Başlık: Suriye: ABD’li diplomatların HTŞ ile görüşmesinde hangi konular masaya yatırıldı?
Amerikalı diplomatlar, Şam’da Suriye’nin yeni yönetimiyle resmi görüşmeler gerçekleştirdi. Görüşmelerin ardından, ABD Suriye’nin yeni lideri Ahmed eş-Şera’nın (Ebu Muhammed Colani) başına koyduğu 10 milyon dolarlık ödülü kaldırma kararı aldı. Batılı ülkeler, Suriye’de iktidarı elinde bulunduran Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ) ile yoğun diplomatik temaslar yürütmekte. Avrupa Birliği, İngiltere, Almanya ve Fransa’nın HTŞ temsilcileriyle gerçekleştirdiği doğrudan görüşmelerin ardından, 20 Aralık Cuma günü Amerikalı diplomatlar Şam’da HTŞ temsilcileriyle bir araya geldi. ABD, 10 yılı aşkın bir sürenin ardından Şam’da resmi görüşmeler düzenledi. ABD Dışişleri Bakan Yardımcısı Barbara Leaf’in, Şam’da düzenlemesi planlanan basın toplantısı “güvenlik nedenleriyle” iptal edildi.
Suriye’de HTŞ’nin çağrısıyla birçok şehirde Esad’a karşı kutlamalar gerçekleştirildi. Huffington Post’ta geçen bir habere göre, HTŞ lideri BBC’ye verdiği demeçte Suriye’nin Afganistan’a dönüşüp dönüşmeyeceği ve mezhep ayrımlarının nasıl yönetileceği konularında görüşlerini paylaştı. HTŞ bünyesindeki Askeri Operasyonlar Birimi, Washington’un Suriye’yi istikrara kavuşturma çabalarını destekleme sözü verdiğini duyurdu. Görüşmede, tüm Suriye vatandaşlarının haklarına saygı gösterilmesi konusundaki taahhütlerinin ABD tarafından olumlu karşılandığı vurgulandı. HTŞ, ABD’li yetkililerin ülkedeki farklı isyancı grupların dağılarak birleşik bir Suriye ordusu oluşumuna yönelik çabalarını övdüğünü aktardı. Eş-Şera, Suriye’nin ekonomik kalkınma sürecinin önündeki büyük engellere dikkat çekerek, ABD’li yetkililerden yaptırımların kaldırılmasını talep etti. Yeni yönetimin, bölgedeki ülkelerle stratejik ortaklıklar kurarak barış sağlayacak adımlar atmayı hedeflediği ifade edildi.
Görüşmelerin ardından, ABD HTŞ lideri Eş-Şera’nın başına koyduğu ödülü kaldırdı. Ancak HTŞ, ABD’nin terör örgütleri listesinde kalmaya devam ediyor. ABD heyetinde Dışişleri Bakan Yardımcısı Barbara Leaf, ABD Başkanı Joe Biden’ın rehine temsilcisi Roger Carstens ve Yakın Doğu İşleri Bürosu’ndan üst düzey danışman Daniel Rubinstein yer aldı.
Görüşmeyle ilgili ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada, Bakan Yardımcısı Leaf’in Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 2254 sayılı kararının işleyişine uygun, şeffaf, kapsayıcı ve mezhep ayrımı gözetmeyen bir siyasi geçiş sürecine tam destek verdiklerini yineledikleri belirtildi. Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, HTŞ temsilcileriyle yapılan toplantıda Suriye’deki geçiş sürecinin ilkeleri ve bölgesel gelişmelerin de ele alındığını ifade etti. Sözcü, diplomatların Şam’da bulundukları süre içerisinde, Esad rejimi döneminde kaybolan ABD’li gazeteci Austin Tice ve diğer Amerikan vatandaşlarının akıbeti hakkında da konular üzerinde çalıştıklarını belirtti.
Toplantıdan önce ABD Dışişleri Bakanlığı’ndan bir sözcü, heyetin “doğrudan Suriye halkıyla temas edeceğini, bunun sivil toplum, aktivistler, farklı toplulukların temsilcileri ve diğer Suriyeli sesleri kapsayacağını” açıklamıştı.
Batılı ülkelerden yoğun diplomatik temaslar, 16 Aralık’ta İngiliz diplomatların, Şam’da HTŞ lideri Ahmed eş-Şera ile yaptığı görüşme ile devam etti. HTŞ’nin sosyal medya hesaplarından paylaşılan fotoğraflarda, İngiltere’nin Suriye Özel Temsilcisi Ann Snow’un da görüşmelere katıldığı görüldü. HTŞ tarafından yapılan açıklamada, İngiliz diplomatlarla yapılan görüşmede “gelişmelerin ele alındığı” belirtildi. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula Von der Leyen, Brüksel’in Suriye’nin yeni liderleriyle doğrudan temasları artıracağını duyurdu. AB Dış Politika Temsilcisi Kaja Kallas, eğer ülkenin yeni lider kadrosu kadın ve azınlık haklarına saygı gösteren kapsayıcı bir hükümet oluşturursa, AB’nin Suriye’ye yönelik yaptırımları hafifletme konusunda ilerlemeye hazır olması gerektiğini dile getirdi. Kallas, Suriye’nin yeni yönetimiyle “yapıcı” görüşmelerin ardından AB’nin Şam’daki diplomatik temsilciliğini yeniden açacağını açıkladı.
Alman Dışişleri Bakanlığı, Salı günü Alman diplomatların Şam’da HTŞ temsilcileriyle görüştüğünü bildirdi. Bakanlık sözcüsü, bu görüşmelerde Suriye’deki geçiş sürecinin ve azınlıkların korunmasının ele alındığını belirtti. Ayrıca, Şam’da diplomatik varlığın ihtiyaçları üzerine de tartışmalar yapıldığını söyledi. Bu bağlamda Berlin, HTŞ’yi El Kaide ideolojisi doğrultusunda dikkatlice izlemekte olduğunu vurguladı.
Fransız yetkililer de, Fransız diplomatların HTŞ temsilcileriyle Şam’da görüşmeler yaptığını açıkladı. Ayrıca, ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken, geçtiğimiz hafta ABD’nin HTŞ ile “doğrudan temas hâlinde” olduğunu söyleyerek, bu durumun HTŞ ile doğrudan iletişime geçildiğine dair ilk resmi bildirim olduğunu belirtti. Blinken, bu temasın ise özel olarak, kayıp Amerikalı gazeteci Austin Tice’ın durumu ile bağlantılı olduğunu ifade etti.
