İsrail’in Hava Saldırısında Dört İran Askeri Hayatını Kaybetti: Tahran’dan ‘Savunma Hakkı’ Açıklaması

İsrail, İran’ın geçtiğimiz aylarda gerçekleştirdiği saldırılara yanıt olarak, ülke genelindeki askeri tesislere gece saatlerinde hava saldırıları düzenledi. İran devlet medyasının bildirdiğine göre, İran ordusu bu saldırılarda en az dört askerinin hayatını kaybettiğini açıkladı. İran, saldırıların “sınırlı zarar” verdiğini belirtti ve “kendini savunma hakkı” olduğuna vurgu yaptı. İsrail ordusu, Cuma gecesi Tahran ve çevresindeki füzelerin üretim tesisleri, depolar ve askeri üsleri hedef aldığını bildirdi. Ayrıca, İran’daki hükümetin uzun süredir devam eden sürekli saldırılarına karşı hedeflerine hassas saldırılar düzenlendiğini duyurdu. İran ordusu ise saldırıların başarıyla püskürtüldüğünü savundu. İran devlet medyası IRNA, saldırıların kayda değer bir hasara yol açmadığını açıkladı. BBC Farsça muhabiri Bahman Kalbasi, bu durumun İran’ın benzer saldırılardan sonra verdiği tipik bir tepki olduğunu belirtti. İran ordusu ilk olarak iki askerin hayatını kaybettiğini duyurdu ve ölen askerlerin isimleri açıklandı. Cumartesi akşamüstü, İran ordusu iki askerin daha öldüğünü bildirdi, bu da toplam ölü sayısını dörde çıkardı. İran, Birleşmiş Milletler (BM) Anlaşması’nın 51. Maddesi’ne dayanarak “kendini savunma hakkına ve yükümlülüğüne sahip olduğunu” ifade etti. İran Dışişleri Bakanlığı, İsrail’in saldırısını kınadı ve bunu uluslararası hukukun “açık bir ihlali” olarak değerlendirdi. ABD Başkanı Joe Biden ve Başkan Yardımcısı Kamala Harris’in saldırılar hakkında bilgilendirildiği Pentagon tarafından duyuruldu. Ayrıca, ABD’nin İsrail’in planlarından haberdar olduğu ancak herhangi bir müdahale yapılmadığı belirtildi. İsrail, 1 Ekim’deki füze saldırısından sonra misilleme yapacağını önceden belirtmişti. İran, Nisan ayında Şam’daki büyükelçiliğine yönelik saldırıya sürpriz bir yanıt olarak İsrail’e ilk doğrudan saldırısını gerçekleştirmişti. İran, 1 Ekim’de, İsrail’in Lübnan’daki hava saldırısında Hizbullah lideri Hasan Nasrallah ve Devrim Muhafızları komutanı Abbas Nilfuruşhan’ın öldürülmesine de misillemede bulunmuştu. İran geçtiğimiz günlerde altyapısına yönelik herhangi bir saldırıya “daha güçlü bir karşılık vereceklerini” de belirtti. Devrim Muhafızları Komutanı Rasul Sanairad, nükleer tesislere yapılacak bir saldırının kırmızı çizgiyi aşacağı uyarısında bulunmuştu. Yerel saatle 02.00 civarında, İran medyası başkent Tahran ve çevresinde patlamalar olduğunu duyurdu. Bunun, İsrail saldırısına karşı hava savunma sistemlerinin devreye alınmasından kaynaklandığı açıklandı. Sosyal medyada paylaşılan ve BBC tarafından doğrulanan videolarda, gökyüzündeki patlamalar yer aldı. Bazı bölgelerdeki sakinler, yüksek sesli patlamalar duyduklarını rapor etti. Saat 02.30 civarında, İsrail ordusu, İran’daki askeri hedeflere hassas saldırılar düzenlediğini onayladı. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu ve Savunma Bakanı Yoav Gallant, operasyonu Tel Aviv’deki ordu komuta merkezinden takip etti. İsrail ordusu, saldırıların 06.00’dan hemen sonra sona erdiğini bildirdi. Yapılan yazılı açıklamada, “istihbarata dayalı olarak hava kuvvetlerinin son bir yıldır İran’ın İsrail’e ateşlediği füzeleri üretmek için kullandığı tesisleri hedef aldığı” ifade edildi. Misilleme saldırısının tamamlandığı ve görevin başarıyla gerçekleştirildiği vurgulandı. İran, saldırıdan sonra kısa bir süreliğine hava sahasını kapattı, ancak daha sonra yeniden açıldı. İran ordusu, saldırılarda Tahran ve diğer bölgelerdeki askeri üslerin hedef alındığını duyurdu ve görünüşte “sınırlı hasar” verdiğini açıkladı. Saldırıların kapsamı ve verilen hasar henüz belirsizliğini koruyor. İsrail ordusu, başlıca hedeflerin füze üretim tesisleri ve askeri üsler olduğunu duyurdu. İranlı yetkililer ise Tahran, Huzistan ve İlam eyaletlerindeki tesislerin hedef alındığını bildirdi. Üst düzey bir ABD yönetim yetkilisi, saldırıların İran’ın petrol altyapısını veya nükleer tesislerini içermediğini, Başkan Joe Biden’ın İsrail’i hangi hedeflere vurması gerektiği konusunda uyarıda bulunduğunu ifade etti. Tel Aviv doğrulamasa da, Suriye devlet medyası SANA, İsrail’in Suriye’nin ortasında ve güneyindeki askeri tesislere saldırılar düzenlediğini aktardı. ABD, Cumartesi günü İran’a yapılan saldırıyı “meşru müdafaa tatbikatı” olarak adlandırırken İngiltere’deki bir hükümet sözcüsü, İsrail’in “meşru müdafaa hakkı” olduğunu belirtti. ABD, Tahran’a karşı herhangi bir misillemede bulunmaması konusunda uyarıda bulundu. Beyaz Saray’dan üst düzey bir yetkili, “Eğer İran bir kez daha karşılık vermeyi seçerse, hazır olacağız ve İran için sonuçları tekrar yaşanacak” dedi. Yetkili, “Bu durum, İsrail ile İran arasında doğrudan ateşin sonuncusu olmalı” açıklamasında bulundu ve Washington’ın “Lübnan’daki savaşı sona erdirmek ve Gazze’de ateşkes sağlamak için çaba harcayacak” sözünü verdi. ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü Sean Savett, askeri hedeflere yönelik yapılan saldırıların, İran’ın 1 Ekim’deki balistik füze saldırısına karşı bir savunma eylemi olduğunu dile getirdi. Türkiye, İsrail’in saldırılarının ardından kınama mesajı gönderdi. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, “Gazze’de soykırım işleyen ve Batı Şeria’yı ilhak etmeye hazırlanan İsrail, bölgeyi büyük bir savaşın eşiğine getirmiştir” denildi. Türkiye’nin, bölgede daha fazla savaş, şiddet ve hukuksuzluğa karşı olduğu belirtildi ve Orta Doğu’da “akılcı ve sağduyulu bir tutum” çağrısı yapıldı. Birleşik Arap Emirlikleri, Suudi Arabistan, Katar ve Mısır da İsrail saldırılarını kınadı ve bunun uluslararası hukukun “açık bir ihlali” olduğunu ifade ederek itidal çağrısında bulundu. Öte yandan, Lübnan’da Hizbullah, Tel Aviv’in güneyindeki bir hava üssüne insansız hava aracı (İHA) saldırısı düzenlendiğini ve İsrail’in kuzeyindeki bir “istihbarat karargahını” hedef aldığını bildirdi. Tel Nof hava üssüne yapılan İHA saldırısının başarıyla gerçekleştirildiği belirtildi. Hizbullah ayrıca, Hayfa’nın kuzeyindeki Kiryot bölgesine ve Ayta eş-Şaab sınır köyüne roket saldırısı düzenlendiğini duyurdu. Hizbullah’ın Safed’deki kuzey bölgesi için ana istihbarat merkezi olarak tanımladığı Mishar üssüne ve Ras el Nakura’daki el Muşayrifa bölgesine de saldırılar gerçekleştirildiği bildirildi. İsrail ordusu, Hizbullah’ın Cumartesi öğleden sonra 80 top mermisiyle saldırı düzenlediğini duyurdu. AFP haber ajansının aktardığına göre, Hizbullah, Hayfa yakınlarındaki mahalleler dahil olmak üzere İsrail’in kuzeyindeki beş yerleşim alanına “roket salvosu” şeklinde bilinen roket saldırıları gerçekleştirdi.