Ajax-Maccabi Tel Aviv Maçı Sonrası Şok Gelişme: Fas Kökenli Bakan İstifa Etti, Koalisyon Çökme Tehlikesinde!

Hollanda’da geçtiğimiz hafta gerçekleşen Ajax – Maccabi Tel Aviv UEFA Avrupa Ligi maçı sonrası Amsterdam’da meydana gelen şiddet olayları, hükümette bir krize yol açtı. Koalisyonu oluşturan aşırı sağ ve sağ partilerin bakanları, kabine toplantısında Müslüman göçmenlere yönelik ırkçı ifadeler kullandıkları iddiaları üzerine, Fas kökenli Devlet Bakanı Nora Achabar istifa etti. Koalisyonun önemli bir parçası olan merkez sağ Yeni Sosyal Sözleşme Partisi’nden (NSC) başka bakanların da istifa eğilimlerinde bulunması, krizin boyutunu daha da artırdı. Geçen hafta Perşembe akşamı oynanan Ajax – Maccabi Tel Aviv karşılaşması öncesi ve sonrası, İsrailli taraftarlar ile Filistin destekçileri arasında gerginlik yaşandı. Hollanda polisi ve muhalefet partilerine göre yaklaşık 2 bin 600 Maccabi Tel Aviv taraftarı, maç öncesi bazı binalardaki Filistin bayraklarını indirdi ve Araplar aleyhinde sloganlar attı; bu durum şehrin gerilimini artırdı. Geçen koşullarda, Johan Cruijff Arena çevresinde ve Amsterdam merkezi içerisinde İsrailli taraftarlarla Filistin yanlıları arasında çatışmalara yol açtı. Amsterdam polisi, 10’u İsrailli toplamda 62 kişiyi gözaltına aldı ve daha sonra, video kanıtları doğrultusunda ek olarak 5 kişi daha gözaltına alındı. Hükümetin büyük ortağı olan aşırı sağcı Özgürlük Partisi (PVV) ve Dilan Yeşilgöz liderliğindeki liberal sağ Özgürlük ve Demokrasi İçin Halk Partisi (VVD), olayları Müslüman toplumu suçlayarak sert açıklamalarda bulundu. PVV lideri Geert Wilders ile VVD lideri Yeşilgöz, “antisemitizm suçları işleyen çifte vatandaşlığa sahip kişilerin Hollanda vatandaşlığına son verilmesi” talebinde bulundu. Hollanda’da çifte vatandaşlık artık mümkün değil; bu hak, daha önceden yasal kazanımlar elde eden Türkiye ve Fas kökenli göçmenler tarafından kullanılmakta. Başbakan Dick Schoof, uyum krizine dikkat çekerek, çifte vatandaşlığa sahip olan antisemitizm suçu işleyen kişilerin Hollanda vatandaşlığından çıkarılması önerisini desteklediklerini açıkladı. Wilders ve Yeşilgöz, Amsterdam’daki olayların “uyum krizine” bağlı olduğunu ve sorumluların “Yahudileri düşman olarak gören Müslümanlar” olduğunu iddia etmesi, hem muhalefet partilerinde hem de koalisyonun 20 sandalyesi ile ayakta durmasını sağlayan NSC’de tedirginlik yarattı. Lahey’deki siyasi kaynaklardan edinilen bilgilere göre, Pazartesi günü Amsterdam’daki olayları görüşmek üzere acil toplanan bakanlar kurulunda, Müslüman göçmenlere yönelik ırkçı suçlamalara karşı Nora Achabar’ın tepkisi gözlemlendi. Achabar, dört kuşaktır Hollanda’da yaşayan ve topluma entegre olmuş bireylerin ayrımcılığa tabi tutulduğunu belirtti. Hollanda’da yayımlanan Parool gazetesine yaptığı açıklamada, uyum krizinin, “Müslümanları disipline etmek, dışlamak ve cezalandırmak için bir araç” olarak kullanıldığını ifade etti. 42 yaşındaki bakan, Cuma günü olağan bakanlar kurulu toplantısında özdeşleştiği “ırkçı söylemler” nedeniyle istifa ettiğini duyurdu. Aynı partiye mensup diğer altı bakanın da istifa etmeyi düşündüğü bilgisi üzerine, bakanlar kuruluna ara verildi. Koalisyonu oluşturan dört partinin liderleri acil toplantı düzenleme kararı aldı ve bakanların hükümet binasından ayrılmamaları istendi. Koalisyon partilerinin liderleri, hükümetin geleceğini tartışmak için saat 20:00’de bir araya geldi. NSC desteğini çektiği takdirde aşırı sağcı PVV’nin önderliğindeki koalisyon hükümetinin devam etme olasılığı yok. Ana muhalefette yer alan sosyal demokrat İşçi Partisi – Yeşil Sol Parti ittifakı başta olmak üzere muhalefet partilerinin çoğu, bakanlar kurulunda gerçekleştirilen ırkçı açıklamaların tutanaklarının kamuoyuna açıklanmasını talep etti. Irkçılığın Hollanda yasalarına aykırı olduğuna ve bakanlar kurulunda bu tür söylemlerin kabul edilemeyeceğine dikkat çeken sol partiler, anayasal olarak tutanakların açıklanmasına izin verildiğini belirtti. Muhalefet, Başbakan Dick Schoof’tan bu konu hakkında açıklama talep ederken, meclisi de genel görüşmelere çağırdı. Sol partiler, Bakan Achabar’ın istifasını olumlu bir gelişme olarak değerlendirerek, aşırı sağcı PVV liderliğindeki hükümetin bütün Hollanda’yı kapsamadığını iddia etti. Muhalefete göre, özellikle Wilders ve Yeşilgöz’ün Müslümanları hedef alan beyanları, toplumda ayrımcılığı körüklemektedir. Nora Achabar, hükümetteki görevinden istifa etmeden önce Lahey savcısı olarak hizmet vermekteydi ve geçen yıl kurulan NSC’ye katılarak milletvekili olarak seçilmişti. NSC üyesi Vergilendirmeden Sorumlu Devlet Bakanı Folkert Idsinga, PVV lideri Wilders’ın ticari faaliyetlerine dair kapsamlı bilgi vermediği eleştirisine tepki olarak, “dürüstlüğüne saldırı” gerekçesiyle bir önceki hafta istifa etmişti.