Başlık: Türkiye-Almanya ilişkileri: İstanbul zirvesi yeni bir dönüm noktası mı olacak?
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Almanya Şansölyesi Olaf Scholz, 19 Ekim’de İstanbul’da bir araya geldi. İki lider, Eylül ayında New York’taki görüşmelerinin ardından son iki ayda ikinci kez yüz yüze görüşme fırsatı buldu. Başbaşa ve heyetler arası yapılan görüşmelerde, iki ülke arasındaki ilişkileri yeniden şekillendirecek önemli kararlar alındı. Bu kapsamda dikkate değer ilerleme, Türk ve Alman hükümetlerinin “hükümetlerarası istişare mekanizmasını” yeniden faaliyete geçirme kararı alması oldu. Scholz, basın toplantısında Türkiye ile hükümetlerarası müzakereleri yeniden başlatma arzusunu dile getirdi.
Almanya’nın Federal Meclisi, 2 Haziran 2016’da 1915 olaylarını “soykırım” olarak tanımış ve Türkiye’deki darbe girişiminin ardından Batı ile ilişkilerin sarsılması nedeniyle mekanizma bir daha toplanamamıştı. Ancak Erdoğan-Scholz görüşmesinde alınan bu yeni karar ile tarafların yakın zamanda bu mekanizmayı hayata geçirmeleri ve ikili ilişkilerde tüm alanlarda güçlendirici adımlar atmaları bekleniyor. Özellikle ekonomi alanında somut sonuçlar elde etme hedefi, her iki taraf için de öncelikli bir amaç olarak öne çıkıyor. Liderler, 50 milyar doları aşan ticaret hacminin 60 milyar dolara çıkarılması hedefini vurguladı.
Savunma alanında işbirliği sürecinin de önem taşıdığı biliniyor. Almanya’nın özellikle stratejik işbirliği konularında ilerleme kaydetmek istediği ifade ediliyor. Türk tarafının uzun süredir talep ettiği askeri ürünlerin satışına yönelik değişim talebinin sebebi de bu durum olarak değerlendiriliyor. Scholz ve Erdoğan’ın açıklamaları, bu konuda başarılı bir uzlaşmaya varıldığını gösteriyor. Erdoğan, “Savunma sanayi ürünlerinin temini konusunda geçmişte yaşanan sıkıntıları geride bırakarak iş birliğimizi geliştirmeyi istiyoruz. Scholz’un çabalarını takdirle karşılıyorum,” dedi. Scholz ise Türkiye ile NATO içindeki müttefikliği vurgulayarak savunma sanayisinde daha fazla işbirliği yapılması gerektiğini belirtti.
Görüşmenin önemli gündem maddelerinden biri, Almanya’nın İngiltere, İspanya ve İtalya ile ortak geliştirdiği Eurofighter savaş uçaklarının Türkiye’ye satışıyla ilgiliydi. Almanya, bu satışa uzun süredir karşı çıkıyordu. Ancak Ekim ayı başında Berlin’den teknik bir ekibin Türkiye’ye gelerek görüşmelere başladığı bilgisi gelmişti. Scholz, basın toplantısında Eurofighter satış sürecinin İngiltere tarafından yönetileceğini belirtti.
Erdoğan ve Scholz’ün gündemlerinde bir diğer önemli konu ise göç meselesiydi. Türkiye ve Almanya, özellikle 2015 yılından bu yana Suriye kaynaklı göç konusunda işbirliği yapmakta. 18 Mart 2016’da Türkiye ile Avrupa Birliği arasında imzalanan işbirliği anlaşması sayesinde bu süreç yürütülüyor. Almanya, bu işbirliği sayesinde mülteci sayısında bir azalma yaşandığını belirtirken, organize suç örgütleriyle insan kaçakçılığı konularında ortak mücadelenin sürmesi gerektiğini vurguladı.
Türkiye’den Almanya’ya yapılan sığınma başvurularında son yıllarda büyük bir artış gözlemleniyor. Ancak yalnızca Türk sığınmacıların yaklaşık yüzde 5’inin başvurusu kabul ediliyor. Kabul edilmeyenlerin bir kısmı Türkiye’ye dönerken, Almanya’da yasadışı kalmaya çalışanlar da bulunuyor.
Erdoğan ve Scholz, Türkiye-AB ilişkileri açısından da olumlu bir gelişme sağlayacaklarını umuyor. Ancak görüşmelerde bu konuda somut bir adım atılması gerektiği yönünde mesajlar öne çıkıyor.
Sonuç olarak, liderlerin gerçekleştirdiği bu görüşmenin, Türkiye-Almanya ilişkilerinde yeni bir başlangıç noktası olup olmayacağı zamanla netleşecektir.
