Başlık: İngiltere, İtalya ve Japonya’dan Altıncı Nesil Savaş Uçağı Anlaşması: ‘Uçan Süper Bilgisayar Olacak’
Kayıt: Reuters, Yazar: Övgü Pınar, BBC Türkçe, Twitter: @ovgu_pinar, Yer: Roma, İtalya, Tarih: 15 Aralık 2024.
İngiltere, İtalya ve Japonya’nın savunma ve havacılık alanındaki iş birliğiyle altıncı nesil savaş uçağı sistemi geliştirme projesinin ayrıntıları gün yüzüne çıkıyor. İtalya’dan Leonardo, İngiltere’den BAE Systems ve Japonya’dan JAIEC savunma şirketleri, 13 Aralık’ta Küresel Savaş Hava Programı (GCAP) girişimi çerçevesinde yeni bir ortak girişim oluşturma konusunda anlaşmaya vardıklarını açıkladı. Üç ülkenin ortak duyurusuna göre, yeni girişimin 2025 ortalarında kurulması planlanıyor. Leonardo, BAE Systems ve JAIEC firmalarının her biri bu ortaklığın üçte birine sahip olacak. Merkezi İngiltere’de bulunan yeni şirketin ilk CEO’sunun İtalya’dan olması hedefleniyor. Üretilecek yeni nesil savaş uçağının 2035 yılında hizmete girmesi ve en az 2070 yılına kadar aktif kalması öngörülüyor.
Altıncı nesil savaş uçağı, Amerikan F-35’e rakip olarak değerlendiriliyor ve EuroFighter Typhoon jetlerinin yerini alması bekleniyor. Savaş uçağı, insansız hava araçları (SİHA) filolarını kontrol edebilme yeteneğine sahip olacak.
Leonardo CEO’su Roberto Cingolani, altıncı nesil savaş uçağına dayalı hava sistemi programının detaylarını İtalya basınına aktardı. Cingolani, 15 Aralık’ta La Repubblica gazetesine verdiği röportajda, “GCAP oldukça iddialı bir projedir. ABD benzeri bir planlamada bulunmuyor. Ne kadar zorlayıcı olacağını hayal etmek zor” diyerek, projenin hedeflerini anlattı. Cingolani, “Bu, radar görünürlüğü olmayan bir savaş uçağı geliştirme projesidir ve bu uçak, bir tür uçan süper bilgisayar gibi işlev gösterecek; onu gökyüzündeki bir uçak gemisine benzetmeyi seviyorum” şeklinde konuştu. Projenin ilk aşamasının, üç ülke tarafından toplam 45 milyar euro yatırımla finanse edilen ana uçağın geliştirilmesi olduğunu ifade etti. İkinci aşama ise keşif, saldırı ve önleme için SİHA’ların yanı sıra, SİHA sürülerini kontrol edecek yapay zeka yazılımının oluşturulmasını kapsıyor.
Leonardo yöneticisi, Avrupa’daki benzer bir iş birliğinin Fransız-Alman-İspanyol Fcas konsorsiyumu tarafından gerçekleştirildiğine dikkat çekerken, “Görünüşe göre onlar bizden daha geri plandalar” değerlendirmesinde bulundu.
Cingolani, Leonardo’nun geleceğe yönelik planları hakkında Ukrayna’daki savaşın etkisini de vurgulayarak, “Ukrayna’daki çatışmanın sunduğu şaşırtıcı bir analizle ilgiliyiz: Dijital saldırı ve savunma, geleneksel yöntemler kadar ya da belki daha da etkili hale geldi. Uydudan kontrol edilen, maliyeti birkaç bin euro’ya mal olan insansız hava araçları, birkaç milyon euro’ya mal olan tankları yok edebilmekte” dedi. Drone alanında “Gemiyi kaçırdık” ifadesini kullanan Cingolani, “Bu eksikliği gidermenin tek yolu, dijital kapasitemizi güçlendirmeye odaklanan uluslararası iş birlikleri kurmaktır. Bu yönde yoğun bir çaba içindeyiz” ifadelerini ekledi.
Suudi Arabistan’ın katılımı konusuna dair ise, İngiltere, İtalya ve Japonya arasında 2022’de temelleri atılan GCAP projesine Suudi Arabistan’ın da eklenebileceği konuşuluyor. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani geçen ay yaptığı açıklamada, “İngiltere ve Japonya ile yaptığımız anlaşmanın şimdi Suudi Arabistan’a genişletileceğini düşünüyorum” verdiği mesajıyla dikkat çekti. Cingolani de La Repubblica röportajında, Suudi Arabistan gibi ülkelerin GCAP’e katılma talebinde bulunduğuna vurgu yaptı. Suudi Arabistan’ın katılımıyla ilgili kararın nasıl şekilleneceği sorusuna ise, “Şimdi ortak girişimin detaylarını belirlemek için birkaç ay içinde çalışmamız gerekecek, ardından yeni ortaklara karar vereceğiz” yanıtını verdi. “Bu tür bir programın toplam maliyeti 100 milyar euro’nun üzerinde” diyen Cingolani, “Katkıda bulunmaya istekli olan diğer ülkeler memnuniyetle karşılanacaktır” yorumunu yaptı. Suudi Arabistan’ın projeye ilgisini de, “GCAP programına entegre olmak ve kendilerini büyük Orta Doğu pazarının merkezine yerleştirecek bir havacılık endüstrisi oluşturmak istiyorlar” şeklinde açıkladı.
