Başlık: BRICS: Putin ve Erdoğan zirvenin ikinci günü bir araya gelecek
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Dış Politika Danışmanı Yuri Uşakov, Putin ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Rusya’nın Kazan kentinde başlayan BRICS zirvesinin ikinci gününde bir araya geleceğini açıkladı. Bugün başlayan 2024 BRICS zirvesi Perşembe günü sona erecek. Rusya’ya ait TASS haber ajansına göre, Putin’in bugün Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa ve Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah es-Sisi ile bir görüşme gerçekleştirmesi planlanıyor. Zirvenin ikinci gününde ise Putin, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yanı sıra İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile bir araya gelecek. Moskova’nın, Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile zirvenin üçüncü günü için görüşmeler planladığı duyuruldu.
Putin, halka sesleniş konuşmasında Batılı ülkeleri uyardı. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan’dan BRICS üyeliği ile ilgili bir açıklama geldi: Avrupa Birliği üyeliğimiz olsaydı belki bu arayışta olmayacaktık. G7 Zirvesi’nde, Ukrayna ve Gazze hakkında hangi gelişmelerin yaşanacağı merakla bekleniyor. Merkez Bankası, politika faizini yüzde 50 seviyesinde sabit tuttu.
Haberin detaylarına bakıldığında, AKP Sözcüsü Ömer Çelik, Türkiye’nin “geleneksel ittifaklarını” korurken “ilişkileri çeşitlendirme” amacıyla Erdoğan’ın temaslarının “ileriki dönem için yol gösterici” olacağını belirtti. Putin, zirve öncesinde BRICS grubuna katılmak isteyen her ülkenin davet edileceğini belirtmişti. Dünya genelinde yaklaşık 30 ülkenin BRICS ile işbirliği istedikleri ifade ediliyor ve grubun genişlemesi için olası seçeneklerin değerlendirileceği söyleniyor. Öncesinde gazetecilere verdiği demeçte, “Kapılar açık, kimseyi engellemiyoruz” diyen Putin, Türkiye’nin BRICS’e katılmak istediğini duyurmuştu.
BRICS dönem başkanlığını bu yıl üstlenen Rusya, Kazan’daki zirveye üye ülkelerin liderlerinin yanı sıra gruba katılmak isteyen ülkeleri de davet etti. Üyelik talebinde bulunan ülkeler arasında Türkiye, Malezya, Tayland, Endonezya, Bangladeş ve Nijerya da yer alıyor. Analistler, Putin’in BRICS ile Batı’ya karşı güçlü bir denge unsuru oluşturma çabasında olduğunu belirtiyor. İlk zirvesini 2009’da toplayan grubun ismi, ilk beş üyesi olan Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın İngilizce isimlerinin baş harflerinin bir araya gelmesinden oluşuyor. 2024’ün başlarında ise Mısır, Etiyopya, Birleşik Arap Emirlikleri ve İran da BRICS’e üye oldu.
Şu an itibarıyla Türkiye’nin BRICS’e katılmak için başvurduğu veya başvuruda bulunup bulunmadığı hakkında resmi bir açıklama yapılmadı; ancak ülkenin bu gruba katılma isteği sıklıkla dile getirildi. Uşakov’un Eylül ayı başındaki açıklamasına göre, Türkiye’nin BRICS’e üyelik için başvurduğu bilgisi var. Rus haber ajansı RIA Novosti’nde yer alan habere göre Uşakov, “Türkiye tam üyelik için başvurdu. Bunu değerlendireceğiz” şeklinde ifade etti.
AKP Sözcüsü Ömer Çelik, 3 Eylül’de bu konuyla ilgili sorulan bir soruya, “BRICS’e üye olma isteğimizi Cumhurbaşkanımız çeşitli kez ifade etti. Bu konudaki talebimiz açıktır, süreç işlemektedir. Ancak somut bir gelişme yoktur,” yanıtını verdi. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ise 19 Eylül’de katıldığı bir yayında, Türkiye’nin BRICS üyeliğine olan ilgisini teyit etti. Fidan, “(BRICS üyeliği) Avrupa Birliği ile ekonomik entegrasyonumuz üyelikle gerçekleşseydi, belki de çok daha farklı bir arayışın içinde olmayacaktık” şeklinde konuştu. Fidan ayrıca, Haziran ayında Rusya’da gerçekleşen BRICS Dışişleri Bakanları toplantısında Türkiye’nin örgütle yakınlaşmasına yönelik Avrupa Birliği’nin olumsuz politikalarının etkisine vurgu yaptı. Fidan, BRICS’i alternatif değil, tamamlayıcı bir platform olarak değerlendirdi.
Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas da zirveye davet edildi. Zirve, Filistin açısından da dikkatle takip edilecek. Putin’in, Filistin Yönetimi Başkanı Abbas’ı zirveye davet ettiği belirtiliyor. Zirve öncesinde Putin, hem İsrail hem de Filistin liderleri ile temas halinde olduğunu ve iki devletli bir çözümü desteklediğini ifade etti. Daha önce yaptığı bir açıklamada, Çin ve Brezilya’nın Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesine yönelik ortak önerisinin “dengeli” olduğunu ve bir çözüm bulunması için iyi bir temel oluşturacağını belirtmişti. Mayıs ayında kamuya duyurulan Çin-Brezilya önerisi, Rusya’nın Ukrayna topraklarındaki askerlerini geri çekmesine gerek kalmadan gerginliğin azaltılmasını ve doğrudan diyaloğun yeniden başlatılmasını içeriyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, bu girişimi Moskova’nın menfaatlerine hizmet ettiği gerekçesiyle reddetmişti.
