Başlık: 1987’den Günümüze Hamas’ın Suikaste Uğrayan ve Öldürülen Liderleri
Kaynak: Getty Images daha önce İran’ın başkenti Tahran’da suikaste uğrayan Hamas liderlerinden İsmail Haniye’nin yerine atanan Yahya Sinvar, Gazze’de hayatını kaybetti. İsrail güvenlik güçleri, 61 yaşındaki Sinvar’ın 7 Ekim’deki saldırının baş arranger’i olduğunu düşünüyor. 1962 yılında Gazze Şeridi’nin güneyinde bulunan Han Yunus Mülteci Kampı’nda doğmuştur. 1987 yılında Batı Şeria ve Gazze Şeridi’nin işgali sırasında patlak veren ilk Filistin ayaklanmasından bu yana, Hamas’ın liderlerine ve önemli figürlerine yönelik suikast düzenleme ve öldürme girişimleriyle yanıt vermekle suçlanmaktadır İsrail. Hamas, liderlerinden İsmail Haniye’nin İsrail’in Tahran’da gerçekleştirdiği saldırıda yaşamını yitirdiğini duyurdu. Haniye, 31 Temmuz 2024 tarihinde Tahran’da kaldığı konutun güdümlü füzeyle hedef alınması sonucu öldürüldü. Gazze’deki ateşkes müzakereleri çıkmaza girmiş durumda ve ABD, ‘yapıcı ilerleme’ sağlandığına dair ısrarlarını sürdürüyor. Haniye’nin üç oğlunun öldüğü İsrail saldırısına dair bilgiler nedir? Filistin lideri Abbas, BM Genel Kurulu’nda, ‘Gazze’nin bir karışını bile İsrail’e vermeyeceğimizi’ belirtti. Gazze’ye yapılan insani yardımlar ne ölçüde ulaşabiliyor?
Haniye, İran’ın yeni cumhurbaşkanının yemin törenine katılmak için Tahran’daydı. İsrail, Haniye’nin öldürülmesi konusunda resmi bir açıklama yapmadı; fakat ülkenin bu tür incelemelerde genelde sessiz kaldığı düşünüldüğü için bu durum normal karşılanıyor.
Yahya Ayyaş, “Mühendis” lakaplı Filistinli intihar eylemcilerinin arkasındaki isim olarak tanınmaktadır. 5 Ocak 1996’da o zamanlar Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) liderliğindeki Gazze’de hayatını kaybetmiştir. Ayyaş’ın cep telefonuyla patlayan bir cihazın etkisiyle hayatını kaybettiği, sorumluluğunu üstlenmeyen İsrail tarafından basına yansıtıldı. Hamas, Şubat ve Mart aylarında üç İsrail şehrinde toplam 59 kişinin ölümüne neden olan dört intihar saldırısıyla intikam aldı.
Hamas liderlerinden İsmail Haniye, kimdir?
Halid Meşal, 1997 yılında Ürdün’ün başkenti Amman’da, ofisinin yakınına düzenlenen bir suikast girişiminde hedef alındı. Meşal’in yürürken şırınga ile zehirlenmesi üzerine, Ürdün yetkilileri bu olayı aydınlatarak iki Mossad ajanını yakaladı. Dönemin Ürdün Kralı Hüseyin, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’dan Meşal’e uygulanan zehirli maddenin panzehirinin verilmesini istedi, aksi halde zanlıların idamıyla Ürdün’ün İsrail ile yaptığı barış anlaşmasını feshetme tehdidinde bulundu. Dönemin ABD Başkanı Bill Clinton’un baskıları sonucunda, Netanyahu olumsuz yanıtladıktan sonra bu isteğe olumlu cevap verdi ve ayrıca Hamas lideri Şeyh Ahmed Yasin’in serbest bırakılmasını kabul etti. Ancak Yasin, yedi yıl sonra Gazze’de yaşamını yitirdi.
Muhammed Deif, İsrail’in yıllardır hedefinde olan Hamas’ın askeri kanadı İzzeddin El Kassam Tugayları’nın lideridir.
Şeyh Ahmed Yasin, 22 Mart 2004 tarihinde Gazze’deki bir camiden çıktığında helikopterle atılan bir roketle öldürüldü. On binlerce Filistinli, Gazze’de yürüyor ve intikam sloganları atarak tepkilerini ortaya koyuyordu. Hamas yetkilileri, bu suikastın ‘cehennemin kapılarını açtığını’ ifade etti. Bu olay, Filistin ve diğer Müslüman ülkelerde geniş çaplı protestoların ve kınamaların yaşanmasına sebep oldu ve İsrail-Filistin çatışmasında büyük bir tırmanışa işaret etti.
Abdülaziz El Rantisi, 17 Nisan 2004’te, İsrail helikopteri tarafından Gazze’de bir araca düzenlenen füze saldırısında hayatını kaybetti. Rantisi’nin ölümünden sonra Hamas liderliği gizlenmeye başladı ve kendisinin yerine kimin geçtiği bilinmiyor. Bu suikast, Şeyh Ahmed Yasin’in öldürülmesinden kısa bir süre sonra gerçekleşmiştir.
Adnan El Gul, Hamas’ın bomba uzmanı olarak bilinir ve 21 Ekim 2004’te Gazze’deki bir İsrail hava saldırısında hayatını kaybetmiştir. El Gul, Hamas’ın askeri kanadında önemli bir konumdaydı ve “Kassam” roketinin babası olarak tanınıyordu. Ayrıca, İzzeddin el-Kassam Tugayları’nın lideri Muhammed Deif’in yardımcısıydı.
Nizar Rayan, Hamas’ın en sert siyasi liderlerinden biri olarak bilinir. Dört eşinden ikisi ve yedi çocuğuyla, 1 Ocak 2009’da Cebaliye mülteci kampındaki bir bombardımanda hayatını kaybetti. Ayrıca, 15 Ocak 2009’da Hamas’ın İçişleri Bakanı Said Seyyam da Gazze Şeridi’nde bir İsrail hava saldırısında öldürüldü. Seyyam, 13.000 Hamas polisinin ve güvenlik görevlisinin sorumlusuydu.
Salih Aruri, 2 Ocak 2024 tarihinde Beyrut’un güney banliyölerinden Dahiye’de, İsrail’e ait bir insansız hava aracıyla düzenlenen saldırıda öldürüldü. Aruri, aynı zamanda Hamas’ın askeri kanadı olan Kassam Tugayları’nın da kurucusuydu.
