Başlık: Kıtalararası balistik füze nedir?
Kaynak: Getty Images Yazar: Mark Shea Unvan: BBC Dünya Servisi 22 Kasım 2024, 04:08 +03 Güncelleme 8 saat önce
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Rusya’nın ülkesini bir silah deneme sahası olarak gördüğünü açıkladı. Zelenskiy, Perşembe günü Dnipro’da gerçekleşen saldırıyla ilgili olarak “Tüm belirtiler, hız, irtifa, bir kıtalararası füze olduğunu gösterdi” ifadelerini kullandı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise, Ukrayna’nın “durdurulamaz” bir balistik füze ile vurulduğunu belirtti. Ayrıca, saldırının Oreşnik kod adlı yeni bir “konvansiyonel orta menzilli füzeyle” yapıldığını da vurguladı.
Peki, kıtalararası balistik füze (ICBM) nedir ve neden bu kadar önemlidir? ICBM, adından da anlaşılacağı üzere, savaş başlıklarını çok uzak mesafelere iletmek için tasarlanmış silahlardır. Her bir füzeye birden fazla savaş başlığı eklenebilir, böylece bağımsız yolla hedeflerini bulabilir ve farklı noktaları vurabilir. Sovyetler Birliği, Ağustos 1957’de bu tür füzeleri ilk test eden ülke olmuştur. Günümüzde ise, Rusya’nın yanı sıra ABD ve Çin de karadan atılan kıtalararası balistik füzelerin büyük bir envanterine sahiptir. İngiltere, Fransa, Hindistan, İsrail ve Kuzey Kore de sınırlı sayıda bu tür füzeleri, karadan ya da denizaltılardan fırlatabilecek kapasitededir.
ICBM’ler, benzer savaş başlıkları taşıyabilen diğer balistik füzelerin aksine daha geniş bir menzil ve hız sunmaktadır. Uzmanlar, “Rusya bu tempoyu sürdürürse, Ukrayna’nın doğu cephesi çökebilir” uyarısında bulunuyor.
ICBM’lerin menzil ölçütü nedir? Standart tanıma göre, kıtalararası balistik füzelerin menzilinin 5500 kilometreden fazla olması beklenir. Bazı füzeler daha uzun mesafelere ulaşabilir. Özellikle Rusya’nın füzeyi, güneydeki Astrahan bölgesinden fırlattığı düşünülmektedir. Rus ICBM’lerinin menzili 10 bin kilometreye kadar çıkabilmektedir. Bu da, bu füzeler fırlatıldığında teorik olarak ABD’nin doğu kıyılarına kadar ulaşabileceği anlamına gelmektedir.
Ukrayna’nın Batı’dan aldığı füzeleri Rusya’nın iç bölgelerinde kullanması, savaşın seyrini değiştirebilir mi? ICBM’ler hangi hızda hareket eder? Bu füzeler saatte 24.500 kilometre hıza ulaşabilmektedir; yani saniyede 7 kilometre mesafe alabilirler. Balistik füze olarak adlandırılmalarının sebebi, atmosferin üst katmanlarına çıkan bir roketten güç alarak ardından hedefe doğru alçalabilmeleridir. Bu sayede, düz bir rota izleyen ve daha yavaş ilerleyen seyir füzelerine kıyasla daha zor hedef alınırlar.
ICBM’ler nükleer mi? ICBM’ler, hem nükleer hem de konvansiyonel savaş başlıkları taşıyabilir. Ukrayna Hava Kuvvetleri, Rusya’nın fırlattığı füzenin “herhangi bir olumsuz sonuca yol açmadığını” belirtse de, hasar ve kayıplar hakkında net bir bilgi verilmemiştir.
ICBM’lerin maliyeti nedir? Rusya’nın ICBM programına ne kadar bütçe ayırdığı bilinmemekle birlikte, ABD’nin harcamaları konusunda bilgi bulunmaktadır. ABD Savunma Bakanlığı, Sentinel ICBM programı için 140 milyar dolarlık bir bütçe ayırmıştır. Tek bir Sentinel ICBM’nin maliyeti ise 162 milyon dolar olarak belirtilmektedir. Bu füzeler, tüm ülkeler için önemli ölçüde yüksek maliyetli silahlardır.
Rusya neden bu füzeyi şimdi fırlattı? Rusya’nın tüm gücüyle işgalinin üzerinden geçen 1000 günün ardından, Ukrayna’daki savaş giderek tırmanmaktadır. Ukrayna’nın Ağustos 2024’te 1000 kilometrekareden fazla bir bölgeyi ele geçirdiği Rusya’nın Kursk bölgesinde Kuzey Kore birliklerinin konuşlandırılması, çatışmayı daha da tırmandıracak bir gelişme olmuştur. Bu gelişmelerin sonucunda, ABD Başkanı Joe Biden, Atacms füze sistemlerinin Rusya’nın içerisinde kullanılmasına ilk kez izin vermiştir. İngiltere ve Fransa’nın Storm Shadow/Scalp füzeleri de Rusya içindeki hedeflere fırlatılmıştır. Çatışmaların artması, seçilmiş Başkan Donald Trump’ın Beyaz Saray’a geri döneceği bir zamanlama ile örtüşmektedir. Trump, Ukrayna’daki savaşı 24 saat içerisinde sona erdireceğini vaat etmiş, ancak bunun nasıl olacağını belirtmemiştir.
