Güney Kore’de Sıkıyönetim ve Cumhurbaşkanına Yönelik Azil Çağrıları: Neler Oluyor?

Kaynak: Reuters Güney Kore’deki milletvekilleri, sıkıyönetim ilan eden ve kısa süre sonra bu kararı geri alan Cumhurbaşkanı Yoon Suk Yeol’un görevden alınması için çağrıda bulundu. Yoon, yerel saatle 23:00’te televizyondan yaptığı sıkıyönetim açıklamasında, ülkeyi ‘Kuzey Kore ve devlet karşıtı güçlere karşı korumak ve özgür anayasal düzeni savunmak için sıkıyönetim gerektiğini’ ifade etti. Ancak spesifik bir tehditten bahsetmedi. Sıkıyönetim ilanının ardından askerlerin parlamentoya kırılan pencerelerden girmeye çalıştığı ve askeri helikopterlerin havada uçtuğu görüldü. Parlamentodaki yetkililer, askerleri geri püskürtmek için yangın söndürücüler kullandılar. Muhalefetin çağrısı üzerine, parlamento binası önünde toplanan kalabalık ile polis arasında gerginlik yaşandı. Bu sırada ordu, parlamentonun ve siyasi partilerin faaliyetlerinin yasaklanacağını, ayrıca medyanın da sıkıyönetim komutanlığı kontrolü altında olacağını duyurdu. Güney Kore Cumhurbaşkanı neden aniden sıkıyönetim ilan etti? Pakistan’da, cezaevindeki eski başbakan İmran Han’ın taraftarları başkentteki meydandan uzaklaştırıldı. Kuzey Kore, Mayıs ayından beri Güney Kore’ye 1500’den fazla balon gönderdi ve torbalarda parazit bulundu. Ancak, sıkıyönetim ilanından sadece birkaç saat sonra 300 üyeli parlamentoda toplanan 190 milletvekili, oybirliğiyle sıkıyönetimin kaldırılması yönünde bir karar aldı. Bu karara, Yoon’un partisinden 18 milletvekili de destek verdi. Parlamentonun önündeki kalabalık, milletvekillerinin oylamasını coşkuyla karşıladı. Güney Kore anayasasına göre, parlamento çoğunluğu sıkıyönetimin kaldırılmasını talep ederse bu zorunlu hale geliyor. Kaynak: Getty Images Parlamentodaki oylamanın ardından sabaha karşı televizyona çıkan Cumhurbaşkanı Yoon, “Ulusal Meclis biraz önce sıkıyönetimin kaldırılmasını talep etti. Sıkıyönetim operasyonları için görevlendirilen ordu birliklerini geri çektik. Ulusal Meclis’in kararını kabul edeceğiz ve kabine toplantısında sıkıyönetimi kaldıracağız” şeklinde konuştu. Muhalefet milletvekillerinden oluşan bir grup, Yoon’un görevden alınması için 72 saat içinde oylama yapılması için bir teklif sunacaklarını duyurdu. Gruptaki milletvekillerinden Hwang Un-ha, “Parlamento, derhal Cumhurbaşkanı’nın görevden alınmasına odaklanmalı ve en kısa sürede bir azil teklifini kabul etmelidir” dedi. Yoon’un danışmanları ise topluca istifa etmeyi önerdi. Kaynak: Getty Images Yoon’un kendi partisi, Halkın Gücü Partisi, tüm kabinenin ve Savunma Bakanı Kim Yong-un’un istifasını talep etti. Güney Kore’nin en büyük işçi sendikası olan Kore İşçi Sendikaları Konfederasyonu Koalisyonu, Yoon istifa edene kadar grev çağrısı yaptı. Güney Kore’de cumhurbaşkanları, parlamento tarafından üçte iki çoğunluk sağlanarak azledilebiliyor. Daha sonra, anayasa mahkemesinde yargılama süreci başlamakta ve dokuz yargıçtan altısı azil yönünde oy verirse, Cumhurbaşkanı görevden alınabiliyor. ‘Siyasi saldırıları savuşturmak için bir taktik’ Yoon’un partisi, 300 üyeli parlamentoda 108 sandalyeye sahip. Cumhurbaşkanı istifa ederse veya görevden alınırsa, yerine Başbakan Han Duck-soo geçecek ve 60 gün içinde yeni seçimler yapılıncaya kadar cumhurbaşkanlığı görevine vekalet edecek. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken de Yoon’un sıkıyönetimi kaldırmasını olumlu karşıladıklarını belirterek, “Siyasi ihtilafların barışçıl yollarla ve hukukun üstünlüğüne dayalı olarak çözülmesini umuyoruz” ifadesini kullandı. Yoon’un, son aylarda parlamentonun kontrolünü kaybeden hükümeti, muhalefetin iktidarı güçsüzleştirme amacı güden yasa tasarıları ve önerileriyle karşı karşıyaydı. Siyasi gözlemciler, Yoon’un sıkıyönetim ilan etmesini siyasi saldırılara karşı antidemokratik bir taktik olarak değerlendirdiler. Kaynak: Getty Images Yoon Suk Yeol kimdir? Güney Kore’de Mart 2022 seçimlerinde iktidara gelen Yoon Suk Yeol, bir yıl önce büyük bir yolsuzluk skandalına karışan eski muhafazakâr Cumhurbaşkanı Park Geu-hye’ye karşı açtığı davayla popülerlik elde etti. Yoon, seçim kampanyası esnasında sık sık gaflar yaptığı için eski ABD Başkanı Donald Trump’a benzetildi. Örneğin, 1980 yılında gerçekleştirilen bir protestoda, katliam ile suçlanan eski başkan Chun Doo-hwan için “İyi bir siyasetçi” ifadesini kullandı. Güney Kore, gelişmiş dünyada en kötü kadın hakları siciline sahip ülkelerden biri. Yoon ise Cinsiyet Eşitliği ve Aile Bakanlığı’nı kapatmayı taahhüt etti ve ülkedeki düşük doğum oranlarının nedenini yükselen feminist hareket olarak gösterdi. Yoon, seçim sürecinde Kuzey Kore’nin olası saldırısına karşı yeni teknolojiler geliştireceğini belirtti. Ayrıca Kuzey Kore’deki Kim Jong-un rejimine karşı uygulanan yaptırımları destekleyeceğini de açıkladı. Yoon, aynı zamanda Çin’e karşı daha sert bir tutum benimsemek istediğini belirtti. Çin’in büyümesini ve bölgedeki hakimiyetini denetlemek isteyen ABD, Avustralya, Hindistan ve Japonya arasında oluşturulan Dörtlü Güvenlik Diyaloğu (Quad) ile daha yakın iş birliği yapma hedefi güttüğünü de dile getirdi. ABD ve Çin: Rekabetleriyle geleceği şekillendirecek iki süper güç.