Bütün ülkeleri merak edenler var. Fas, arama motorlarında en çok aranan yerler arasında yer almaktadır. Fas, vatandaş arama motorlarında bir Arap ülkesi mi? Fas nasıl yönetilir? Fas nerede? soruları araştırır. İşte Fas ile ilgili tüm merak edilenler…
FAS BİR ARAP ÜLKESİ Mİ?
Fas ya da resmi adıyla Fas Krallığı, yaklaşık 37 milyon nüfusa ve 720.000 km² yüzölçümüne sahip bir Kuzey Afrika ülkesidir. Başkenti Rabat, en büyük şehri Kazablanka’dır. Mağrip ülkelerinden biri olan Fas, Atlantik Okyanusu’ndan Cebelitarık Boğazı’nı çevreleyen ve Akdeniz’de sona eren uzun bir kıyı şeridine sahiptir. Doğuda Cezayir, kuzeyde İspanya (boğaz boyunca bir deniz sınırı ve iki küçük özerk şehir, Ceuta ve Melilla) ve güneyde Moritanya ile sınır komşusudur. Aynı zamanda, sömürge ülkesi İspanya tarafından 1975’te terk edildikten sonra Batı Sahra olarak adlandırılan bölgede hak iddia eden ülke, bugün fiilen bölgenin üçte ikisini kontrol ediyor. Resmi ve baskın dini İslam olan ülkenin resmi dilleri Arapça ve Berberi’dir. Fas; Afrika Birliği, Arap Birliği, Büyük Mağrip Birliği, Frankofon, İslam Konferansı Örgütü, Akdeniz Diyaloğu grubu ve G77 üyesidir.
Tam Arapça adı El-Memleke El-Mağribiyye’dir (Batı Krallığı). Genellikle Al-Maghrib (Batı) adı kullanılır. Tarihsel referanslarda, ortaçağ Arap tarihçileri ve coğrafyacıları Fas’tan Al-Maghrib al-Aqşá (En Uzak Batı) olarak bahsetmiştir. Aynı şekilde Cezayir’e Al-Magrib al Awsat (Orta Batı), Tunus’a Al-Magrib al Adna (Yakın Batı) adı verildi. “Fas” kelimesi; Latince “Morroch” kelimesinden gelir. Morroch, Almoravids ve Muhavvids’in başkentleri olan Marakeş’e verilen Latince isimdir. İranlılar “Marakeş” [10] ve Türkler, eski İdrisid ve Marini başkenti Fes nedeniyle bu ülkeye Fas adını verdiler. Marakeş adı muhtemelen Berberi dilinde Tanrı’nın Ülkesi anlamına gelen Mur-Akush kelimesinden türemiştir.
Bugünkü Fas topraklarındaki ilk yerleşimler, M.Ö. Kalıntılar, o dönemde Fas’ta büyük bir kuraklık olduğunu gösteriyor.
FAS NEREDE?
Fas, kuzeybatı Afrika’da bir ülkedir. Atlantik Okyanusu kıyıları, Cebelitarık Boğazı’nı Akdeniz kıyılarından ayırır. Güneyde tartışmalı Batı Sahra bölgesi, güney ve güneydoğuda Cezayir ile sınır komşusudur. Batıda Atlantik kıyısına yakın Kanarya Adaları ve Madeira Adaları vardır. Kuzeyde Cebelitarık, İspanya’yı Fas’tan ayırır.
Başkenti Rabat’tır. Başlıca şehirleri Kazablanka, Agadir, Fez, Marakeş, Meknes, Tetouan, Tanca, Oujda, Ouarzazate ve Laayoune’dir.
FAS NASIL YÖNETİLİR?
1912-1956 yılları arasında Fransız ve İspanyol koruması altında kalan Fas, 1956 yılında bağımsızlığını yeniden kazandı. Ülke, iki meclisli bir parlamenter monarşi ile yönetiliyor. Kral, Başkomutan, Yüksek Güvenlik Konseyi Başkanı ve Genelkurmay Başkanı olup aynı zamanda “Müminlerin Emiri” sıfatıyla ülkenin dini lideridir.
Fas, Batı Sahra’yı işgal etmesi nedeniyle geçici olarak Afrika Birliği’nden çıkarıldı. 2011 yılı başında yaşanan demokrasi ayaklanmalarından Fas da etkilenmiş ve halkın yönetime karşı rahatsızlığı çeşitli yürüyüş ve gösterilere yol açmıştır. Fas, Temmuz 2016’da yaptığı açıklamada yeniden Afrika Birliği’ne dahil olmayı hedeflediğini duyurmuştu. Aralık 2016’da yaptığı yeni üyelik başvurusu ile ülke, birliğe tekrar katılmak istediğini bildirdi. Fas, 30 Ocak 2017’de yapılan 28. Afrika Birliği toplantısına yeniden dahil oldu. 20 Şubat 2011’de Rabat’ta yapılan (Facebook gibi internet sitelerinin de etkisiyle) büyük mitingin ardından Kral Muhammed El-Hamis (Muhammed VI) ulusa ilk hitabında reform sözü verdi. Kral Muhammed, komisyon başkanlığına Abdullatif Menuni’nin atandığını ve Menuni’nin Haziran ayına kadar anayasa reform önerilerini kendisine sunacağını kaydetti. VI. Muhammed, anayasada reform sözünü tuttu ve reformla yetkilerinin devrini referanduma sundu. Halkın Kral’a büyük saygı duymasının nedeni, babası II. Hasan’dan sonra baskıcı rejime son vermiş ve İslam peygamberi Muhammed’in soyundan gelmiştir. (Kazablanka’daki II. Hasan Camii’ndeki altın bir plaka üzerinde soyağacında gösterilmiştir.)
Elif ÇELİK
.
