Orijinal Başlık: Kıtalararası balistik füze nedir?
Yazar: Mark Shea, BBC Dünya Servisi, 22 Kasım 2024, 04:08 +03, Güncelleme: 22 Kasım 2024, 04:19 +03
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, Rusya’nın Ukrayna’yı bir silah deneme sahası olarak kullandığını ifade etti. Perşembe günü, ülkenin doğusundaki Dnipro’da gerçekleşen saldırıya ilişkin “Tüm özellikler, hız ve irtifa bir kıtalararası füzeye işaret etti” açıklamasını yaptı. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Ukrayna’nın “durdurulması imkansız” bir balistik füze ile vurulduğunu belirtti. Ayrıca, saldırının Oreşnik kod adlı yeni bir “konvansiyonel orta menzilli füze” ile yapıldığını açıkladı. Peki, kıtalararası balistik füze (ICBM) nedir ve kullanımı neden bu denli önemlidir?
Kıtalararası balistik füzeler, adından da anlaşılacağı üzere, savaşılan alanlardan oldukça uzak mesafelere savaş başlıkları taşıyabilme kapasitesine sahip silahlardır. Ukrayna, Kuzey Kore askerlerine karşı ilk kez çatıştığını duyurdu. Rus füze saldırılarında en az 38 kişinin hayatını kaybettiği ve Kiev’deki bir çocuk hastanesine saldırıldığı bildirildi. Trump ise, “Zelenskiy tarihin en büyük pazarlamacısı; ABD’ye her gidişinde 60 milyar dolarla dönüyor” şeklinde yorumda bulundu. Rusya’da askerler savaşın dehşetini evlerine götürüyor: 242 kişi hayatını kaybetti.
ICBM’lerin her biri, bağımsız olarak yön bulup çeşitli hedeflere ulaşabilen birden fazla savaş başlığı taşıma özelliğine sahip. Sovyetler Birliği, Ağustos 1957’de ICBM’leri ilk deneyen ülke olmuştur. Şu anda, Rusya’nın yanı sıra ABD ve Çin’in de karadan atılan ICBM envanteri büyüktür. İngiltere, Fransa, Hindistan, İsrail ve Kuzey Kore, daha az sayıda da olsa karadan veya denizaltılardan atılan bu tür füzelere sahip bulunmaktadır. ICBM’ler, benzer savaş başlıkları taşıyan diğer balistik füzelere göre daha yüksek bir menzil ve hıza sahiptir.
Uzmanlar uyarıyor: ‘Rusya bu hızla devam ederse Ukrayna’nın doğu cephesi çöker.’ ICBM’lerin menzil sınırı nedir? Standart bir tanıma göre, kıtalararası balistik füzelerin menzilinin 5500 kilometreden fazla olması gerekmektedir. Bazı füzelerin menzili bu değerin çok üzerinde olabiliyor. Rusya’nın füzeyi Astrahan bölgesinden fırlattığı düşünülüyor. Rus ICBM’lerinin menzilinin 10 bin kilometreye kadar çıkabildiği belirtiliyor, bu da bu füzelerin teorik olarak bu bölgeden fırlatıldığında ABD’nin doğu kıyılarına ulaşabileceği anlamına geliyor.
Ukrayna’nın Batı yapımı füzeleri Rusya’nın iç bölgelerinde kullanması, savaşın gidişatını değiştirebilir mi? ICBM’lerin hızı nedir? Bu füzeler saatte 24.500 kilometreye kadar hızlanarak saniyede 7 kilometre mesafe kat edebiliyor. Balistik füze olarak adlandırılmasının nedeni, atmosferin üst katlarına çıkan bir roketten gücünü alması ve daha sonra hedefe doğru alçalmasıdır. Bu sayede son derece hızlı seyahat edebiliyorlar. Daha düz bir güzergah izleyen ve daha yavaş olan seyir füzelerine kıyasla engellenmeleri de çok daha güçtür.
ICBM’ler nükleer başlık taşıyor mu? ICBM’lere hem nükleer hem de geleneksel savaş başlıkları monte edilebiliyor. Ukrayna Hava Kuvvetleri, Rusya’nın fırlattığı füzenin “herhangi bir sonuca yol açmadığını” ifade etse de, hasar ve kayıplara dair herhangi bir bilgi verilmedi.
ICBM’lerin maliyeti nedir? Rusya’nın ICBM programına ne kadar harcama yaptığı bilinmemekle birlikte, ABD’nin harcamaları hakkında bilgi sahibiyiz. ABD Savunma Bakanlığı, Sentinel ICBM programına toplamda 140 milyar dolarlık bir bütçe ayırdı. Tek bir Sentinel ICBM’nin maliyetinin 162 milyon dolar olduğu ifade ediliyor. Tüm bu silahlar, ülkeler için oldukça maliyetli.
Rusya bu füzenin fırlatılmasını neden şimdi gerçekleştirdi? Rusya’nın kapsamlı işgalinin üzerinden 1000 gün geçtikten sonra, Ukrayna’daki savaş giderek tırmanma gösteriyor. Ukrayna’nın Ağustos 2024’te 1000 kilometrekareden fazla alanı ele geçirdiği Rusya’nın Kursk bölgesinde Kuzey Kore birliklerinin konuşlandırılması, çatışmayı artıran önemli bir gelişme olarak değerlendiriliyor. Bunun bir sonucu olarak, ABD Başkanı Joe Biden, Atacms füze sistemlerinin Rusya içerisinde kullanılmasına ilk kez onay verdi. İngiltere ve Fransa’nın Storm Shadow/Scalp füzeleri de Rusya içindeki hedeflere fırlatıldı. Söz konusu çatışmadaki tırmanma, Donald Trump’ın Beyaz Saray’a dönme hazırlıkları sırasında gerçekleşti. Trump, Ukrayna’daki çatışmayı 24 saat içinde bitirmeyi taahhüt etse de bunun nasıl olacağına dair herhangi bir bilgi vermedi.
