Yazan: Feras Kilani Unvan: BBC Arapça Muhabiri Bildirdiği yer: Şam, Suriye
13 Aralık 2024
BBC Arapça muhabiri Feras Kilani, Suriyelilerin gözaltına alındığı ve işkenceye maruz kaldığı, eski yönetimin yeraltındaki gizli bir bölümüne adım attı. Bu, dışarıdan girmeyi başaran birkaç kişiden biri olmanın zorluklarıyla dolu bir dünyaydı. Suriye Devlet Güvenliği karargahının bodrum katında, iktidarı yıllarca sürdüren gizli istihbarat ağının ürkütücü bir kısmını keşfettik. Her birinde kalın çelik kapılar bulunan, gözaltında tutulanların yerleştirildiği sıralı küçük hücreler yer alıyordu. Buraya gelen tek ışık, duvarların üst kısımlarındaki ızgaralardan süzülen güneş ışınlarıydı. Gözaltındaki kişiler, sorgu ve işkence altında bu hücrelerde aylarca tutulabiliyordu.
Suriye’de muhaliflerin ele geçirdiği Hama neden bu kadar önemli? Suriye’nin kuzeyinde Türkiye karşıtı eylemlere dair neler biliniyor? AB, Suriyeli mülteciler için 5 milyar euro bağışta bulundu.
İstihbarat karargahı, Şam’ın merkezinde, yoğun Kafr Sousa mahallesinde, cadde seviyesinin hemen altında konumlanmıştı. Her gün, binlerce sıradan Suriyeli, vatandaşlarının gözaltına alınıp işkence gördüğü yerden yalnızca birkaç metre uzaklıkta hayatlarını sürdürüyordu. Bir koridorda, devrik başkanın parçalanmış resimleri ve ülkedeki istihbarat teşkilatlarının milyonlarca kişiyi takip etmekte kullandığı dosya yığınları birbirine karışıyordu. Mahkumlar burada geçici olarak tutulduktan sonra, başkent dışındaki Sednaya Hapishanesi gibi uzun dönemli gözaltı merkezlerine gönderiliyordu. Bu, eski Suriye yönetiminin kontrolündeki devasa ağın sadece bir parçasıydı.
Bağımsız gözlem kuruluşu olan Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), 2011’de Esad’a karşı başlayan isyandan temmuz ayına kadar olan süreçte, ülkenin hapishanelerinde 15.102 kişinin işkence sonucu hayatını kaybettiğini kaydetti. Bu kuruluşun ağustos ayındaki tahminine göreyse, 130 binden fazla kişi ya tutuklanmış durumda ya da zorla gözaltında tutuluyordu. Uluslararası Af Örgütü, eski Suriye hükümetinin yıllar boyunca muhalefeti bastırmak için işkence ve zorla yok etme politikalarını devreye soktuğunu belirtmektedir. Suriye istihbaratı da
