüsü, enfekte bir kişiyle doğrudan temas yoluyla bulaşabilir. Bu temas, cilt lezyonları, döküntüler veya vücut sıvıları ile olabilir. Özellikle cilt-cilt teması, virüsün yayılmasında önemli bir rol oynar[1][2][3].
- Solunum Yolu Teması: Virüs, enfekte bir kişinin solunum salgıları yoluyla da bulaşabilir. Bu, genellikle yüz yüze uzun süreli temas gerektirir. Solunum damlacıkları yoluyla bulaşma, kapalı ve kalabalık ortamlarda daha yüksek risk taşır[4][6].
- Kontamine Nesneler: Enfekte bir kişinin kullandığı giysiler, yatak takımları veya diğer kişisel eşyalarla temas, virüsün bulaşmasına neden olabilir. Bu nedenle, enfekte kişilerin eşyalarının dezenfekte edilmesi önemlidir[3][7].
- Hayvan Teması: Virüs, enfekte hayvanlardan insanlara da geçebilir. Bu, hayvanların ısırması, tırmalaması veya vücut sıvılarıyla temas yoluyla gerçekleşebilir. Özellikle Afrika’da yaşayan kemirgenler ve bazı primatlar, virüsün doğal rezervuarları arasında yer alır[5][7].
- Cinsel Temas: Cinsel temas sırasında virüsün bulaşabileceği düşünülmektedir. Özellikle cinsel organlarda veya ağızda bulunan lezyonlar, cinsel temas sırasında virüsün yayılmasına katkıda bulunabilir[2].
- Bağışıklık Sistemi Zayıf Olan Kişiler: Bağışıklık sistemi zayıf olan bireyler, yenidoğanlar ve çocuklar, enfeksiyona karşı daha savunmasızdır ve daha ciddi semptomlar geliştirme riski taşır[2].
Bu faktörler, maymun çiçeği virüsünün yayılmasını önlemek için alınacak önlemlerin önemini vurgular. Hijyen kurallarına uymak, enfekte kişilerle teması sınırlamak ve koruyucu ekipman kullanmak, bulaşma riskini azaltmada etkili olabilir.
Cinsel temas nasıl rol oynar?
Maymun çiçeği virüsünün cinsel temas yoluyla bulaşması, son dönemdeki salgınlarda önemli bir rol oynamıştır. Bu bulaşma şekli, özellikle erkeklerle seks yapan erkekler (MSM) topluluğu içinde daha yaygın olarak rapor edilmiştir. İşte cinsel temasın maymun çiçeği virüsünün bulaşmasındaki rolü hakkında detaylar:
Cinsel Temas Yoluyla Bulaşma: Maymun çiçeği virüsü, cinsel temas sırasında bulaşabilir. Bu bulaşma, cinsel organlarda veya anogenital bölgede bulunan lezyonlar yoluyla gerçekleşebilir. Virüs, cinsel ilişki sırasında doğrudan temasla veya cinsel sıvılar aracılığıyla yayılabilir.
Epidemiyolojik Bulgular: 2022’deki çok ülkeli salgın, özellikle gay, biseksüel ve diğer erkeklerle seks yapan erkekler arasında yayılmıştır. Bu durum, cinsel temasın virüsün yayılmasındaki rolünü daha belirgin hale getirmiştir.
Klinik Bulgular: Cinsel temasla bulaşan vakalarda, genellikle anogenital bölgede lezyonlar görülmektedir. Bazı çalışmalarda, maymun çiçeği virüsünün DNA’sı semen örneklerinde tespit edilmiştir, bu da cinsel sıvılar aracılığıyla bulaşma olasılığını desteklemektedir.
Cinsel Sağlık ve Risk Faktörleri: Cinsel yolla bulaşma, birden fazla cinsel partnerle ilişki, korunmasız cinsel ilişki ve grup seks gibi yüksek riskli cinsel davranışlarla ilişkilendirilmiştir. Bu tür davranışlar, virüsün yayılma riskini artırabilir.
Cinsel temasın maymun çiçeği virüsünün bulaşmasındaki rolü, hem araştırma hem de halk sağlığı müdahaleleri için önemli bir odak noktası olmuştur. Bu nedenle, cinsel sağlık hizmetlerinin yaygınlaştırılması, farkındalık artırıcı kampanyalar ve koruyucu önlemler, bulaşma riskini azaltmada kritik öneme sahiptir.
Kaynaklar:
[1] Maymun Çiçeği Virüsü Nedir? Belirtileri Nelerdir, Nasıl Bulaşır? https://www.memorial.com.tr/saglik-rehberi/maymun-cicegi-virusu-nedir-monkeypox-hakkinda-bilmeniz-gerekenler
[2] Maymun Çiçeği Virüsü Hakkında Bilmeniz Gereken 20 Şey https://www.buyukanadoluhastanesi.com/haber/1353/maymun-cicegi-virusu-hakkinda-bilmeniz-gereken-20-sey
[3] Mpox (monkeypox) – World Health Organization (WHO) https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/monkeypox
[4] Maymun Çiçeği Virüsü Nedir? Belirti ve Tedavisi – Medicana https://www.medicana.com.tr/saglik-rehberi-detay/16587/maymun-cicegi-virusu
[5] Maymun Çiçeği (MONKEYPOX) Hastalığı Nedir? – Biruni Laboratuvarı https://biruni.com.tr/e-kutuphane/populer-bultenler/maymun-cicegi-monkeypox-hastaligi-hakkinda-merak-edilenler/
[6] Maymun Çiçeği Virüsü Nedir? Nedenleri ve Tedavisi https://www.buyukanadoluhastanesi.com/haber/1351/maymun-cicegi-virusu-nedir-nedenleri-ve-tedavisi
[7] How It Spreads | Mpox | Poxvirus – CDC https://www.cdc.gov/poxvirus/mpox/if-sick/transmission.html
