Neçirvan Barzani’nin Ankara Ziyareti: Hangi Konular Gündeme Geldi?

Neçirvan Barzani, Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı olarak Türkiye’yi ziyaret etti. Bu ziyaret sırasında Ankara’da, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi. Barzani’nin bu önemli ziyareti, hem Ankara ve Erbil arasındaki ilişkiler hem de bölgesel güvenlik ve enerji meselelerini görüşmek için gerçekleştirildi. Ziyaretin, Türkiye’de Kürt sorununa dair çözüm sürecine yönelik sinyallerin verildiği bir dönemde ve Kuzey Irak’ta iki yıl ertelenen parlamento seçimlerinden yalnızca dört gün önce gerçekleşmesi dikkat çekiciydi. Erdoğan ve Barzani görüşmesinin ardından İletişim Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada, iki liderin Türkiye-Irak ilişkilerini ve Ankara-Erbil işbirliğini ele aldıkları, ayrıca bölgesel ve küresel gelişmeleri değerlendirdikleri belirtildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, görüşme sırasında, Pazar günü düzenlenecek IKBY parlamento seçimlerinin kapsayıcı bir anlayışla huzur içinde gerçekleşmesi temennisinde bulundu. Ayrıca Erdoğan, İsrail-Hamas savaşı hakkında da düşüncelerini dile getirirken, artan İsrail saldırganlığının bölgeyi bir savaş alanına dönüştürme riskine dikkat çekti. Türkiye’nin bölgenin istikrar ve güvenliğine büyük önem atfettiğini ve Irak makamlarının ülkeyi çatışmaların uzağında tutma çabalarını takdirle karşıladığını vurguladı. Barzani ve Erdoğan son olarak, Erdoğan’ın Nisan ayında Erbil’e yaptığı ziyarette görüşmüşlerdi. Barzani, iade-i ziyaretini uzun zamandır planlamak istemesine rağmen bölgesel gündem sebebiyle bu gezinin ancak şimdi gerçekleştirebildiğini ifade etti. Türkiye, Irak’ın istikrarının bölgenin geleceği açısından kritik olduğunu değerlendirmekte ve bu çerçevede Bağdat ile olan ilişkilerini geliştirmeyi hedeflemektedir. Aynı zamanda Erbil ile de sıkı ilişkiler kurarak güvenlik, ekonomi ve enerji alanlarında işbirliğini derinleştirmeye çalışmaktadır. Erdoğan ve Barzani’nin görüşmelerinde bu konuların detaylı bir şekilde ele alındığı ve gelecekte atılacak adımların tartışıldığı düşünülmektedir. Ankara’daki görüşmelerde güvenlik konusunun da öncelikli gündem maddelerinden biri olduğu kaydedilmektedir. Türkiye ve Irak, son bir yıl içinde “terörle mücadele” hususunda önemli adımlar atarak PKK unsurlarına karşı birlikte hareket etme kararı almışlardır. Bu bağlamda Bağdat’ta askeri koordinasyon için bir merkez kurulmasına ve Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) kontrolündeki Başika’daki üssü ortak eğitim merkezi olarak kullanma kararına varılmıştır. Erdoğan, Nisan ayında Bağdat’a gerçekleştirdiği ziyarette alınan bu kararlara dair memnuniyetini ifade etmiştir. Türkiye’nin, yapılan Pençe-Kilit Operasyonlarının geleceği hakkında bir değerlendirmeyi Kasım ayında yapmayı planladığı Milli Savunma Bakanı Yaşar Güler tarafından açıklanmıştır. Irak ve Türkiye arasındaki güvenlik konusundaki ilerlemelerin bir diğer önemi, uluslararası ulaştırma açısından kritik olan Kalkınma Yolu Projesi’ni hayata geçirecek olmasıdır. Bu proje, Basra Körfezi’ndeki Büyük Fav Limanı ile Türkiye’nin güney sınırı arasında bir demiryolu hattı kurulmasını kapsamaktadır. Proje, Irak ve Türkiye arasında ticaret koridorları oluşturmayı amaçlarken, Kuzey Irak’ın ekonomik ve stratejik önemini artırmayı hedeflemektedir. Ayrıca son 1,5 yıl içinde Ankara-Erbil-Bağdat üçgeninde önemli konulardan biri, Kerkük-Yumurtalık Boru Hattı’nın yeniden açılması olmuştur. Erdoğan ve Barzani’nin görüşmelerinde bu konudaki gelişmeler ele alınmıştır. Türkiye, Irak’a boru hattının yeniden açılması konusundaki hazır olduğunu belirtmişse de Bağdat ve Erbil arasındaki sorunlar bu adımı geciktirmektedir. Bu boru hattı, Irak’ın Türkiye’ye karşı açtığı tahkim davası sonrasında durdurulmuş ve Irak, IKBY’nin çıkardığı petrolün Kerkük-Ceyhan hatları üzerinden ihraç edilmesinin anlaşmayı ihlal ettiğini iddia etmiştir. Ayrıca, Barzani’nin bu ziyareti sırasında Türkiye’deki çözüm süreci hakkında da bilgiler paylaşılıp paylaşılmadığı merak konusudur. Ziyaret, aynı zamanda Pazar günü gerçekleşecek olan Kuzey Irak’taki parlamento seçimleri ile de bağlantılı olarak değerlendirilmektedir. Bu seçimlerde Barzani ailesinin temsil ettiği Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) ve Talabani ailesinin denetimindeki Kürdistan Yurtseverler Birliği (KYB) arasında kıyasıya bir rekabet yaşanmaktadır. Türkiye, PKK ile olan ilişkilerinden dolayı Talabani yönetimine sert mesajlar göndererek bölgenin geleceğini daha çok Erbil yönetimi ile tartışmayı tercih etmektedir.