BM’ye Göre Gazze Ekonomisinin Yeniden İnşası 350 Yıl Alabilir: Gelecek İçin Karanlık Bir Senaryo

Birleşmiş Milletler, bir yılı aşkın süredir devam eden çatışmalar sonucunda Gazze’nin “tamamen harap” hale geldiğini ve bu durumda, abluka altında bir ateşkes sağlansa bile yeniden inşasının 350 yıl sürebileceği uyarısında bulundu. Bu değerlendirme, BM Ticaret ve Kalkınma Konferansı (UNCTAD) tarafından hazırlanan bir raporda yer aldı. Söz konusu rapor, Gazze’nin yeniden inşası için gerekli olan temel sektörlerin maruz kaldığı yıkımı da gözler önüne serdi. Rapor, inşaat kapasitesinin %96, tarımsal üretimin %93, imalat sektörünün %92 ve hizmet sektörünün %76 oranında azaldığını ortaya koydu. Rapor, İsrail’in Hamas ile olan çatışması öncesinde ekonomisi zayıf olan Gazze’deki ekonomik faaliyetlerin neredeyse tamamen durduğunu belirtiyor. Raporun içeriğinde, askeri harekâtın Gazze’de olağanüstü bir insani, çevresel ve sosyal felakete yol açtığı belirtiliyor ve bu durumun Gazze’yi tam anlamıyla bir yıkıma sürüklediği ifade ediliyor. Tahminlere göre, muhtemel bir ateşkes sağlansa bile Gazze’nin ekonomik verilerinin 2022 seviyelerine ulaşması 350 yıl sürecektir. Bu hesaplama, Gazze ekonomisinin 2007-2022 yılları arasındaki büyüme hızına dayanarak yapılmıştır. Rapor, İsrail’in 12 ayı aşkın süredeki askeri harekâtının Gazze sakinleri üzerindeki gelir kaybını “sarsıcı” olarak değerlendirmektedir. Ayrıca, 2024 yılı Temmuz ayı itibarıyla okul binalarının %88’inin hasar gördüğü, 36 hastaneden 21’inin hizmet dışı kaldığı ve 105 birincil sağlık tesisinden 45’inin faaliyetine son verildiği vurgulanmıştır. BM’ye göre, Gazze ekonomisi, 7 Ekim öncesinde 2023 yılının ilk üç çeyreğinde yıllık yaklaşık %3 oranında daralırken, savaşın patlak vermesiyle birlikte 2023 yılı boyunca %22,6 oranında bir daralma yaşandı ve bu düşüşün %90’ı dördüncü çeyrekte gerçekleşti. UNCTAD raporunda, konut olarak kullanılan binaların %62’den fazlasının hasar gördüğü veya yıkıldığı belirtiliyor. Su, arıtma ve hijyen sektöründe altyapının %59’undan fazlasının ağır hasar aldığı ifade edilmektedir. BM’nin Eylül ayında yayımlanan uydu görüntülerine dayanan raporuna göre, Gazze’deki mevcut bina stoğunun yaklaşık dörtte biri yıkılmış ya da ciddi biçimde hasar görmüştür. Binaların %66’sında en azından bir miktar hasar mevcuttur. Norveç merkezli sivil toplum kuruluşu Shelter Cluster, 2014 savaşı sonrası yeniden inşa sürecini göz önünde bulundurarak, Gazze’nin 7 Ekim sonrası yıkımın yeniden inşasının 40 yıl sürebileceğini ifade etmektedir. BM’ye göre, %10’luk bir büyüme hızının sağlanması durumunda bile Gazze’nin ekonomik olarak toparlanması onlarca yıl sürecektir.