Almanya ve Fransa’da Sarsıntı: Avrupa Birliği’nin Motoru Tekerlek Mi Eriyor?

Kaynak: Getty Images Yazar: Güven Özalp Unvan: Brüksel Twitter: @GUVENOZALPBXL 50 dakika önce Avrupa Birliği’nin lokomotifi olan Almanya ve Fransa’daki ekonomik sıkıntılar ve siyasi belirsizlikler Brüksel’de kaygıyla izleniyor. Bu iki ülkenin iş birliği içinde hareket etmesi durumunda, Avrupa Birliği’nde istenmeyen bir durumun yaşanma olasılığı neredeyse yok denecek kadar az. Bu hem ekonomik hem de siyasi kararlar için geçerlidir. Hatta Avrupa Birliği’nin temel ideolojisi ile her alanda alınan önemli kararların büyük ölçüde bu iki ülke tarafından belirlendiğini ifade etmek mümkün. Ancak son yıllarda Almanya ve Fransa arasındaki uyum, eski Şansölye Angela Merkel’in dönemindeki kadar yüksek seviyede değil. İki ülke, Ukrayna’daki askeri stratejiler, Mercosur anlaşmasına yaklaşım, Avrupa savunma politikaları ve enerji konuları gibi meselelerde farklı görüşler sergiliyor. Gelinen noktada, ideal bir ikili olmaktan uzaklaşan bu ülkelerdeki iç sorunlar ve siyasi belirsizlik, etkinliklerinin azalmasına yol açtı. Almanya’da koalisyon hükümetinin dağılmasıyla erken seçim gündeme gelirken, Fransa’da bu hafta hükümetin düşmesiyle durum daha da karmaşık bir hale geldi. İki ülkedeki iç meselelerin çözülmemesi durumunda, bu durumun Avrupa Birliği’nin geneline olumsuz yansımaları kaçınılmaz görünüyor. ‘Avrupa’nın işleyişi için büyük ülkelerin istikrarı elzemdir’ Koalisyon hükümetinin çökmesinin ardından Şubat 2025’te erken seçim yapmaya karar veren Almanya ile, yalnızca üç ay görevde kaldıktan sonra Ulusal Meclis tarafından düşürülen Fransa, Avrupa Birliği’nin görmek istediği tablo değil. Almanya’daki ‘trafik ışıkları’ koalisyonunun çöküşü dikkat çekiyor. Nitekim İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, 5 Aralık’ta yaptığı bir açıklamada bu iki ülkenin istikrarının Avrupa Birliği sistemi açısından büyük önem taşıdığını belirtti: “Avrupa’nın işleyişini istiyorsak, Avrupa Birliği’nin büyük ülkeleri, Fransa’nın yanı sıra Almanya’nın ve İtalya’nın da istikrarlı olması gerekiyor.” Kaynak: Getty Images İki ülkedeki siyasi kriz ortamı, küresel boyutta yaşanan zorlukların en üst seviyede olduğu bir dönemde patlak verdi. Bir tarafta Ukrayna’daki savaşın ne zaman sonlanacağı ve hangi yöne evrileceği belirsizken, diğer tarafta ABD’de Donald Trump’ın muhtemel ikinci dönemi gündemde. Ayrıca Ortadoğu’da gidişatın değişme riski barındıran çatışmalar ve olası bir ticaret savaşı, belirgin küresel sorunlardan bazıları. Böyle bir ortamda Avrupa Birliği’nin en çok ihtiyaç duyduğu unsurlardan biri liderliğin sağlanması. Yani motorun sorunsuz bir şekilde çalışması gerekiyor. Trump’ın yeniden seçilmesi dünya için ne anlama geliyor? Almanya ekonomisine Trump etkisi Avrupa Birliği’nin en büyük ekonomisi olan Almanya’dan gelen veriler pek de olumlu sinyaller vermiyor. Trump’ın iktidara gelmesiyle bu olumsuz sinyallerin daha da kötüleşmesi bekleniyor. Trump, kampanyası sırasında tüm ülkelere yüzde 10 gümrük vergisi uygulayacağını açıklamıştı. Almanya’nın gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 3.8’i ABD’ye yapılan ihracatla ilgilidir. Kaynak: Getty Images Almanya’nın en güçlü yönlerinden biri olan ihracat, şu an ciddi bir sarsıntı içinde. Ülkede mevsim ve takvim etkilerinden arındırılarak hesaplanan ihracat, Eylül ayında bir önceki aya göre yüzde 1.7 düşmüşken, sanayi üretimi de yüzde 2.5 azalmış durumda. Bu durumun devam etmesi ve ekonominin istikrara kavuşmaması halinde, olumsuz etkilerin öncelikle komşu ülkelerden başlayarak yayılması muhtemel. Aşırı sağın giderek güçlendiği bir ortamda, Şubat ayındaki seçimlerin sonuçları Almanya’nın geleceği açısından belirleyici olacak. Ancak yeni bir koalisyon hükümetiyle bu durumun düzelmesi adına umutlar da mevcut. Almanya’da aşırı sağın yükselişi: Çoğulcu demokrasi tehlikede mi? Fransa’da krizin çözülmesi kolay değil Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ilk turu 29-30 Haziran, ikinci turu ise 6-7 Temmuz tarihleri arasında yapılan seçimlerden sonra 51 günde atadığı Michel Barnier liderliğindeki hükümet, 4 Aralık’ta Ulusal Meclis tarafından düşürüldü. Hükümetin düşmesi için 288 oy gerekmesine karşın, muhalefetteki oyların sayısı 331 olarak belirlendi. Bu durum, 1962 yılından bu yana yaşanan bir ilk oldu. Barnier, modern Fransa tarihinin en kısa sürede başbakanlık yapan ismi unvanını aldı. Fransa’daki hükümetin düşmesinin ardından neler yaşanacak? Kaynak: Getty Images Fransa’daki siyasi kriz yalnızca hükümetin düşmesiyle sınırlı değil. Cumhurbaşkanı Macron, Barnier’nin ardından çok daha hızlı bir atama yapmayı planlarken, yeni atanacak ismin de selefiyle benzer problemlerle yüzleşmek zorunda kalacağı aşikar. Bunun en büyük nedeni parlamentodaki güç dengesizliği. Fransa, Temmuz 2025’ten önce erken seçime gidemez. Dolayısıyla kısa sürede yeni bir hükümet kurulsa dahi, siyasi istikrarsızlığın ortadan kalkması beklenmiyor. ‘Avrupa’nın hasta adamı’ Fransa, Euro bölgesinin ikinci büyük ekonomisi olmasına rağmen, ekonomik sorunlar açısından sıkıntılar yaşamaktadır. Yapılan değerlendirmelerde, özellikle borç, bütçe açığı ve yüksek faiz oranları nedeniyle Fransa’nın durumu, Almanya ile kıyaslandığında daha da kritik bir hal almıştır. Bazı yorumcular, bu durumu Yunanistan’ın geçmişte yaşadığı ekonomik krize benzetmeye başladı. İki ülkeyi ekonomik açıdan karşılaştırmak pek mümkün olmasa da, yeni bir bütçe tasarısı hazırlanması gibi meselelerin acilen ele alınması gerekiyor. Macron, yeni başbakanın önceliklerinin, normal şartlar altında 20 Aralık’a kadar Ulusal Meclis’ten geçmesi gereken 2025 bütçesinin oluşturulması olacağını ifade etti. Fransa ekonomisi, olası bir kriz durumuna girerse yaşanacak sorunların sadece ülke sınırlarıyla sınırlı kalmayacağı kesin bir öngörü. Ekonomideki bu olumsuz duruma bir de siyasi belirsizlik eklenince, yapılan tüm yorumlar daha da karamsar bir tavır sergiliyor. Brüksel’deki değerlendirmelerde, siyasi istikrarsızlık riskinin 2027’ye kadar devam etme ihtimali üzerinde duruluyor. Fransa için, Brüksel kulislerinde ve medya organlarında sıkça ‘Avrupa’nın hasta adamı’ ifadesi ile dile getirilmeye başlandı.