Kırmızı Et Üretiminde Kriz Altı Yıl Daha Devam Edecek
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2025 yılı bütçe önerisi, kırmızı et üretimi alanında yaşanan krizi gözler önüne serdi. Bakanlığın bütçe tasarısında, 2024 yılı başında kırmızı et üretiminde beklenen yüzde 5,5’lik düşüşün yıl sonunda yüzde 14,38’e çıkacağı ifade edildi. Ayrıca, kırmızı et üretiminin yıllarca düzelmeyeceğine dair endişelerin altı çizildi. Bakanlık, gelecek yıl kırmızı et üretiminin 2 milyon 41 bin ton olmasını öngörüyor. İthalata dayalı tarım ve hayvancılık politikalarının önümüzdeki yıllarda da devam edeceğini gösteren bütçe önerisinde, kırmızı et üretiminin 2026 yılında ancak 2023 yılındaki seviyeye ulaşabileceği belirtiliyor.
Krizin Devam Edeceği Vurgusu
Tarım yazarı Gazi Kutlu, 2010 yılından bu yana süregelen et üretimi krizinin en az altı yıl daha süreceğine dikkat çekti. Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2024-2028 Stratejik Planı’na göre 2023 yılı için kırmızı et üretiminin 1 milyon 830 bin ton olarak öngörüldüğünü hatırlatan Kutlu, “TÜİK verilerine dayanarak 2 milyon 384 bin ton üretim yapıldığını ve aradaki farkın canlı hayvan ve et ithalatıyla kapatıldığını” ifade etti. 2024 yılı için bakanlık tarafından kırmızı et üretiminin 1 milyon 730 bin ton olarak tahmin edildiğini belirten Kutlu, 2025 yılı bütçe gerekçesinde bu yıl kırmızı et üretim miktarının 2 milyon 41 bin ton olacağına dair tahminin yer aldığını söyledi.
İthalat Rakamlarının Yüksekliği
Canlı hayvan ve kırmızı et ithalatıyla ilgili bilgiler veren Kutlu, “Bu yıl içerisinde 600 bin canlı hayvan ithalatı planlanırken, şu ana kadar 254 bin büyükbaş, 15 bin küçükbaş hayvan ve 58 bin ton kırmızı et ithalatı gerçekleştirildi” diyerek, son 22 yılda 6,9 milyon büyükbaş, 3,2 milyon küçükbaş hayvan ve 395 bin ton kırmızı et ithalatı için 11 milyar 670 milyon dolar ödendiğini açıkladı. “Bu kadar yüksek ithalat ve harcamalara rağmen, et üretiminde önemli bir artış sağlanmadı ve et fiyatları düşmedi” diyen Kutlu, Stratejik Plan ile Cumhurbaşkanlığı’nın 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Gerekçesi karşılaştırıldığında, 2028 yılına kadar canlı hayvan ve et ithalatının devam edeceğinin öngörüldüğünü ekledi. Her iki kurum arasındaki projeksiyonlar arasında büyük farklar bulunduğuna dikkat çeken Kutlu, 2025, 2026 ve 2027 yıllarında, her yıl ortalama 600 bin ton kırmızı et üretim farkının olacağını ve bu açığın ithalatla kapatılmasının öngörüldüğünü belirtti.
2030 Yılına Kadar İthalatın Süreceği
Türkiye’nin iç nüfusunun artması ve turist ile sığınmacıların et tüketimine olan talebinin, et üretimini daha da yetersiz kılacağına işaret eden Kutlu, “Besiciler ve tüketiciler, en azından 2030 yılına kadar canlı hayvan ve et ithalatının devam edeceğini bilmeli” dedi. Kutlu, ithalat yoluyla et fiyatlarının baskılanmasına çalışılsa da besicilerin üretim yapma kararının belirsiz kaldığını vurgulayarak, “Tüketiciler ithal ete rağmen ucuz et bulamamışken, et üretimindeki bu duraksama, gelecekte daha büyük sorunların ortaya çıkabileceğini gösteriyor” sözlerini kaydetti.
