Almanya, Eurofighter Satışı İçin İlk Onayı Verdi: Süreç Nasıl İşleyecek?
Türk Savunma Bakanlığına ait kaynaklar, 14 Kasım tarihinde yaptıkları bir basın açıklamasıyla Almanya’nın geçici satış otoritesinin Türkiye’ye Eurofighter savaş uçaklarının satışında çalışmalar yapmak üzere görevlendirildiğini bildirdi. Bu onayın, 40 adet savaş uçağının Türkiye’ye tedarik sürecini hızlandırması bekleniyor. Teknik çalışmaların tamamlanmasının ardından, Türkiye ile Almanya’nın yanı sıra İngiltere, İspanya ve İtalya’dan oluşan Eurofighter konsorsiyumu arasında müzakerelerin yapılması öngörülüyor.
Almanya’nın silah satışlarıyla ilgili sıkı kurallara sahip olduğu biliniyor; bu nedenle Türkiye ile yeni bir “güvenlik ve stratejik ortaklık” ilişkisinin oluşturulması, beklenen erken seçimler sonrasında yeni kurulacak hükümet tarafından da devam ettirileceği değerlendirilmektedir. Türkiye ile Almanya arasındaki son dönemde artan temasların en önemli konularından biri, Türk Hava Kuvvetleri’nin ihtiyaç duyduğu 40 adet Eurofighter savaş uçağının satışıdır.
Almanya, Eurofighter savaş uçağını üretirken İngiltere, İspanya ve İtalya ile iş birliği yapmaktadır. Ancak Almanya, uzun bir süre bu satışa karşı çıkmıştı. Berlin, Almanya Şansölyesi Olaf Scholz’ün İstanbul’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşmesinin birkaç gün öncesinde sürece ilişkin ilk olumlu sinyali verdi. Bu doğrultuda İngiltere öncülüğünde Türkiye ile Eurofighter satışı üzerine teknik görüşmeler gerçekleştirildi. Almanya’nın itiraz etmediği bu görüşmelerde, hangi uçakların satın alınacağı, bakım süreçlerinin nasıl yürütüleceği ve pilot eğitimlerinin sağlanması gibi konular değerlendirildi. Türkiye, 40 adet yeni üretim Eurofighter almak istiyor, fakat mevcut Eurofighter jetlerinden de belirli sayıda tedarik etmenin mümkün olduğu ifade ediliyor. Bu uçakların mevcut konsorsiyum ülkelerinin filolarından ikinci el olarak alınabileceği belirtiliyor.
Türk Savunma Bakanlığı kaynakları, 14 Kasım’da yapılan bir basın bilgilendirmesinde, Almanya’nın uçağın satışına yönelik Geçici Satış Otoritesi’nin atamasını onayladığını duyurdu. Bu durumun tedarik sürecini hızlandıracağı düşünülüyor. Ayrıca, Eurofighter uçaklarının tedarikine yönelik teknik çalışmaların sürdüğü ifade edildi. Savunma Bakanı Yaşar Güler, 12 Kasım’da Türk basınına verdiği demeçte, Türkiye’nin 40 adet Eurofighter Typhoon almak istediğini ve Almanya’nın uzun süre bu satışa karşı direndiğini, fakat sonunda NATO müttefiklerinin de desteğiyle Almanya’nın olumlu yanıt verdiğini belirtti.
Alman yasalarının, savaşta kullanılabilen silahların satışını vaka bazında değerlendirdiği ve her satış işlemi için ayrı lisanslar verildiği biliniyor. Eurofighter satışının da bu kapsamda yer aldığı ve teknik görüşmelerin tamamlanmasının ardından hükümetin gerekli onay süreçlerini başlatacağı göz önünde bulunduruluyor.
Almanya’nın Türkiye ile stratejik bir ilişki kurmayı hedeflediği, özellikle İngiltere ile diyalog içerisinde olduğu biliniyor. Diplomatik kaynaklar, Berlin’in silah satışındaki tutumunu değiştirme nedeninin Türkiye ile ilişkilerde yeni bir dönem başlatmak ve güvenlik ile stratejik konulara odaklanmak olduğunu belirtiyor. Almanya son zamanlarda, Avrupa Birliği dışındaki ortaklarla yeni bölgesel iş birlikleri oluşturma çabası içinde. Türkiye ile başlatılacak yeni bir süreç, Almanya açısından önemli bir gereklilik olarak değerlendiriliyor.
Scholz ve Erdoğan görüşmesinde Türk-Alman stratejik ilişkilerinin hızlandırılması yönünde bir karar alındığı ve bu sürecin dışişleri bakanlıkları tarafından yönetileceği ifade ediliyor. Almanya’da 2025’in başında öngörülen erken seçimlerin, Türkiye ile yapılan yeni diplomatik süreci engellemeyeceği, sonuçlar her ne olursa olsun Almanya’da yeni bir koalisyon oluşacağı ve ana dış politikanın değişmeyeceği öngörülüyor. Savunma Bakanı Güler de Almanya’daki muhtemel bir hükümet değişikliğinin Eurofighter satış sürecine etkisi olacağını zannetmediğini ifade etti.
Almanya’da Başbakan Olaf Scholz’un Maliye Bakanı Christian Lindner’i görevden alması sonucu koalisyon hükümeti çöktü. Ülkede 16 Aralık’ta güven oylaması ve 23 Şubat 2025’te erken seçim yapılması bekleniyor.
