Neçirvan Barzani’nin Ankara Temaslarında Hangi Konular Gündeme Geldi?
Irak Kürdistan Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Neçirvan Barzani, Türkiye’yi ziyaret etti. Barzani, Ankara’da sırasıyla Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi. Barzani’nin önemli bir dönemde gerçekleştirdiği ziyaret esnasında, Ankara ve Erbil arasındaki ikili ilişkiler ile bölgesel güvenlik ve enerji meseleleri ele alındı. Özellikle Türkiye’de Kürt sorununa dair yeni çözüm süreçlerine dair işaretlerin geldiği bir zaman diliminde ve Kuzey Irak’ta iki yıl ertelenen parlamento seçimlerinden yalnızca dört gün önce gerçekleşmesi dikkat çekiciydi. Erdoğan ve Barzani arasında yapılan görüşmenin ardından İletişim Başkanlığı tarafından yapılan açıklamada, iki liderin Türkiye-Irak ilişkileri ve Ankara-Erbil iş birliğine dair konuları değerlendirdikleri, ayrıca bölgesel ve küresel gelişmeler hakkında görüş alışverişinde bulundukları belirtildi. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, yaklaşan IKBY parlamento seçimlerinin huzur ve barış içinde geçmesi temennisinde bulunduğu da kaydedildi.
Güvenlik Konusu Önemli Ankara’daki müzakerelerde güvenlik konularının öncelikli madde olduğu ifade ediliyor. Türkiye ve Irak, son bir yılda ‘terörle mücadele’ konusunda önemli adımlar attıklarını belirterek, Irak’ın kuzeyinde faaliyet gösteren PKK unsurlarına karşı ortak hareket etme kararı almışlardı. Ayrıca, Bağdat’ta askeri koordinasyon için bir merkezin kurulmasına karar verildi. Uzun yıllardır Türk Silahlı Kuvvetleri’nin (TSK) kontrolünde bulunan Başika’daki üs, ortak eğitim merkezi olarak kullanılma kararı alındı. Erdoğan, Nisan ayında Bağdat’a gerçekleştirdiği ziyaret sonrasında bu konuların gündeme geldiğini ifade etmişti.
Kalkınma Yolu Projesi ve Ticaret Türkiye, Irak’ın istikrarını ve barışını bölgenin geleceği açısından kritik bulmakta ve bu bağlamda Bağdat ile ilişkilerini güçlendirmeye çalışmaktadır. Erbil ile de sıkı ilişkiler kurarak güvenlik, ekonomi ve enerji alanlarında iş birliğini derinleştiriyor. Özellikle, uluslararası ulaştırma açısından önemli olan Kalkınma Yolu Projesi’nin gerçekleştirilmesi, Türkiye ile Irak arasındaki iş birliğinin güçlenmesine katkıda bulunacaktır. 1200 kilometrelik proje, Basra Körfezi’ndeki Büyük Fav Limanı ile Türkiye’nin güney sınırı arasında bir demiryolu hattının kurulmasını sağlamayı hedefliyor.
Kerkük-Yumurtalık Boru Hattı Erdoğan ve Barzani’nin görüşmelerinde Kerkük-Yumurtalık Boru Hattı’nın yeniden açılması meselesinin ele alındığı da biliniyor. Türkiye, boru hattının yeniden açılmasına hazır olduğunu Irak’a bildirmiş olsa da Bağdat ve Erbil arasındaki devam eden sorunlar bu süreci geciktiriyor. Günde 450 bin varil petrol taşımakta olan bu hattın durumu, Irak’ın 2014 yılında Türkiye’ye karşı açtığı tahkim davasının ardından askıya alınmıştı.
Çözüm Süreci Üzerine Güçlü Gözlemler Barzani’nin ziyaretinin Türkiye iç siyasetinde yeni bir ‘çözüm süreci’ başlatabileceği yönündeki değerlendirmeler de dikkat çekmekte. Barzani ailesinin geçmişteki çözüm sürecindeki rolü ve Türkiye’deki Kürt siyasi partileriyle olan yakın ilişkileri, bu meselenin yeniden gündeme gelmesinde etkili olabilir. Ziyaret sırasında Barzani ve Erdoğan arasındaki görüşmenin, Kuzey Irak’ta uzun zamandır ertelenen parlamento seçimlerinin hemen öncesine denk gelmesi de önemli bir unsur olarak değerlendiriliyor. Barzani’nin ve desteklediği partinin, Kuzey Irak’taki siyasi iktidar üzerindeki etkisi, Türkiye’nin bölgedeki strateji ve politikalarını etkileyebilecek bir faktördür.
