Gürcistan’da Muhalefetin Seçim Sonuçlarına İtirazı: Protestoların Arkasındaki Sebepler Neler?

Gürcistan’da 26 Ekim tarihinde iktidar partisinin kazandığı belirtilen seçimlerde usulsüzlük iddiaları ortaya çıktı. Bu durum, muhalefetin protestolar başlatmasına neden oldu. İktidardaki Gürcü Rüyası Partisi’nin yüzde 54 oyla galip geldiği bildirildi. Muhalefet, seçimlerin hileli olduğunu savunarak sonuçlara itiraz etti. Batı yanlısı Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili, “seçim sonuçlarının manipüle edildiğini” öne sürerek muhalefet seçmenlerini protesto etkinliklerine katılmaya davet etti. Bu çağrıya yanıt olarak on binlerce Gürcü, Tiflis sokaklarına döküldü. BBC’ye görüş veren bir protestocu, “aldatılmış ve hayal kırıklığına uğramış” hissettiğini dile getirdi. Bunun yanı sıra, Zurabişvili, sonuçları “Rus özel operasyonu” olarak nitelendirdi. Tiflis’teki binlerce kişinin katıldığı bir protestoda, dinleyicilerine, “Oyunuzu çalmaya çalıştılar, geleceğinizi çalmaya çalıştılar. Ama buna izin vermeyeceksiniz” dedi. Gürcü Rüyası Partisi’nin lideri ve Başbakan Irakli Kobakhidze, bu hile iddialarını yalanlıyor. BBC’ye açıklamalarda bulunan Kobakhidze, “her ülkede bazı düzensizliklerin görüldüğünü, ancak bunun seçim sonuçlarını etkilemediğini” ifade etti. Seçim sırasında yaşandığı iddia edilen şiddet olaylarına da az sayıda olayın yaşandığını belirtti. Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) gözlemcileri, hem seçim kampanyası sürecinde hem de seçim günü birçok ihlal yaşandığını bildirdi. AGİT gözlemcileri, bireylerin yoğun bir şekilde izlenmeleri nedeniyle oy verme yetenekleri konusunda endişe duyulduğunu vurguladı. Ayrıca, kuruluş, seçim öncesinde eşit fırsatların sağlanmamasının oy verme sonuçları ve bunların adilliği konusundaki güveni zayıflattığını ifade etti. Avrupa Birliği, ABD ve NATO, usulsüzlük iddialarının soruşturulmasını talep etti. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Gürcü halkının “seçim usulsüzlüklerinin hızla araştırılmasını görme hakkı bulunduğunu” belirtti. Dört ana muhalefet partisi, seçim sonuçlarını tanımayacaklarını açıkladı, bir muhalefet lideri ise seçimi “anayasal darbe” olarak nitelendirdi. Gürcü seçim gözlem grubu ISFED, sandıklara oy doldurulması, seçmenlerin korkutulması ve rüşvet gibi seçim sonucunu etkileyebilecek ihlalleri ortaya koydu. Ancak, çoğu elektronik yöntemlerle alınan oyların sayım sürecinde önemli bir usulsüzlük tespit edilmediği belirtildi. Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili, ülkede daha önce görülen seçim usulsüzlüklerinin benzeri görülmemiş bir biçimde bir araya getirildiğini iddia etti. Zurabişvili, seçimlerden önce devlet yardımlarına bağımlı ailelerin kimlik kartlarının alındığını öne sürdü. Bu kartların, Gürcistan’ın yeni elektronik oylama sisteminde çoklu oy için kullanıldığını ve bir kişinin aynı kimlikle 10, 15 veya 17 kez oy kullanabileceğini ileri sürdü. Gürcü Rüyası Partisi’nin milyarder kurucusu Bidzina İvanişvili, kampanya süresince ülkesini Ukrayna’daki gibi bir savaştan uzak tutma vurgusu yapmıştı. İvanişvili, seçim sonuçlarının açıklanmasının ardından partisinin 2012’den bu yana en iyi performansını gösterdiğini ve bazı kırsal bölgelerde yüzde 90 civarında oy aldıklarını söyledi. Gürcü Rüyası Partisi, ülkeyi Avrupa Birliği’ne katma isteğinde bulunsa da Brüksel, Tiflis’in üyelik başvurusunun partinin otoriter eğilimleri nedeniyle askıya alındığını bildirdi. Moldova’da ise 20 Ekim’de yapılan referandumda seçmenlerin çok az bir farkla Avrupa Birliği’ne katılmayı onayladıkları belirtiliyor. Moldovalı yetkililer, oylamaya Rusya’nın AB aleyhine müdahale ettiğini iddia etmişti.