2024 Nobel Ekonomi Ödülü; Daron Acemoğlu, Simon Johnson ve James A. Robinson’a verildi. Bu üç akademisyen, kurumların yapısı ile refah üzerindeki etkilerine dair yaptıkları çalışmaları dolayısıyla bu prestijli ödüle layık görüldüler.
Acemoğlu’na yönelik bir tebrik mesajı Ahmet Davutoğlu tarafından iletildi. Davutoğlu, Dışişleri Bakanı olduğu dönemde Acemoğlu ile olan anılarını şu şekilde aktardı: “Sayın Cumhurbaşkanımız ve Sayın Başbakanımızın onayını alarak kendisine Türkiye Cumhuriyeti’nin Paris’teki OECD Büyükelçisi olma teklifini yaptığımda, düşünmek için kısa bir süre istedi ve ‘bu görev benim için büyük bir onurdur, fakat Nobel ödülüne layık çalışmalar yapmaya kendimi adadım’ diyerek nazik bir şekilde teklifimden vazgeçmek istedi.”
Davutoğlu, sosyal medya üzerinden şu ifadeleri kullandı: “Değerli meslektaşım ve dostum Daron Acemoğlu’nun, Simon Johnson ve James A. Robinson ile beraber ekonomi dalında Nobel Ödülü kazanmış olmasından ülkemiz ve akademik çevre açısından büyük bir gurur duyuyoruz. Bu gurur, yalnızca onun şahsıyla sınırlı değil; Nobel ödülüne layık görülen temel tezlerin, içinde bulunduğumuz kritik dönem için uluslararası toplum ve ülkemiz açısından hayati önem taşımasıyla da ilgilidir. Nobel Komitesinin ona bu ödülü vermesine sebep olan ‘sosyal kurumların refah üzerindeki önemi’ ipsiz, içinde bulunduğumuz kriz ortamında her zamankinden daha değerli ve ilham verici bir hal almıştır.
Kendisiyle, 29 Eylül 2010’da Dışişleri Bakanı iken Boston’da Harvard Üniversitesi’nde düzenlediğim bir konferans sırasında tanıştım. Türk bilim insanlarıyla gerçekleştirdiğimiz toplantıda Acemoğlu’nun sosyo-politik bakış açısı beni derinden etkilemişti. Bu bağlamda, yeniden Türkiye Cumhuriyeti’nin Paris’teki OECD Büyükelçisi olmasını teklif ettiğimde, Nobel ödülüne aday olarak çalışmalara yoğunlaşmak istediğini belirterek, nazikçe bu teklifi geri çevirmişti.
Kendisine, “Ekonomiye olan yaklaşımı ve teorileri sayesinde bir gün Nobel ödülünü alacağına inanıyorum. OECD’deki çalışmaları bunun önüne geçmeyecek, aksine katkı sağlayacaktır. Dünya çapında bir bilim insanını büyükelçi atayarak önemli bir mesaj vermek istiyorum, ama hala akademik alanda bulunan bir bilim insanı olarak onun da uğraşlarını anlıyorum” şeklinde ifade etmiştim. Yayınladığı eserler (Why Nations Fail: The Origins of Power, Prosperity, And Poverty, 2012/Ulusların Düşüşü, Doğan, 2012; The Narrow Corridor: How Nations Struggle for Liberty, 2020/Dar Koridor, Doğan, 2020; Power and Progress: Our Thousand-Year Struggle Over Technology and Progress/ İktidar ve Teknoloji, Doğan, 2023) beni oldukça etkiledi ve onun Nobel hedefine ulaşacağına dair hiç kuşkum kalmadı.
Kendilerini bir kez daha tebrik ederken, hem ülkemizdeki hem de dünya genelindeki iktidar sahiplerinin ekonomik kalkınma ile sosyal ve kurumsal altyapı üzerine Acemoğlu’nun son derece önemli teorilerinden ders çıkarmalarını diliyorum.”
