Orijinal Başlık: İHA’lar, Tehditler, Patlamalar: Güney ve Kuzey Kore Arasındaki Gerilim Neden Artıyor?
Yazar: Joel Guinto (BBC News)
Kaynak: Getty Images
Yayın Tarihi: 16 Ekim 2024 – Singapur
Kuzey Kore, son aylarda artan gerilimi en üst düzeye çıkardığı gerekçesiyle, Güney Kore’yi başkentine insansız hava araçları (İHA) göndermekle suçladı. İddiaya göre, bu İHA’lar Pyongyang üzerinde propaganda broşürleri bıraktı ve bu durum Kuzey Kore tarafından “silahlı çatışmalara ve hatta savaşa yol açabilecek bir provokasyon” olarak değerlendirildi. Kuzey Kore yönetimi, bu iddiaları ortaya attıktan sonra, birliklerin ateş açmaya hazır olması emrini verdi. Güney Kore ise, vatandaşlarının güvenliği tehdit edildiği takdirde bunun, “Kuzey Kore’deki rejimin sonuna” işaret edeceğini belirterek karşılık verme niyetinde olduklarını duyurdu.
Salı günü Kuzey Kore, ülkeyi Güney Kore’ye bağlayan bazı yolları havaya uçurarak daha önce dile getirdiği tehditi gerçekleştirdi. Kuzey Kore’nin Mayıs ayından beri Güney Kore’ye 1500’den fazla atık balon gönderdiği, bu torbalarda parazitlerin tespit edildiği bildirildi. Balonlar, huzursuz bir yaşamdan K-pop yıldızlığına kadar değişik bir yelpazede Kuzey Kore sokaklarında kıyaslandığını gösteriyor. Ayrıca, uydu görüntüleri Kuzey Kore’nin sınırına bir “duvar” inşa ettiğini ortaya koydu.
Bu gerginlikler, Kuzey Kore lideri Kim Jong Un’un Ocak ayında Güney Kore’yi ana hedef olarak belirlemesinden bu yana gerilimlerin en yüksek seviyeye ulaşmasının bir sonucuydu. 11 Ekim’de Kuzey Kore Dışişleri Bakanlığı, Güney Kore’yi iki hafta boyunca Pyongyang’a İHA göndermekle suçladı ve bu İHA’ların dağıttığı broşürlerin “kışkırtıcı dedikodular ve saçmalıklar” içerdiğini belirtti. Kim’in etkili kız kardeşi Kim Yo-jong, bu İHA’ların tekrar gönderilmesi halinde Seul’ün “korkunç sonuçlarla” karşılaşacağı uyarısında bulundu ve Güney’deki “askeri haydutların” bu provokasyonun arkasında olduğuna dair “net kanıtlar” bulunduğunu iddia etti. Kuzey Kore, havada uçan İHA’ların görüntülerini ve broşürlerin fotoğraflarını yayınladı. Ancak, bu iddiaların bağımsız kaynaklarca doğrulanma imkanı bulunmuyor.
Güney Kore, Kuzey’in bu İHA’ları uçurduğunu iddialarını başlangıçta reddetse de, Genelkurmay Başkanı daha sonra Pyongyang’ın iddialarını ne doğrulayabildiğini ne de yalanlayabildiğini ifade etti. İHA’ların, Kuzey Kore’den balonlarla aynı materyalleri gönderen aktivistlerce uçurulduğuna dair söylentiler mevcut. Özgür Kuzey Kore Hareketi Koalisyonu Başkanı, Kuzey Kore’nin İHA iddiasını reddederek, “Kuzey Kore’ye İHA göndermedik” dedi. Kuzey Kore’nin resmi haber ajansı KCNA, Kim’in Genelkurmay Başkanı, komutanlar, devlet güvenlik ve savunma bakanları ile üst düzey yetkililerle bir toplantı gerçekleştirdiğini bildirdi. Habere göre Kim, bu toplantılarda “acil askeri harekâta yönelik yönelimi” belirledi ve yetkililere “savaş caydırıcılığı operasyonu ve kendi savunma hakkı tatbikatları” için görev verdiklerini iletti.
Güney Kore Genelkurmay Başkanlığı’ndan yapılan açıklamada, Kuzey’in iki ülkeyi bağlayan yollarda “küçük çaplı provokasyonlara” gidebileceği ifade edildi. Daha sonra da sembolik Gyeongui ve Donghae yollarında patlamalar gerçekleşti. Her iki yol uzun süre kullanılamayacak hale gelmişti ama uzmanlar, bu yolların yok edilmesinin Kim’in Güney ile müzakere etmek istemediği mesajını ilettiğini belirtti. Patlamaların ardından Güney Kore ordusu, sınırın kendi tarafında ateş açıldığını ve Kuzey’e yönelik gözlem faaliyetlerinin artırıldığını bildirerek bir güç gösterisi yaptı. Saatler sonra, Seul çevresindeki Gyeonggi Bölgesi yönetimi, Kuzey’e propaganda broşürleri gönderilmesini önlemek amacıyla Kuzey Kore sınırındaki 11 alanı “tehlike bölgesi” ilan etti. Bölge Vali Yardımcısı Kim Sung-joong, “Gyeonggi bölgesinde Kuzey Kore’ye broşür atmanın, bir askeri çatışmayı tetikleyebilecek son derece tehlikeli bir eylem olduğuna karar verdik” dedi. Üst düzey yetkili, bu broşürlerin dağıtılmasının “iki Kore arasındaki ilişkilerin hızla kötüleşirken bölge sakinlerinin yaşam ve güvenliğini tehlikeye atacağını” kaydetti.
Uzmanlar, İHA olaylarının Kuzey Kore’nin iç destek toplamak amacıyla ülkeye yönelik tehditlerin arttığı izlenimini oluşturduğunu ifade ediyor. Busan’daki Dong-a Üniversitesi’nde siyaset bilimi dersleri veren Prof. Kang Dong-wan, Güney hakkında “farklı devletler” gibi dil kullanılmasının ve “yurttaşlar” ile “birleşme” gibi kavramların terk edilmesinin bu stratejinin bir parçası olduğuna dikkat çekiyor. Prof. Kang, “Kuzey Kore rejimi korku siyasetine bağımlı ve dışarıda bir düşmana ihtiyaç duyuyor. Gerilim ne zaman artsa, Kuzey Kore rejime bağlılığı artırmak için dış tehditler vurgulanıyor” dedi.
Uzmanlar, iki tarafın da kriz esnasında ilk adım atmaya istekli olmadığını gösteren karşılıklı açıklamaların bu durumu sürdürdüğünü vurguluyor. Seul’deki Kuzey Kore Çalışmaları Üniversitesi’nden Prof. Kim Dong-yup, “İki taraf da bu aşamada taviz vermek istemiyor” dedi ve karşılıklı güvensizlik nedeniyle Seul’ün “krizi stratejik bir şekilde nasıl yöneteceğini değerlendirmesi gerektiğini” belirtti.
Uzmanlar, bu durumda savaşa sürüklenmenin söz konusu olmadığını savunuyor. Prof. Kang, “Gerilimin savaşa dönüşeceğinden şüpheliyim. Kuzey Kore, iç huzuru sağlamak adına askeri çatışmayı fırsat olarak görüyor” şeklinde konuştu. “Kuzey Kore’nin bir genel savaş başlatma kapasitesi sorgulanabilir. Rejim, böyle bir çatışmanın getireceği ağır sonuçların gayet farkında.” Seul’deki Kore Üniversitesi’nde Kuzey Kore Çalışmaları dersleri veren Prof. Nam Sung-wook ise, İHA’lar konusundaki gerginliğin büyük ihtimalle yalnızca bir sözlü tartışma olarak kalacağını kaydetti. Prof. Nam, hem Seul’ün hem de Pyongyang’ın tam kapsamlı bir savaşı sürdürebilecek durumda olmadığını belirtiyor ve “nükleer silahların kullanılması olasılığı da düşük”diyor.
