Türkiye’nin Şam Büyükelçiliği Açılışı Ne Zaman Gerçekleşecek?

Türkiye, Mart 2012’de Suriye iç savaşının başlamasının ardından, 26 Mart’ta Şam Büyükelçiliği’ni kapatmış ve büyükelçi ile tüm personeli geri çekmişti. Yeni Suriye yönetimi, büyükelçiliklerini yeniden açma taahhüdünde bulunan ülkeler arasında Türkiye’yi de anmıştı. Ankara, 12 yıllık bir boşluğun ardından elçiliğin açılması için uygun koşulların oluşmasını bekleyeceklerini bildirdi. 12 Aralık’ta Suriye Kurtuluş Hükümeti, Şam’da büyükelçiliklerini yeniden açmayı taahhüt eden ülkelere teşekkür etti ve bu ülkeler arasında Mısır, Irak, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn, Ürdün, Oman ve İtalya yer aldı. Ayrıca, Katar ve Türkiye’nin de elçiliklerini açma noktasında Suriye Kurtuluş Hükümeti’ne güvence verdikleri belirtildi. Ancak Ankara’dan bu konuyla ilgili resmi bir açıklama gelmedi. Elçiliğin durumu hakkında tek açıklama, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan tarafından 10 Aralık’ta bir gazetecinin sorusu üzerine yapıldı. Fidan, “Ona bakacağız. Şartların oluşmasını bekleyeceğiz” diyerek, Türkiye’nin elçiliği açma konusunda acele etmeyeceği, özellikle Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) liderliğindeki yeni yönetim kurma süreçlerini gözlemleyeceği yönünde bir izlenim bıraktı. Siyasi durumun yanı sıra, elçiliğin yeniden açılması için gerekli olan teknik ve lojistik hazırlıkların da zaman alacağı düşünülüyor. Bu hazırlıklarla ilişkili olarak, yeni Şam Büyükelçisi ve diğer diplomatların belirlenmesi de bekleniyor. Türkiye, 26 Mart 2012’de, Şam’daki artan şiddet olayları ve güvenlik endişeleri nedeniyle elçiliğini kapatmıştı. Eski Büyükelçi Ömer Önhon ve diplomatlar Ankara’ya geri çağrılmıştı. Elçiliğin kapanması, Beşar Esad yönetiminin siyasi olarak dışlanması şeklinde yorumlanmıştı. 15 Mart 2011’de başlayan iç savaşın ilk dönemlerinde Türkiye, Esad yönetimi ile iletişimde kalmış ve sorunun siyasi yollarla çözümü için uzlaşma çağrısında bulunmuştu. Ancak Esad yönetiminin uzlaşma yolu seçmek yerine askeri eylemlerine devam etmesi, Türkiye ile Suriye arasındaki ilişkilerin kopmasına neden oldu. O tarihten itibaren Türkiye, Esad rejiminin devrilmesi için muhalefete destek vermek üzere bir araya gelmişti. Elçiliğinin kapanmasından sadece iki ay sonra Türkiye, Suriye ordusunun Humus’taki saldırılarına tepki olarak, Şam yönetimine bağlı maslahatgüzar ve diğer diplomatların 30 Mayıs 2012 itibarıyla 72 saat içinde Türkiye’yi terk etmelerini istemişti. O günden beri, Suriye’nin Ankara Büyükelçiliği kapalı kalmaya devam etti. Ancak, Suriye’nin İstanbul Başkonsolosluğu faaliyetlerine devam etti. Türkiye, Halep Başkonsolosu Adnan Keçeci ve ekibini Temmuz 2012’de ciddi güvenlik endişeleri sebebiyle geri çekmişti. Kentteki durumun normalleşmesi ve siyasi süreçlerin netleşmesinin ardından Halep Başkonsolosluğu’na yeni atamalar yapılması bekleniyor.