İsrail Kabinesi, Lübnan ile Barışın Kapısını Aralıyor: Ateşkes Anlaşması Görüşmeleri Başlıyor

İsrailli yetkililere göre, İsrail ile Lübnan arasındaki ateşkes anlaşması üzerinde önemli ilerlemeler kaydedildiği belirtiliyor ve İsrail kabinesinin bu konuyu ele almak üzere bugün bir araya geleceği ifade ediliyor. Buna karşın, İsrail’in Beyrut’a düzenlediği saldırılar ise sürüyor. İsrail ordusu, bölgedeki tahliye emrini de halen uygulamakta. İsrail ile İran destekli Lübnan Hizbullahı arasındaki çatışmaların sona erdirilmesi amacıyla 60 günlük bir ateşkes önerisi gündemde. Lübnan Dışişleri Bakanı, İsrail ile Hizbullah arasında bu geceye kadar bir ateşkes anlaşmasına ulaşılmasını beklediğini belirtti. İtalya’daki G7 toplantısında konuşan Abdullah Bou Habib, Lübnan’ın “bir bütün olarak felç olduğunu” ifade etti. 22 kişinin, İsrail’in Beyrut merkezine düzenlediği saldırıda hayatını kaybettiğini, bu kişilerin hepsinin sivil olduğunu duyuran Lübnan Başbakanı, tarafların bir araya geleceği görüşmelerin, sınırların kesin olarak belirlenmesine yardımcı olmasını umduğunu vurguladı. Ateşkesin, İsrail güçlerinin Güney Lübnan’dan çekilmesi ve Hizbullah’ın bölgede varlığının son bulmasını içerdiği iddia ediliyor. İsminin belirtilmemesi kaydıyla açıklama yapan bir Batılı diplomat, anlaşmanın İsrail ve Hizbullah’ın boşalttığı alanlarda Lübnan ordusunun varlığının artırılmasını da kapsadığını aktardı. Lübnan Parlamento Başkan Yardımcısı Elias Bou Saab ise Reuters’a verdiği demeçte, ateşkesin önünde büyük bir engel kalmadığını ifade etti. Saab, ateşkesi kimin denetleyeceğine dair yaşanan anlaşmazlığın, Fransa’nın da dahil olduğu ve ABD’nin başkanlığını yürüttüğü beş ülkeden oluşan bir komitenin kurulmasıyla aşıldığını belirtti. İsrail’in, Hizbullah’ın Litani Nehri’nin güneyinden Lübnan topraklarına doğru hareket ettiğinden ya da İsrail’e saldırı planladığından endişe etmesi halinde Lübnan’a dönüş yapma ve askeri müdahalelerde bulunma hakkını koruma konusundaki talebinin de uzlaşı için bir engel teşkil ettiği kaydedildi. Bu tutum, hem Hizbullah hem de Lübnan hükümeti tarafından olumsuz karşılandı. Ancak ABD elçisi Amos Hochstein’ın, bu ateşkes anlaşmasının belirli bir zaman dilimi içinde gerçekleşeceğini açıkça ifade ettiği düşünülüyor. Lübnan’daki Birleşmiş Milletler Geçici Gücü (Unifil) ve Lübnan ordusunun karşı karşıya olduğu sınırlı güç de, ateşkesin uygulanması konusunda kaygıları artırıyor. İlaveten, İsrail’in aşırı sağcı Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir, sosyal medya üzerinden ateşkes anlaşmasına karşı tutum aldığını ve bunu “kabul edilemez bir hata” olarak adlandırdığını bildirdi. Gvir, Hizbullah’ın askeri olarak geri adım attığı bu dönemin, örgütün etkisini ortadan kaldırmak için “tarihi bir fırsat” olduğunu savundu. Eylül ayı sonundan itibaren şiddetlenen çatışmalar neticesinde Lübnanlı yetkililer, herhangi bir uzlaşmanın Hizbullah ile İsrail arasında, 2006 yılında imzalanan 1701 sayılı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi Kararı’nın şartlarına bağlı kalması gerektiğini dile getiriyor. Bu karar, Lübnan ile İsrail arasındaki gayri resmi sınır olan Mavi Hat ile İsrail sınırından yaklaşık 30 km (20 mil) mesafedeki Litani Nehri arasındaki bölgelerde Hizbullah savaşçılarının ve silahlarının çekilmesini öngörüyor. İsrail ise bu sınıra tam olarak uyulmadığını iddia ederken, Lübnan, İsrail’in ihlalleri arasında askeri uçuşların da bulunduğunu belirtiyor. Lübnan’a yapılan saldırılarda can kaybı 3.700’ü aştı. İki taraf anlaşmanın son ayrıntıları üzerinde müzakereler sürdürürken, son haftalarda İsrail ve Hizbullah arasında karşılıklı saldırılar artış gösterdi. İsrail ordusu, Hizbullah’ın Lübnan’dan sınır ötesine yaklaşık 250 roket ateşlediğini bildirmiştir ve bu, Eylül ayındaki çatışmaların yoğunlaştığı dönemdeki en ağır saldırılardan biri olarak değerlendiriliyor. Daha önce Beyrut’a yönelik saldırılara mukabele olarak Tel Aviv’i hedef alacağını açıklayan Hizbullah, şehirde ve çevresindeki iki askeri birime hassas füzeler fırlattığını ifade etti. İsrail, Hizbullah’a karşı yürüttüğü saldırılardaki hedefinin, kuzeydeki 60.000 kişinin geri dönüşünü sağlamak olduğunu açıkladı. Lübanlı yetkililere göre, Ekim 2023’ten itibaren Lübnan’da 3.750’den fazla kişi hayatını kaybetti, 15.600’den fazla kişi yaralandı ve bir milyondan fazla kişi evlerini terk etmek zorunda kaldı. Son iki hafta içinde İsrail, Hizbullah’a karşı operasyonlarını artırdı. Son aylarda İsrail’in Lübnan’a düzenlediği hava saldırılarında, Hizbullah’ın lideri Hasan Nasrallah da dahil olmak üzere birçok üst düzey komutanın öldürüldüğü bildirilmektedir. İran’ın desteğindeki Hizbullah, Filistin’deki Hamas’a destek amacıyla İsrail’e yönelik roket atışlarını artırmış durumda.