Başlık: Suriye’nin Kuzeyinde Güncel Durum
Suriye’nin kuzeyinde Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile Türkiye destekli gruplar arasında çatışmalar devam etmektedir. İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları Gözlemevi (SOHR), 22 Aralık 2023 Pazar günü çatışmaların özellikle Tişrin Barajı çevresinde yoğunlaştığını bildirmiştir. Fırat Haber Ajansı (ANF) ise 23 Aralık 2023 Pazartesi günü çatışmaların sürdüğünü aktarmıştır. Söz konusu baraj, bölgede su ve elektrik sağlanmasında kritik bir öneme sahiptir. SOHR ve Step Haber Ajansı, çatışmalar nedeniyle pek çok sivilin bölgeden kaçmak zorunda kaldığını ifade etmiştir. SOHR’a göre, Türkiye destekli gruplar, Kobani veya Ayn el-Arab olarak bilinen bölgenin yakınlarına ağır silahlar ve zırhlı araçlar göndermiştir.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Mısır seyahati dönüşünde 20 Aralık’ta uçakta gazetecilere yaptığı açıklamada, “Suriye’deki mevcut terör örgütlerinin etkisiz hale getirilme zamanının geldiğini” belirtmiştir. Erdoğan, “Sınırlarımızın güneyinden herhangi bir tehdidin oluşmaması için bunu gerçekleştireceğiz. Böyle bir riski kabul etmemiz söz konusu olamaz” demiştir. SDG’nin ana yapısını Kürt Demokratik Birlik Partisi’nin (PYD) askeri kanadı olan Halk Koruma Birlikleri (YPG) oluşturmaktadır. Türkiye, PYD ve YPG’yi “PKK’nın Suriye uzantısı” ve “terör örgütü” olarak tanımlamaktadır. ABD ise IŞİD’e karşı SDG ile işbirliği içerisinde bulunmaktadır.
Almanya Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Alman mevkidaşı Annalena Baerbock ile Ankara’da yaptığı görüşmede, IŞİD’li tutukluların bulunduğu “kampların ve cezaevlerinin idaresi için alternatifler geliştirilmesi gerektiğini” vurgulamıştır. Dışişleri Bakanlığı kaynaklarına göre, 20 Aralık’taki toplantıda Fidan, “PKK/YPG’nin silah bırakması ve kendisini lağvetmesinin şart olduğunu” belirtmiş ve ayrıca “Üçüncü ülkelerin Suriye’de bulunan DEAŞ tutuklusu ve bunların ailelerinin geri kabul edilmesi gerektiğini” ifade etmiştir. SDG lideri Mazlum Abdi ise saldırılar nedeniyle IŞİD karşıtı operasyonları askıya aldıklarını ve gözaltı kamplarında tutulan IŞİD’li mahkûmların mevcut kaos ortamında kaçma olasılığının bulunduğunu aktarmıştır. Baerbock, “Suriye’deki Kürt milislerin silahsızlanması ve yeni hükümetin güvenlik güçlerine entegre olması gerektiğini” dile getirmiştir.
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), 20 Aralık’ta yaptığı açıklamada, Deyrizor bölgesinde gerçekleştirdikleri hava saldırısında IŞİD lideri Ebu Yusuf ve bir başka IŞİD mensubunun öldürüldüğünü duyurmuştur. Açıklamada, “Bu hava saldırısı, CENTCOM’un bölgedeki ortaklarıyla birlikte teröristlerin sivillere ve askeri personele yönelik saldırılarını engellemek ve bozmak amacıyla gerçekleştirdiği sürekler kararın bir parçasıdır” denilmiştir.
Türkiye, Suriye’de 2016 yılından bu yana çeşitli askeri operasyonlar gerçekleştirmiştir. Türk yetkililer, Suriye’de halihazırda 16 binden fazla Türk askeri bulunduğunu ifade etmektedir. Menbiç ve Tel Rıfat, SDG’nin Fırat Nehri’nin batısında kontrol ettiği son büyük bölgeler olarak öne çıkmaktadır. Türkiye destekli Suriye Milli Ordusu (SMO), geçtiğimiz haftalarda Tel Rıfat ve Menbiç’i SDG’den almıştır. Kobani ya da Ayn el-Arab bölgesi ise Fırat Nehri’nin doğusundadır.
Mazlum Abdi, geçtiğimiz günlerde Kobani’de ABD denetiminde bir “silahsızlandırılmış bölge” kurulmasını önerdiğini açıklamıştır. Abdi, X platformunda yaptığı paylaşımda, “Suriye genelinde kapsamlı bir ateşkese yönelik bağlılığımızı teyit etmek amacıyla Kobani’de ABD varlığıyla bir silahsızlandırılmış bölge oluşturulmasına hazır olduğumuzu” belirtmiştir. HTŞ’nin askeri kanat sorumlusunun yaptığı açıklamada, ‘Kürtlerin elinde olan bölgelerin, yeni lider kadrosunun yönetiminde ülkeye entegre edileceği’ ifade edilmiştir.
Son olarak, 10 Aralık gecesi, HTŞ, Deyrizor’un kontrolünü ele geçirirken, lideri Ahmed eş-Şara, Suriye’deki geçici hükümetin önceliklerinden birinin Rakka, Haseke ve Deyrizor’un ‘özgürlüğü’ olduğunu dile getirmiştir.
