Türkiye’nin Uyanma Saati: Dünyada 45. Sırada, Uyanışa Hazır Mıyız?

Günlük yaşamın yoğunluğunda elektronik cihazların alarm sesleri, pek çok kişi için uykunun sonunu ve koşuşturmacanın başlangıcını simgeliyor. Çocukların yaklaşık %75’i ve yetişkinlerin %70’i, yatak odalarında veya yataklarında sürekli olarak elektronik aletler bulundurmakta. Ancak bu cihazlar, sadece uyku kalitemizi etkilemekle kalmıyor, aynı zamanda bizi verimli bir şekilde uyandırmada yetersiz kalabiliyor. Bilgisayar mühendisi Burak Özdemir, geliştirdiği çalar saat programı ile sabahları uyanma mücadelesini sona erdirmeyi hedefliyor. Özdemir, bu çerçevede yaptığı çevrimiçi anketle, Türkiye’nin ortalama 08:00 olan uyanma saatinin dünya genelinde 45. sırada bulunduğunu belirtmekte. Özellikle Türkiye’nin çeşitli bölgelerindeki kullanıcıların uyku alışkanlıklarını ortaya koymakta. Uyku saatini belirleyen etkenler arasında iş ve eğitim hayatı öne çıkıyor. onlinealarmkur.com’un %60’ından fazlasını 18 yaş altı bireylerin oluşturduğu 1145 katılımcıyla gerçekleştirdiği ankette, en çok 23:00-23:59 aralığında yatmaya gidildiği kaydediliyor. Z kuşağı, genellikle bu saatlerde uykuya dalıyor ve çoğunlukla 07:00-07:59 arasında uyanıyor. 18 yaş altı grupların en çok 22:00-22:59 aralığında yatmaya gittiği ve büyük jenerasyonun izinden gittiği gözlemleniyor. Burak Özdemir anket sonuçlarıyla ilgili şöyle diyor: “Uyku alışkanlıklarının yaş ve bölge bazında değiştiğini görüyoruz. Veriler, 18 yaş altındaki bireylerin genellikle daha erken saatlerde uyuduğunu, büyükşehirlerde ise gece yarısından sonra uyuma eğiliminin artış gösterdiğini ortaya koyuyor. En dikkat çekici bulgu, tüm gruplar için sabah 07:00-07:59 aralığının en sık kalkış saati olması. Bu durum, iş ve eğitim hayatının uyku düzenimizi etkilediğine işaret ediyor.” Büyükşehirlerde daha geç saatlerde uyuma eğilimleri gözlemlenmekte. Anket sonuçları, Marmara Bölgesi’nde yaşayanların 00:00-00:59 aralığında uyumayı seçerek daha geç saatlere kadar uyanık kaldıklarını ortaya koyuyor. Doğu ve Güneydoğu Anadolu’dan katılanların ise en erken 22:00’de, en geç ise 24:00’te uyuduğu görülüyor. Şehirler bazında değerlendirildiğinde, İstanbul, Ankara, İzmir ve Bursa gibi büyükşehirlerde yatma zamanı gecenin ilerleyen saatlerine kaymakta. Burak Özdemir, “Doğu’ya yöneldikçe, vatandaşlarımızın güne daha erken saatlerde başlaması dikkat çekici. Bu durum, uyku düzeninde bölgesel farklılıkların etkili olduğunu ve işten eğitim hayatına, gün ışığının etkisine kadar pek çok faktörün rol oynadığını gösteriyor. Online Alarm Kur olarak, farklı yaş gruplarının ve bölgelerin uyku düzenlerini anlamayı hedefliyoruz. Bu bilgiler, platformumuzda kişiselleştirilebilir çözümler geliştirmemize yardımcı olacak,” diyor. “Kullanıcılarımız, gözlerini huzur içinde kapatabiliyorlar.” Platformun hikayesinin kendi üniversite yıllarına dayandığını belirten Burak Özdemir, “Her şey, sabahları uyanmak için büyük zorluklar yaşadığım öğrencilik dönemlerime dayanıyor. Bu sorunu çözmek için birçok alarm modeli denedim. Ancak bu denemeler çoğu kez başarısızlıkla sonuçlandı. Bir bilgisayar mühendisi olarak kendi çalar saat programımı oluşturmaya karar verdim. Bu program tamamen ücretsiz ve birçok seçenek sunmakta; kullanıcılara huzur içinde uyuma imkanı sağlamaktadır,” diyerek düşüncelerini şöyle sürdürüyor: “Kullanıcılarımızın uyku düzenlerini daha iyi anlayabilmek amacıyla internet sitemiz üzerinden düzenlediğimiz anketle topluluğumuzun durumunu değerlendirdik. Katılımcılarımızın neredeyse %51’i erkek, %40’ı ise kadın. Cinsiyetini belirtmeyen yaklaşık %10’luk kesim hariç, bu demografik dağılım, cinsiyetler arasında büyük farklılıklar olmadığını ortaya koyuyor. Ayrıca katılımcıların çoğunluğunun İstanbul, Ankara, İzmir, Kocaeli, Bursa ve Konya’dan oluşması, alarm ihtiyaçlarının yoğun olarak büyükşehirlerde görüldüğünü gösteriyor. Bunun trafik, iş yeri veya okula uzaklık gibi nedenlerden kaynaklandığını biliyoruz. Bu yüzden, platformumuzda daha özelleştirilebilir çözümler sunmak için çalışmalarımızı sürdürüyoruz ve farklı yaşam tarzlarına yönelik sistemler geliştirmeye odaklanıyoruz.”