Başlık: İdam cezasıyla karşılaşan Vietnamlı kadın, özgürlüğü için 9 milyar dolara ihtiyaç duyuyor
Kaynak: Getty Images, Yazar: Jonathan Head, Unvan: BBC Güney Doğu Asya Muhabiri, Tarih: 3 Aralık 2024
Vietnam’ın eski emlak devi Truong My Lan, hayatını kurtarmak için zamanla yarışıyor. 68 yaşındaki Truong, dünyanın en büyük bankacılık dolandırıcılığının lideri olduğu iddiasıyla aldığı ölüm cezasını onaylatan temyiz başvurusunu kaybetti. Bu ceza, son derece nadir uygulanan ve herkesi şok eden bir karardı. Truong, Vietnam’da beyaz yaka suçlardan dolayı ölüm cezası alan az sayıdaki kadından biri oldu. Mahkeme, Truong’un gizlice ülkenin beşinci büyük bankası olan Saygon Ticari Bankası’nı kontrol ettiğini ve 10 yılı aşkın bir süre boyunca bir dizi paravan şirket aracılığıyla bankadan toplam 44 milyar dolarlık kredi ve nakit parayı çektiğini tespit etti. Savcılar, bu paranın 27 milyar dolarının farklı amaçlarla kullanıldığını ve 12 milyar dolarının zimmete geçirildiğini öne sürdü. Bu nedenle Truong, zimmet suçundan ölüm cezasına çarptırıldı.
Ancak Vietnam yasalarına göre Truong, 12 milyar doların %75’ini, yani 9 milyar doları geri ödeyebilirse, cezası ömür boyu hapse dönüştürülebiliyor. Emlak şirketi Van Thinh Phat Grubu’nun yönetim kurulu başkanlığını yürüten Truong, Nisan ayında mahkemede bazen meydan okur bir tavır sergilemesine rağmen, temyiz duruşmaları sırasında daha pişman bir görünümdeydi. Truong, devlete bu kadar büyük bir yük olmaktan utanıyordu ve yalnızca aldıklarını geri ödemek için çabaladığını ifade etti.
Truong My Lan, Ho Şi Minh City’de mütevazı bir Çin-Vietnam ailede dünyaya geldi. Annesiyle birlikte pazar yerlerinde makyaj ürünleri satarak ticarete adım attı. Vietnam’ın Doi Moi olarak bilinen ekonomik reform döneminde gayrimenkul yatırımları yaparak büyüdü. 1990’lı yıllarda büyük bir otel ve restoran portföyüne sahip oldu. Nisan ayında ceza alıp hapis yattığında, ülkenin önde gelen emlak şirketlerinden biri olan Van Thinh Phat Grubu’nun başında bulunuyordu. Dönemin Komünist Parti Genel Sekreteri Nguyen Phu Trong’un yolsuzlukla mücadele programı da bu davada önemli bir dönüm noktasıydı. Davada toplam 85 sanık da ceza aldı; bunlardan dörtü ömür boyu hapse mahkum edilirken, diğerleri 20 yıl ertelemeli 3 yıllık hapis gibi çeşitli cezalara çarptırıldı. Truong My Lan’ın eşi 9 yıl, yeğeni ise 17 yıl hapse mahkum edildi.
Vietnam Merkez Bankası’nın, bankacılık sektöründeki paniği önlemek için Saygon Ticari Bankası’nı kurtarmak amacıyla milyarlarca dolar harcadığı düşünülüyor. Savcılar, Truong’un suçlarını
