Edebiyat Dünyasında Sıcak Gelişme: ‘İsrail Boykot Edilsin’ Çağrısına Kimler Destek Verdi?

Edebiyat camiasından 2400’den fazla yazar ve yayıncı, İsrail’in kültürel kurumlarının boykot edilmesi noktasında ortak bir bildiri yayınlayarak bu yönde bir çağrıda bulundu. Boykot önerisi, “Filistin Edebiyat Festivali” (PalFest) adlı bir grup tarafından düzenlendi. Bildirinin ilk imzacıları arasında Nobel Edebiyat Ödülü sahibi Fransız yazar Annie Ernaux ile genç kuşağın öne çıkan isimlerinden İrlandalı romancı Sally Rooney yer alıyor. “İsrail’in Edebiyat Kurumlarıyla Suç Ortaklığını Reddetmek” başlıklı bildiriyi imzalayan diğer tanınmış isimler arasında Arundhati Roy, Rachel Kushner, Judith Butler, Junot Díaz, Jhumpa Lahiri, Valeria Luiselli, Rupi Kaur, Viet Thanh Nguyen, Tea Obreht ve Ocean Vuong bulunuyor. Ayrıca, Türkiye kökenli yazarlar Ayşegül Savaş, Kenan Orhan ve Münevver Olgun Yüksel de imzacıların arasında. İsrail’in Bureyc Mülteci Kampı’nda başlattığı kara harekatıyla ilgili bilgilere de yer veriliyor. Demir Kubbe’nin hava savunma sistemi ise merak ediliyor. İsrail Askeri İstihbarat Şefi Aharon Haliva’nın istifası gündemde. Ayrıca, İsrail ile Lübnan sınırında karşılıklı saldırılar yaşanıyor ve Netanyahu, “gereken her şeyi yapmaya hazırız” şeklinde açıklama yaptı. İmzaların toplandığı web sitesinde bildirinin büyük bir ilgi gördüğü ifade ediliyor. Sabah saatlerinde yaklaşık 1000 olan imzacının sayısı, öğleden sonra itibarıyla 2500’e yaklaşmış durumda. İngiltere’de, İsrail’i destekleyen bir avukat grubu olan “UK Lawyers for Israel”, bildirinin yayımlanmasının ardından uluslararası edebiyat kuruluşlarına gönderdikleri bir mektupta boykota katılmanın hukuki sonuçları olabileceğini belirtti. Avukatlar, “Bu boykot, açık bir şekilde İsraillilere karşı bir ayrımcılıktır. Yazarlar, başka hiçbir ülkenin yayıncılarına, festivallerine ya da edebiyat ajanslarına benzer şartlar dayatmıyor” dediler. İsrail, Hamas’ın 7 Ekim 2023’te gerçekleştirdiği saldırılarda 1200 vatandaşını kaybetmesinin ardından Gazze’ye büyük çaplı bir operasyon başlatmıştı. Hamas’a göre bu operasyonda 43 binden fazla kişi hayatını kaybetti. Ortak bildiride, “Biz, yazarlar, yayıncılar, edebiyat festivali çalışanları ve diğer kitap emekçileri, bu mektubu 21. yüzyılın en derin ahlaki, siyasi ve kültürel krizine tanıklık ettiğimiz bir dönemde yayımlıyoruz. Filistinlilerin karşı karşıya kaldığı derin ve inkâr edilemez bir adaletsizlik söz konusu. Savaşın etkileri evlerimize kadar ulaştı ve yüreklerimizi sızlattı” ifadeleri yer alıyor. Bildiride, İsrail’in Gazze’deki operasyonları “soykırım” olarak nitelendirildi. İmzacılar, Güney Afrika’daki apartheid rejimine karşı mücadele eden yazarların çalışmalarına da atıfta bulundular. Ortak metinde, “İsrailli kültür kurumları, çoğu zaman doğrudan devletle iş birliği yaparak, yıllardır milyonlarca Filistinlinin mülksüzleştirilmesi ve baskı altına alınması sürecini gizleme, örtbas etme ve sanatsal hale getirme konusunda kritik bir rol oynamıştır” ifadeleri yer almakta. İmzacılar, “Filistinlilere yönelik baskının suç ortağı olan veya sadece sessiz tanık olan İsrailli kültür kurumlarıyla iş birliği yapmayı reddediyoruz. Bu durum, Filistin halkının uluslararası hukuk tarafından korunan devredilemez haklarını tanımayan yayınlar, yayıncılar, festivaller ve ajanslar için de geçerli” dediler. Diğer yazarları, çevirmenleri, tasarımcıları, yayıncı ve editörleri de bu konuda tavır almaya davet ettiler.