Emeklilikte Yaşa Takılanlar için hazırlanan EYT düzenlemesinin Aralık’ta Meclis’e sunulması beklenirken kıdem tazminatı konusu gündem oldu.
https://medyanotu.com/wp-content/uploads/2022/11/1668770679_104_eytlilerden-tagg-calismasi-kidemiparcalamayin.jpg” alt=”EYT’lilerden tagg çalışması: “KıdemiParçalamayın”” width=”231″ height=”140″ class=”content-paragraph-image”/>
EYT’lilerden tagg çalışması: “KıdemiParçalamayın”
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, emeklilikte yaşa takılanlar düzenlemesine ilişkin “EYT’de 1999 öncesi 5000 prim gün şartını değiştirmiyoruz” açıklamasında bulundu.
Bakan Bilgin, TBMM Plan ve Bütçe Komisyonunda EYT hakkında kendisine yöneltilen sorularını yanıtladı. “Şu anda yaş şartını kaldırırsak prim gün sayısı ve hizmet süresi tutan yaklaşık 1,5 milyon kişi var” açıklamasını anımsatan Bilgin, şöyle konuştu: “EYT konusunda çok açık söyledim. Bugün 1,5 milyon civarında dediğim rakam; haziranda aldığımız veri. Bu rakam yıl sonu itibarıyla değişir. Çünkü orada neye bakıyoruz? Prim gün sayısına. Bazı milletvekillerince ‘prime takılanlar’ gibi bir şeyin oluşacağı söylendi. Prime takılanlar olmayacak. Neden olmayacak? Çünkü o günkü, 8 Eylül 1999 öncesi prim gün şartını değiştirmiyoruz; 5000 ve 5400.”
EYT’liler kıdem tazminatı alacak mı?
Gelecek yılın bütçesinde 3600 ek gösterge, Emeklilikte Yaşa Takılanlar düzenlemesi dikkate alınarak yüzde 60’a yakın bir artış söz konusu.
Hürriyet yazarı Ahmet Karabıyık bugün köşesinde kıdem tazminatına ilişkin detayları paylaştı. “Şirketler normalde her yıl yaklaşık kaç çalışanın emekli olabileceğini, kaç çalışanı için kıdem tazminatı ödeyebileceğini öngörebilir. Belli ki; birçok işletmede 2023 yılında ödenecek tazminat tutarı ve adeti, önceki yılların katbekat üzerine çıkacaktır. EYT kapsamında çalışan sayısını ve ödenebilecek kıdem tazminat tutarını şimdiden planlayan işletmeler yeni yılda nakit akışını da daha iyi yönetebileceklerdir.
Emekli olan çalışanlar son işyerlerinden, o işyerindeki çalışma süresi için kıdem tazminatı alacaklar. Her bir çalışma (kıdem) yılı için çalışana 30 günlük (brüt) ücreti tutarında kıdem tazminatı ödenecek. Kıdem tazminatı tavanını (güncel tavan: 15.371,40) aşan ücrete sahip çalışanlara ise her bir çalışma yılı için tavan tutarı kadar tazminat ödemesi yapılacak.
Güncel asgari ücreti ve güncel tavan tutarını dikkate alarak kaç yıllık çalışma süresi için ne kadar tazminat hesaplanacağı görülebilir.
Asgari ücretle, tavan tutarı arası ücrete (Örnek: brüt 12.500 TL) sahip çalışanlara ödenecek tazminat için son ücretle kıdem yıl sayısının (örnek 5 yıl) çarpımı sonucu bulunacak tutar (12.500 TL * 5 yıl = 62.500 TL) ödenecek. Hesaplanan kıdem tazminatı üzerinden gelir vergisi ve SGK primi kesilmeyecek yalnızca Damga Vergisi (Binde 7,59) kesilecek. 2023 yılında tahmini brüt asgari ücretin 10.000 lira (Net:8.500 TL) ve tahmini kıdem tazminatı tavanının 22.500 TL olacağını varsayarak EYT yasasının çıkmasından sonra hangi brüt ücrete sahip çalışan için ne kadar kıdem tazminatı ücreti ödeneceği de görülebilir.
Kıdem tazminatı hesaplamasına fazla mesai dahil olacak mı?
Yeni yılda asgari ücret zammına bağlı olarak en az yüzde 40 ila 50 arasında artması beklenen kıdem tazminatı için yeni bir düzenleme yapılması gündeme geldi. Sabah’ta yer alan habere göre, fazla mesai, yıllık izin ücreti, doğum, evlenme yardımı, teşvik ikramiyesi ve primleri, ölüm yardımı bir defaya mahsus verilen yardımlar kıdem tazminatına esas ücrete dâhil edilmiyor. İşçinin düzenli olarak aldığı teşvik primi ve telif ödemeleri ise hesaplamada dikkate alınır.
EYT kapsamında emekli olan herkes kıdem tazminatı alabilir mi?
Emekli olmak isteyenlerin öncelikle işyerinden istifa etmesi gerekiyor. Emekliliğe bağlı istifa eden herkesin kıdem tazminatı hakkı bulunuyor. Ayrıca biriken ücretleri varsa yıllık izin gibi haklarını da alarak işten ayrılabilirler. Kıdem tazminatına hak kazanmak için aynı işyerinde en az bir yıl çalışma zorunluluğu bulunuyor.
EYT ile emekli olup çalışmaya devam edenlerin kıdem tazminatı hakkı var mı?
Emeklilik nedeniyle tazminatını alıp ayrılan kıdem hakkını sıfırlar. Yeniden aynı işyerinde çalışan için yeni bir çalışma dönemi başlar. Emekli olduğu tarihte kıdemi ödendiği için sıfırlanmış kabul ediliyor. Ancak kıdem tazminatını almadan emekli olup çalışmaya devam edenler ayrılırken tazminatını alabilir.
EYT sonrası işten ayrılanlar kıdem tazminatı alabilir mi?
Kıdem tazminatının verilmesi için iş sözleşmesinin yasada belirlenen şartlarda feshi zorunlu. Ancak, İş Kanunu’na göre yaşlılık aylığı almak için yaş dışındaki sigortalılık süresini ve prim ödeme gün sayılarını tamamlayarak kendi isteğiyle işten ayrılan işçi kıdem tazminatına hak kazanır.
