Başlık: BRICS: Putin ve Erdoğan zirvenin ikinci gününde bir araya gelecek
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in dış politika danışmanı Yuri Uşakov, Putin ile Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Kazan’da başlayan BRICS zirvesinin ikinci gününde buluşacağını bildirdi. Bugün başlayan 2024 BRICS zirvesi Perşembe günü sona erecek. TASS haber ajansına göre, Putin’in bugün Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Güney Afrika Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa ve Mısır Devlet Başkanı Abdülfettah es-Sisi ile görüşmesi bekleniyor. Zirvenin ikinci gününde ise Putin, Erdoğan’ın yanı sıra İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile de bir araya gelecek. Ayrıca, Moskova’nın Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ile görüşmeler ayarladığı belirtildi.
Putin, halka seslenişinde Batılı ülkeleri uyarmayı ihmal etmedi. AKP Sözcüsü Ömer Çelik, basın toplantısında Türkiye’nin geleneksel ittifakları korurken ilişkilerin çeşitlendirilmesi konusunda Erdoğan’ın yapacağı görüşmelerin önümüzdeki dönem için yol gösterici olacağını ifade etti. Putin, “Kapılar açıldı, kimseyi engellemiyoruz” diyerek BRICS’e katılmak isteyen her ülkenin davet edileceğini vurguladı. Putin, dünya çapında 30 ülkenin BRICS ile işbirliğine ilgi gösterdiğini de belirtti.
Türkiye, BRICS üyesi olma arzusunu sıkça dile getirmişti. BRICS dönem başkanlığını bu yıl üstlenen Rusya, Kazan’daki zirveye, üye ülkelerin liderlerinin yanı sıra, gruba katılmak isteyen ülkeleri de davet etti. Üyelik niyetinde olan ülkeler arasında Türkiye, Malezya, Tayland, Endonezya ve Nijerya da yer alıyor. Gözlemciler, Putin’in BRICS aracılığıyla Batı’ya karşı güçlü bir denge unsuru oluşturmaya çalıştığını iddia ediyor.
BRICS, 2009 yılında ilk zirvesini gerçekleştirmişti ve ismi, ilk beş üyesi olan Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’nın İngilizce isimlerinin baş harflerinden oluşuyor. 2024 başında Mısır, Etiyopya, Birleşik Arap Emirlikleri ve İran’da gruba üye olmuştur.
Türkiye BRICS’e katılmak için resmi bir başvuru yapıp yapmadığına dair net bir açıklamada bulunmadı ancak gruba katılma isteğini birçok kez dile getirdi. Uşakov, Eylül ayı başında yaptığı açıklamada Türkiye’nin BRICS üyeliği için başvurduğunu belirtmişti. RIA Novosti’ye konuşan Uşakov, “Türkiye tam üyelik başvurusunda bulundu. Bunu değerlendireceğiz” ifadesinde bulundu. Ömer Çelik, 3 Eylül’deki açıklamasında “BRICS’e üye olma arzumuzu Cumhurbaşkanı’mız birçok kez ifade etti. Bu konudaki talebimiz nettir ve süreç işliyor. Ancak somut bir gelişme yok” demişti. Dışişleri Bakanı Hakan Fidan da 19 Eylül’de katıldığı bir programda Türkiye’nin BRICS üyeliğine ilgi duyduğunu ifade etti. Fidan, “Eğer Avrupa Birliği ile ekonomik entegrasyonumuz mevcut üyelikle gerçekleşseydi, belki de bu tür bir arayışa girmeyecektik” şeklinde konuştu.
Zirve, Filistin ile ilgili konular bağlamında da yakından gözlemlenecek. Putin’in bizzat Filistin Yönetimi Başkanı Mahmud Abbas’ı zirveye davet ettiği belirtildi. Zirve öncesinde Putin, hem İsrail hem de Filistin liderleriyle görüşmeler yaptığı ve iki devletli bir çözümü desteklediğini ifade etti. Daha önce, Çin ve Brezilya’nın Ukrayna’daki savaşın sona ermesine yönelik önerisinin dengeli olduğunu ve bir çözüm bulmak için iyi bir temel oluşturacağını belirtmişti. Mayıs ayında kamuoyuna açıklanan bu öneri, Rusya’nın Ukrayna topraklarındaki güçlerini çekmesine gerek olmadan gerginliklerin azaltılmasını ve doğrudan diyaloğun yeniden başlatılmasını öngörüyor. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, bu girişimi Moskova’nın çıkarlarına hizmet ettiği gerekçesiyle reddetti.
