Başlık: İngiltere, İtalya ve Japonya’nın altıncı nesil savaş uçağı iş birliği: ‘Uçan süper bilgisayar olmaya aday’
Kaynak: Reuters Yazar: Övgü Pınar Unvan: BBC Türkçe Twitter: @ovgu_pinar Yayın Tarihi: 15 Aralık 2024, Roma, İtalya
İngiltere, İtalya ve Japonya’nın savunma ile havacılık endüstrilerine yönelik yaptığı bir anlaşmayla, altıncı nesil savaş uçağı geliştirme projesinin detayları gün yüzüne çıkmaya başladı. İtalya merkezli Leonardo, İngiltere’den BAE Systems ve Japonya’dan JAIEC savunma şirketleri, 13 Aralık’ta, Küresel Savaş Hava Programı (GCAP) çerçevesinde yeni bir ortak girişim kurma konusunda anlaştıklarını duyurdu. Üç şirket tarafından yapılan ortak açıklamada, bu yeni girişimin 2025’in ortalarında faaliyete geçmesi planlandığı bilgisi verildi. Leonardo, BAE Systems ve JAIEC, girişimin her birinde üçte bir hisseye sahip olacak. Yeni şirketin merkezi İngiltere’de yer alacak ve İtalya’dan bir CEO ile yönetilecek. Geliştirilecek olan yeni nesil savaş uçağının 2035 yılında hizmete girmesi ve en az 2070 yılına kadar aktif olarak kullanılmasına yönelik planlar yapılıyor.
Altıncı nesil savaş uçağının, Amerikan F-35 ile rekabet etmesi ve Eurofighter Typhoon jetlerinin yerini alması bekleniyor. Leonardo CEO’su Roberto Cingolani, altıncı nesil savaş uçağı temelli hava sistemi programının detaylarını İtalya basınına aktardı. Cingolani, La Repubblica gazetesinde 15 Aralık’ta yayımlanan söyleşisinde, “GCAP son derece iddialı bir proje. ABD benzer bir girişimde bulunmuyor. Ne kadar zorlayıcı olacağına dair endişeler var” ifadesini kullandı.
Cingolani, “Bu, silahlı insansız hava araçlarından oluşan bir filoyu yönetebilen, radara yakalanmayan bir savaş uçağının geliştirilmesine yönelik bir proje. Aslında bu, gökyüzündeki bir uçak gemisi gibi bir yapı olacak” dedi. Projenin ilk aşaması, imzacı ülkeler tarafından toplam 45 milyar euro yatırımla finanse edilecek ana uçağın geliştirilmesini içeriyor. İkinci aşamada ise; keşif, saldırı ve önleme amaçlı SİHA’nın yanı sıra, SİHA sürülerini kontrol edecek yapay zeka yazılımı üzerinde çalışmalar yapılacak.
Cingolani, Avrupa’da da benzer bir ortaklık olan Fransız-Alman-İspanyol FCAS konsorsiyumunun oluşturulduğunu hatırlattı ve “Görünüşe göre, onlar bizden daha geride” yorumunu yaptı. Ayrıca, Ukrayna’da süren savaş nedeniyle dengelerin değiştiğini belirten Cingolani, “Ukrayna savaşına dair yaptığımız analizde, dijital saldırı ve savunmanın geleneksel yöntemlerden daha etkili hale geldiğini tespit ettik. Uydu bağlantılı birkaç bin euro’ya mal olan İHA’lar, birkaç milyon euroya mal olan tankları yok etti” açıklamalarında bulundu.
Cingolani, drone alanında geride kalındığını ve bu açığı kapatmanın tek yolunun dijital kapasiteyi artıracak uluslararası anlaşmalar yapmak olduğunu dile getirdi. 2022’de başlatılan GCAP projesine Suudi Arabistan’ın da katılımının gündeme gelmesiyle ilgili olarak, İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, İngiltere ve Japonya ile yapılan anlaşmanın Suudi Arabistan ile genişletileceğini belirtmişti. Leonardo CEO’su da bu konu hakkında, “Dünya genelinden büyük bir ilgi var, Suudi Arabistan gibi ülkeler GCAP’e katılmak istiyor” dedi.
Cingolani, Suudi Arabistan’ın projeye ne zaman dahil olacağına dair, “Öncelikle ortak girişimin ayrıntılı planlarını belirlemek için birkaç ay çalışmamız gerekecek, ardından yeni ortaklara karar vereceğiz” şeklinde yanıt verdi. Toplam maliyetin 100 milyar euroyu aşacağı bilgisini de paylaşan Cingolani, “Katkıda bulunmaya istekli diğer ülkeler kabul edilir” ifadesini kullandı. Suudi Arabistan’ın projeye olan ilgisini ise “GCAP programına katılarak kendilerini Orta Doğu pazarına entegre etmek istiyorlar” şeklinde değerlendirdi.
