Başlık: Almanya, Eurofighter satışı için ilk onayı verdi; süreç nasıl işleyecek?
Türk Savunma Bakanlığına ait kaynaklar, 14 Kasım tarihinde yaptıkları açıklamada, Almanya’nın geçici satış yetkilisinin Türkiye’ye Eurofighter satışı konusunda çalışma yapması için görevlendirildiğini bildirdi. Bu onayın, Türkiye’ye 40 savaş uçağının tedarik sürecini hızlandıracağı ifade ediliyor. Teknik çalışmalar tamamlandıktan sonra Türkiye ile Almanya’nın yanı sıra İngiltere, İspanya ve İtalya’nın oluşturduğu Eurofighter konsorsiyumu arasında anlaşmanın müzakere edilmesi bekleniyor. Almanya’nın, silah satışında zor ve kapsamlı kriterleri bulunuyor; Türkiye ile yeni bir ‘güvenlik ve stratejik ortaklık’ ilişkisi kurmak istediği ve beklenen erken seçimler sonrası kurulacak hükümetin bu süreci sürdüreceği Ankara’daki değerlendirmeler arasında.
Son dönemde Türkiye ile Almanya arasındaki artan temaslarda öne çıkan en önemli konulardan biri, Türk Hava Kuvvetleri’nin ihtiyaç duyduğu 40 adet Eurofighter savaş uçağının satışıdır. Almanya, Eurofighter’ı İngiltere, İspanya ve İtalya ile birlikte üretmektedir; ancak diğer üç ortakla kıyaslandığında bu satışa karşı uzun süre direndi. Berlin, bu süreçte ilk olumlu sinyali, geçtiğimiz ay İstanbul’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile gerçekleştirdiği görüşmeden birkaç gün önce verdi. Bu çerçevede, İngiltere önderliğinde Türkiye ile Eurofighter satışı üzerine teknik görüşmeler yapıldı. Almanya’nın onay vermediği bu görüşmelerde, hangi uçakların alınacağı, bakım süreçlerinin nasıl gerçekleştirileceği ve pilot eğitimi gibi unsurlar ele alındı. Türkiye, 40 tane yeni üretim Eurofighter almak istiyor; ancak mevcut Eurofighter jetlerinden de belirli bir miktar alımının mümkün olduğu belirtiliyor. Bu jetlerin, mevcut konsorsiyum ülkelerinin filosundan ikinci el olarak edinilebileceği kaydedildi.
Almanya’nın süreçle ilgili ikinci önemli olumlu adımı Türk Savunma Bakanlığı kaynakları tarafından açıklandı. 14 Kasım’da düzenlenen basın toplantısında yetkililer, “Almanya tarafından uçağın satışıyla ilgili Geçici Satış Otoritesi’nin görevlendirilmesine onay verilmiştir. Bu durumun tedarik sürecini hızlandıracağı düşünülmektedir” şeklinde bir açıklama yaptılar. Aynı kaynaklar, Eurofighter uçaklarının tedarikine yönelik teknik çalışmaların sürdüğünü de vurguladılar.
Savunma Bakanı Yaşar Güler, Türk medyasına yaptığı bir açıklamada, Türkiye’nin 40 adet Eurofighter Typhoon almak istediğini ifade etti. Güler, “Almanya çok uzun zamandır vermemek için direndi ama sonunda NATO’daki dostlarımız, İngiltere, İtalya ve İspanya’nın da katkılarıyla Almanya en son olumlu cevap verdi” dedi. Alman yasaları gereği, savaşta kullanılacak silahların satışı vaka bazında değerlendiriliyor ve her satış işlemi için ayrı bir lisans gerekmektedir. Eurofighter satışının da bu kapsamda değerlendirileceği ve teknik görüşmeler tamamlandıktan sonra hükümetin gerekli onayı verme sürecine gireceği bildiriliyor.
Almanya, Türkiye ile stratejik ilişkiler kurmak istiyor. Özellikle İngiltere’nin Türkiye’ye Eurofighter satışı konusunda Almanya ile iletişim içinde olduğu biliniyor. Diplomatik kaynaklar, Almanya’nın silah satışındaki tutumunu değiştirmesinin sebebinin Türkiye ile ilişkilerde yeni bir başlangıç oluşturmak ve bu yeni dönemde güvenlik ve stratejik konulara odaklanmak arayışı olduğunu belirtiyor. Almanya, son dönemde Avrupa Birliği’ndeki ortaklarının ötesinde yeni bölgesel ortaklıklar kurma peşinde. Türkiye ile bu bağlamda bir süreç başlatmanın elzem olduğu değerlendiriliyor.
Hükümet değişiminin süreci etkileyip etkilemeyeceği konusunda kaynaklar, Scholz-Erdoğan görüşmesinde Türk-Alman stratejik görüşmelerinin hızlandırılması kararının alındığını ve bu sürecin dışişleri bakanlıkları tarafından yönetileceğini bildirdiler. Almanya’da 2025 başında yapılması öngörülen erken seçimlerin Türkiye ile geliştirilen yeni diplomatik süreci engellemeyeceği değerlendirilirken, sonuç ne olursa olsun yeni bir koalisyon oluşacağı ve temel dış politikanın değişmeyeceği üzerinde duruluyor. Savunma Bakanı Güler, Almanya’da bir hükümet değişikliğinin Eurofighter satış sürecini etkileyeceğini düşünmüyor.
Almanya’da Başbakan Olaf Scholz’un Maliye Bakanı Christian Lindner’i görevden alması sonucunda koalisyon hükümeti çökmüş durumda. Ülkede 16 Aralık’ta güven oylaması yapılması ön görülüyor ve erken seçimlerin ise 23 Şubat 2025 tarihinde yapılacağı bekleniyor.
