Başlık: AB’den Türk Devletlerine ‘KKTC Tepkisi’
Kaynak: Getty Images Yazan: Yusuf Özkan Unvan: BBC Türkçe Twitter: @ozkanyusuf Bildirdiği yer: Lahey 8 Kasım 2024 Türk Devletleri Teşkilatı’nın (OTS) Kırgızistan’da gerçekleştirdiği zirveye Kuzey Kıbrıs’ın “gözlemci” statüsü ile davet edilmesi, Avrupa Birliği’nde (AB) huzursuzluğa yol açtı. Avrupa Birliği üyesi olan Kıbrıs Rum Yönetimi, bu davete karşı çıkarken, Brüksel de tepkisiz kalmadı. AB Dış Politika Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, daveti sert bir dille eleştirerek bunu “Kıbrıslı Türk ayrılıkçı oluşumunu meşrulaştırma çabası” olarak değerlendirdi. Borrell, 7 Kasım’da yayımladığı açıklamada, “Avrupa Birliği, OTS’nin Kıbrıslı Türk ayrılıkçı varlığını, uluslararası alanda tanınmayan sözde ‘Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni, Bişkek’te gerçekleşen zirve de dahil olmak üzere gözlemci statüsü vererek meşrulaştırmaya yönelik tekrar eden girişimlerini reddediyor” ifadelerini kullandı. Bu girişimlerin “üzücü” ve “Birleşmiş Milletler (BM) Şartı’nda belirtilen Kıbrıs’ın toprak bütünlüğü ilkesine aykırı” olduğunu vurgulayan Borrell, AB’nin sadece Kıbrıs Cumhuriyeti’ni tanıdığını yineledi.
Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti, yalnızca Türkiye tarafından tanınmaktadır. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın katıldığı Türk Devletleri Teşkilatı’nın 11. zirvesi, başkent Bişkek’te gerçekleştirildi. Zirveye, Macaristan Başbakanı Viktor Orban ile “KKTC Cumhurbaşkanı” olarak tanıtılan Ersin Tatar gözlemci sıfatıyla katıldı. Tatar ve Orban, Temmuz ayında Azerbaycan’da düzenlenen Türk Devletleri Liderleri Zirvesi’nde de gözlemci olarak yer almışlardı.
Kıbrıs Rum Yönetimi, uluslararası alanda adanın hukuki temsilcisi olarak Türkiye’nin OTS’yi sahte devlet KKTC’yi teşvik etme aracı olarak kullandığını belirtiyor. AB Dönem Başkanlığını yürüten Macaristan’ın Başbakanı Orban ile Ersin Tatar’ın OTS zirvesine davet edilmesini “ciddi bir eksen kayması” olarak nitelendiren Rum yönetimi, yaşadığı “hayal kırıklığı ve rahatsızlığını” AB yönetimine iletti ve gerekli önlemlerin alınmasını talep etti.
Kuzey Kıbrıs lideri Ersin Tatar ise Rumların tepkisini eleştirerek, zirvede “KKTC’yi temsil etmekten gurur duyduğunu” dile getirdi. Tatar, Kıbrıs meselesinin çözümüne dair Türk tezlerinin diğer liderlere aktarılması açısından bu davetin son derece önemli olduğunu düşündüğünü ifade etti. Temmuz ayında Azerbaycan’da yapılan zirvenin ardından Rum Yönetimi’nden gelen tepkilere yanıt veren Tatar, “61 yıldır Kıbrıslı Türkleri sindirmek için her türlü baskıcı politikayı uygulayan Güney Kıbrıs, bizim nefes almamıza bile karşı çıkacak” demişti.
Tatar, Rumların, Türkleri “tecrit yoluyla boyun eğdirmek” için öne sürdükleri koşulları kabul ettirmek istediklerine inanıyor. AB yönetimi ise Orban’ın da Türk liderlerinin zirvesine katılmasından endişeli. AB’ye göre, üye ülkelerin “bağımsız diplomatik girişimleri”, birliğin tutarlı dış politikasıyla çelişiyor. Bu sebeple Orban’ın Macaristan ile AB dış politikası arasındaki ayrımı anlaması gerektiği vurgulanıyor.
Josep Borrell, Orban’ın 5-6 Temmuz tarihlerinde Şuşa’da yapılan OTS Zirvesi’ne katılmasının ardından Macaristan Başbakanı’nın AB adına dış temsil yetkisi bulunmadığını belirtmişti. Borrell, Orban’ın toplantıya ülkesini temsil ederek katıldığını ifade etti ve Avrupa Komisyonu’nun OTS ile ilişkilerini geliştirmek üzere Orban’a herhangi bir yetki tanımadığını vurgulamıştı.
