Başlık: İngiltere, İtalya ve Japonya’nın Altıncı Nesil Savaş Uçağı Anlaşması: ‘Uçan Süper Bilgisayar Olacak’
Kaynak: Reuters
Yazar: Övgü Pınar
Unvan: BBC Türkçe
Twitter: @ovgu_pinar
Yayımlayan Yer: Roma, İtalya
Tarih: 15 Aralık 2024
İngiltere, İtalya ve Japonya’nın savunma ve havacılık endüstrileri arasında gerçekleştirilen anlaşmayla altıncı nesil savaş uçağı sistemine yönelik geliştirme projesinin detayları gün yüzüne çıkıyor. İtalyan Leonardo, İngiliz BAE Systems ve Japon JAIEC savunma şirketleri, 13 Aralık’ta Küresel Savaş Hava Programı (GCAP) çerçevesinde yeni bir ortak girişim kurmak üzere anlaşmaya vardıklarını açıkladılar. Üç şirketin ortak açıklamasına göre, yeni girişimin 2025 ortalarında hayata geçirilmesi bekleniyor. Leonardo, BAE Systems ve JAIEC şirketlerinin her biri girişimin üçte birine sahip olacak. Merkezinin İngiltere’de olacağı yeni şirketin ilk CEO’sunun İtalya’dan olması planlanıyor. Geliştirilecek yeni nesil uçağın 2035 yılı itibarıyla hizmete girmesi ve en az 2070 yılına kadar operasyonel kalması hedefleniyor.
Altıncı nesil savaş uçağı, Amerikan F-35 ile rekabet etmesi beklenen bir proje olarak karşımıza çıkıyor ve EuroFighter Typhoon jetlerinin yerini alması öngörülüyor. Leonardo CEO’su Roberto Cingolani, altıncı nesil savaş uçağının temeline dayanan hava sistemi programının ayrıntılarını İtalya basınına duyurdu. Cingolani, 15 Aralık’ta La Repubblica gazetesinde yaptığı söyleşide, “GCAP son derece iddialı bir proje. ABD bile buna benzer bir şey planlamıyor; peki, ne kadar zorlu olacak?” sorusuna şu şekilde yanıt verdi: “Bu, radar görünürlüğü olmayan ve silahlı insansız hava araçlarını (SİHA) kontrol edebilen bir savaş uçağının geliştirilmesi projesidir. Pratikte, bir tür uçan süper bilgisayar gibi olacak: Onu gökyüzündeki bir uçak gemisine benzetmeyi seviyorum.” Cingolani, projenin ilk aşamasının üç imzacı ülke tarafından 45 milyar euro yatırımla finanse edilen ana uçağın geliştirilmesi olduğunu ifade etti. İkinci aşamada ise keşif, saldırı ve önleme amaçlı SİHA’lar ile SİHA sürülerini yönetecek yapay zeka yazılımının hazırlanması yer alacak.
Leonardo yöneticisi, Avrupa’da benzer bir ortaklığın Fransız-Alman-İspanyol Fcas konsorsiyumu tarafından kurulduğunu hatırlatsa da, “Görünen o ki, onlar bizden daha geride kalmış durumda” şeklinde konuştu. Cingolani, Leonardo’nun gelecek planlarını anlatırken, Ukrayna’daki savaşın dengeleri nasıl etkilediğine de dikkat çekti: “Ukrayna’daki çatışmaya dair ilginç bir tahlil yaptık: Dijital saldırı ve savunma, geleneksel yöntemler kadar, hatta belki de daha etkili hale geldi. Uydu iletişimi ile yönlendirilen ve maliyeti birkaç bin euro olan insansız hava araçları, birkaç milyon euro değerindeki tankları etkisiz hale getirdi.” Drone alanındaki durumu “Gemiyi kaçırdık” şeklinde değerlendiren Cingolani, “Bu açığı kapatmanın tek yolu, dijital kapasitemize odaklanan uluslararası anlaşmalar gerçekleştirmek. Bu konu üzerinde titizlikle çalışıyoruz” dedi.
Suudi Arabistan projenin bir parçası olacak mı?
İngiltere, İtalya ve Japonya arasında 2022’de başlatılan GCAP projesine Suudi Arabistan’ın da katılabileceği konuşuluyordu. İtalya Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, geçen ay yaptığı bir açıklamada, “İngiltere ve Japonya ile yaptığımız anlaşmanın şimdi Suudi Arabistan’a da genişletileceğini düşünüyorum” demişti. Leonardo CEO’su, La Repubblica’daki söyleşisinde bu konu hakkında, “Dünyanın diğer bölgelerinden de yoğun ilgi var; Suudi Arabistan gibi ülkeler GCAP’e katılmak için talepte bulunuyor” şeklinde konuştu. Suudi Arabistan’ın projeye katılımı ile ilgili kararın ne zaman alınacağı sorusu üzerine ise, “Şu anda ortak girişimin detaylı planlarını belirlemek için birkaç ay boyunca çalışmamız gerekecek, ardından yeni ortakları belirleyeceğiz” yanıtını verdi. “Bu tür bir projenin toplam maliyetinin 100 milyar euro’nun üzerinde olduğunu” ifade eden Cingolani, “Katkıda bulunmaya hazırlanan diğer ülkeleri memnuniyetle karşılarız” diye ekledi. Suudi Arabistan’ın projeye olan ilgisini ise, “GCAP programına dahil olmak ve kendilerini büyük Orta Doğu pazarının merkezine yerleştirecek bir havacılık endüstrisi oluşturmak istiyorlar” diyerek açıkladı.
