Gisèle Pelicot’a Destek: Tecavüz Mağduru Kadınların Cesaretiyle Gelen Domino Etkisi

Yazar: Maria Zaccaro, Unvan: BBC 100 Kadın, Tarih: 19 Aralık 2024, Güncelleme: 20 Aralık 2024 Nobel Barış Ödülü sahibi Nadia Murad, Gisèle Pelicot’un hikayesini duyduğu anı net bir şekilde hatırlıyor. “Cinsel şiddetle ilgili bir toplantıya katılmak için uçağa binecektim,” diyor. Pelicot’un kocası tarafından uyutulmasının ardından 50 erkeğin tecavüz ettiğini öğrendiğinde öfke ve hastalık hissettiğini belirtiyor. Murad, yıllar içinde konuştuğu tecavüze uğramış kadınların, en çok “utanç ve etiketlenme korkusunu” dile getirdiğini aktarıyor. “Bence Gisèle Pelicot’a karşı bu zalim eylemi gerçekleştiren erkekler, Pelicot’un utanç ve önyargılar yüzünden sessiz kalacağını düşündüler. Ama o bu sessizliği bozdu, bu gerçekten cesaret isteyen bir şey” diyor. Pelicot ve diğer sanıklar, 19 Aralık’ta farklı sürelerde hapis cezasına çarptırıldı. Kaynak: Nadia’s Initiative Iraklı Ezidi kadın olan Murad, IŞİD tarafından rehine olarak tutulmuştu. Köle olarak satılan, taciz edilen ve beş yaşındaki bir çocuğun ölümüne tanıklık eden Murad, IŞİD militanlarına karşı yıllarca süren bir hukuk mücadelesini sürdürüyor. Pelicot gibi o da suçluları adalet önüne çıkarmak için hikayesini paylaşmayı seçti. Murad, “Tecavüz davasıyla yüzleşmenin ne kadar zor olduğunu biliyorum,” diyor. “Birçok insan sizi yalnızca o hikayeyle tanımlamaya çalışıyor.” Ancak Murad, Pelicot’un yüzünü gizlememe kararı almasının, tecavüz ile utanç arasındaki ilişkiyi yeniden tanımladığını düşünüyor. Gisèle Pelicot, mahkeme sürecinde gizli kalma hakkını reddetmişti. Pelicot, “Utanması gereken biz değil, onlar” demişti. Fransız kadın, “Tecavüze uğrayan tüm kadınların ‘Madam Pelicot bunu yaptı, ben de yapabilirim’ demesini istiyorum. Artık utanmalarını istemiyorum” sözleriyle sembol haline geldi. Murad, “Hikayesini paylaşarak ve utancın kendisine ait olmadığını vurgulayarak birçok kadını bu yükten kurtarıyor ve özgürleştiriyor,” dediği Pelicot’a hitaben, “Cesaretine hayranım, yalnız değilsin” diye ekliyor. Adalet iyileştirir Arjantinli oyuncu Thelma Fardin de tecavüze uğramış bir kadın. Pelicot’un, tecavüze uğramış kadınların onurunu yeniden tesis ettiğini düşünüyor. Fardin, bu yıl, 2009’da birlikte çalıştığı aktör Juan Darthés’e karşı açtığı tecavüz davasını kazandı. O sırada 16 yaşında olan Fardin, suçlamaları reddeden 45 yaşındaki Darthés’in karşısında durdu. Fardin, iki davanın da hukuki mücadelenin önemini gösterdiğini vurguluyor: “Yaşamlarımızın iyileşebileceğini ve adaletin iyileştirici etkisini gösteriyoruz. Bu bence devrim niteliğinde.” Kaynak: AFP Fardin, Pelicot’un davasını duyduğunda bunun dehşet verici olduğunu düşündüğünü ancak Fransız kadının gücüne hayran kaldığını belirtmiş. “Farklı jenerasyonlardan ve kültürlerden gelirken, hikayelerimiz farklı olsa da, ikimizin de ortak bir noktası olması beni etkiledi,” diyor. Fardin’e göre bu ortak nokta, “tecavüz mağdurlarının etrafındaki stigmayı kırma iradesi.” Domino etkisi Tecavüze uğramış bir başka kadın olan Ellie Wilson, Pelicot’un kimliğini gizleme hakkından vazgeçmesinin birçok kadına ilham vereceğine inanıyor. “Cesaretinin domino etkisi yaratacağını düşünüyorum,” diyor. Glasgow’da yaşayan Wilson’un eski erkek arkadaşı, kendisine tecavüz ettiği gerekçesiyle beş yıl hapis cezası aldı. Wilson, eski erkek arkadaşını gizlice kaydederek suçunu itiraf ettirmeyi başardı. Dava sürecinde kimliğini gizleme hakkını da reddetti. 2022’de davası sona erdikten sonra savunma avukatlarının sorgu sürecindeki taktiklerine yönelik bir kampanya yürüttü. Wilson, hikayesini açık bir şekilde paylaşmanın hiç de kolay olmadığını, tehditler aldığını ifade ediyor. Ancak konuşarak kendine sahip çıktığını ve Pelicot’un da “kendi hikayesini baştan yazdığını” düşünüyor. “Pek çok kadın karakollara gidecek, medyaya yönelecek, kadın yardım merkezlerine başvuracak ve ‘Bana Gisèle Pelicot ilham verdi’ diyecek,” diyerek ümitvar olduğunu vurguluyor. “Kimse, salt rızası dışında ona zarar veren adamları hatırlamayacak, ama herkes Gisèle’i ve onun gücünü hatırlayacak.” Bir rol model Çin’deki Pekin Eşitlik isimli sivil toplum kuruluşunun kurucusu Feng Yuan, Pelicot’un hikayesinin çoktan dünyanın dört bir yanında “anlamlı değişimlere vesile olduğunu” savunuyor. Birleşmiş Milletler verilerine göre, Çin’de kadınların yüzde 39’u partnerlerinden fiziksel ya da cinsel şiddet görüyor. Feng, yıllardır bu konu ile mücadele ediyor. Fransa’daki davanın tüm ülkede yankı bulduğunu belirterek Pelicot’u “Kendisine hayranlık duyuyoruz, kadınlar için bir rol model” olarak nitelendiriyor. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yayımlanan bir rapora göre, kadınların üçte biri, yaşamları boyunca en az bir kez fiziksel ya da cinsel şiddete maruz kalıyor. Pakistan’daki ilk tecavüz kriz merkezinin müdürü Dr. Summaya Tariq Syed ise partner şiddetinin her ülkede yaygın olduğunu vurguluyor. Syed, Pelicot davasının emsal teşkil ettiğini ve bu sürecin, kadına yönelik şiddetin önlenmesinde bir model oluşturabileceğini düşünüyor. Ayrıca bu davanın, Pakistan’daki tecavüz ile ilgili söylemlerin değişmesine katkıda bulunduğunu ifade ediyor. “Bu davayı ayrıntılı bir şekilde analiz etmeli ve bu tür olayların başka nerelerde yaşandığını tespit etmeliyiz,” diyor. Kaynak: M. Sven Torfinn Kenya’da kendisi de şiddete uğrayan Joan Chelimo Melly, Pelicot’un “yaratılması gereken değişimin bir sembolü” olduğunu ve farkındalık yaratmada büyük bir rol oynayacağını düşünüyor. Olimpik bir atlet olan Melly, cinsel şiddetle mücadele eden bir vakfın başında. Nijerya’da risk altındaki kadınlara yardım eden WARIF Vakfı’nın kurucusu Dr. Kemi DaSilva-Ibru ise Pelicot’tan ilham alan daha pek çok kadının ortaya çıkacağını tahmin ediyor. “Onun cesareti, farkındalığı artırdı, hesap verebilirlik ve tecavüze uğrayan kadınlara destek ile sistematik reform tartışmalarını ateşleyecek” diyor. Fransa’daki dava sona yaklaşırken, tüm bu kadınların hemfikir olduğu bir gerçek var: Pelicot cesaretiyle çoktan bir değişim başlattı ve “arkasında bir kadın ordusu var.”