Hırvatistan, Avrupa Birliği'ne katılmasından on yıl sonra Pazar günü iki önemli dönüm noktasına ulaştı: avroya geçiş ve Avrupa bölgesine pasaportsuz giriş hakkı.
Gece yarısı (23:00 GMT Cumartesi), Balkan ülkesi kuna para birimine veda etti ve böylece avro bölgesinin 20. üyesi oldu. Şu anda, 400 milyondan fazla insanın üye devletler arasında serbestçe hareket etmesini sağlayan, dünyanın en büyük pasaportsuz Schengen bölgesindeki 27. ülke.
AB başkanı Ursula von der Leyen, bu önemli olayı anmak için Pazar günü ilerleyen saatlerde Hırvatistan’ı ziyaret edecek.
Uzmanlar, Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin gıda ve yakıt fiyatlarını tavana vurmasının ardından dünya çapında enflasyonun hızla yükseldiği bir dönemde avroya geçişin Hırvatistan ekonomisini korumaya yardımcı olacağını söylüyor.
Ancak Hırvatlar arasındaki duygular karışık. Bazıları sınır kontrollerinin sona ermesini memnuniyetle karşılarken, sağcı muhalefet grupları bunun yalnızca Almanya ve Fransa gibi büyük ülkelerin yararına olduğunu söylerken, bazıları avroya geçiş konusunda endişeleniyor. 63 yaşındaki Zagrebli emekli Drazen Golemac, “Kunamız için ağlayacağız, fiyatlar yükselecek.” dedi. Pek çok Hırvat, avroya geçişin fiyat artışlarına yol açacağından, özellikle işletmelerin dönüşüm yaptıklarında fiyat noktalarını yuvarlayacaklarından korkuyor.
‘Elit kulüp’
Turizm acentesi çalışanı Marko Pavic için “Hırvatistan elit bir kulübe katılıyor.”
Agence France-Presse’ye (AFP) verdiği demeçte, “Euro zaten bir değer ölçüsüydü – psikolojik olarak yeni bir şey değil – Schengen’e giriş ise turizm için harika bir haber” dedi.
Euro kullanımı Hırvatistan’da zaten yaygın. Hırvatlar uzun zamandır araba ve apartman gibi en değerli varlıklarını avro olarak değerlendirerek yerel para birimine güven duymadıklarını gösteriyor.
Banka mevduatlarının yaklaşık %80’i avro cinsindendir ve Zagreb’in ana ticaret ortakları avro bölgesindedir.
Yetkililer avro bölgesi ve Schengen’e katılma kararını savunurken, Başbakan Andrej Plenkoviç Çarşamba günü bunların “daha derin bir AB bütünleşmesinin iki stratejik hedefi” olduğunu söyledi.
1990’larda bağımsızlık savaşı veren 3,9 milyon nüfuslu eski bir Yugoslav cumhuriyeti olan Hırvatistan, 2013 yılında AB’ye katıldı.
Hırvat Ulusal Bankası’ndan (HNB) Ana Sabiç AFP’ye verdiği demeçte, “Euro kesinlikle (ekonomik) istikrar ve güvenlik getiriyor.”
Uzmanlar, Euro’nun benimsenmesinin ekonomik sıkıntıların ortasında borçlanma koşullarını azaltacağını söylüyor.
Hırvatistan’ın enflasyon oranı, avro bölgesindeki %10’a kıyasla Kasım ayında %13,5’e ulaştı.
Analistler, Polonya veya Macaristan gibi avro bölgesi dışında para birimlerine sahip doğu AB üyelerinin yükselen enflasyona karşı daha da savunmasız olduklarını vurguluyorlar.
Sınırlar gitti
HNB Başkanı Boris Vujciç, ulusal para biriminin düşüşünden yakınan bazı Hırvatları yineleyerek, kunadan uzaklaşmanın kendisi için de duygusal bir an olduğunu söyledi. Ancak bunu yapmanın ekonomik iyileşme için “tek makul politika” olduğunu açıkladı. Pazar günü erken saatlerde Vujciç, Zagreb şehir merkezindeki bir bankamatikten sembolik olarak avro çekti.
Kuna, bağımsızlık savaşı sırasında 1994 yılında kabul edildi. Kuna, kürkü Orta Çağ’da para birimi olarak kullanılan gelincik benzeri bir etobur olan sansar anlamına gelir. Geçtiğimiz günlerde geçiş döneminin hemen sonrasında ödemelerde sorun yaşanacağı korkusuyla müşteriler nakit çekmek için bankalar ve ATM’lerde kuyruklar oluşturdu.
Saat gece yarısını vurduğunda, Hırvatistan’ın AB komşularıyla olan sınırları boyunca engelsiz seyahati sembolize etmek için bir dizi etkinlik düzenlendi.
Dışişleri Bakanı Gordan Gliç-Radman, AB üyesi Macaristan ile yeni yıl geri sayımının bir trafik bariyerinin kaldırılmasıyla sona erdiği bir geçiş noktasında düzenlenen törene katıldı. Benzer bir tören, İçişleri Bakanı Davor Bozinoviç ve Slovenya Kamu Yönetimi Bakanı Sanja Ajanoviç Hovnik’in katılımıyla Slovenya sınırında düzenlendi. Bozinoviç gazetecilere verdiği demeçte, “Bu gece Yeni Yılı, Schengen’de Hırvatistan ile yeni Avrupa’yı kutluyoruz. Bu, Avrupalı kimliğimizin son onayıdır.”
Hırvatistan’ın Schengen sınırsız bölgesine girmesi, Adriyatik ülkesinin gayri safi yurtiçi hasılasının (GSYİH) %20’sini oluşturan kilit turizm endüstrisine de destek sağlayacak. Slovenya ve Macaristan ile 73 kara sınır kapısında daha önce uzun kuyruklar tarih olacak. Ancak teknik sorunlar nedeniyle sınır kontrolleri havalimanlarında ancak 26 Mart’ta sona erecek.
Hırvatistan, AB üyesi olmayan komşuları Bosna-Hersek, Karadağ ve Sırbistan ile olan doğu sınırında sıkı sınır kontrolleri uygulamaya devam edecek. Yasadışı göçe karşı mücadele, AB’nin 1.350 kilometre (840 mil) ile en uzun dış kara sınırını korumadaki en önemli zorluk olmaya devam ediyor.
Daily Sabah Bülteni
Türkiye'de, bölgesinde ve dünyada olup bitenlerden haberdar olun.
BENİ KAYDET
İstediğiniz zaman abonelikten çıkabilirsiniz. Kaydolarak Kullanım Koşullarımızı ve Gizlilik Politikamızı kabul etmiş olursunuz. Bu site reCAPTCHA tarafından korunmaktadır ve Google Gizlilik Politikası ile Hizmet Şartları geçerlidir.
.
