Başlık: Lübnan: Uydu Görüntüleriyle İsrail’in Saldırıları
Kaynak: Getty Images Yazarı: Ahmed Nour & Erwan Rivault Unvan: BBC Arapça & BBC Görsel Gazetecilik Ekibi 21 Ekim 2024 BBC’nin incelediği uydu radar verilerine göre, İsrail’in Lübnan’a başlattığı bombardıman, Hizbullah ile bir yıldır devam eden sınır ötesi çatışmalardan daha fazla hasara yol açtı. 2-14 Ekim 2024 tarihleri arasında Lübnan’da 3600’den fazla bina yıkıldı veya zarar gördü. Bu hasar, 7 Ekim 2023’teki Hamas saldırılarının ardından başlayan İsrail ile Hizbullah arasındaki çatışmalarda meydana gelen hasarın yüzde 54’üne eşdeğer. Veriler, New York Şehir Üniversitesi’nden Corey Scher ve Oregon Eyalet Üniversitesi’nden Jamon Van Den Hoek tarafından toplandı. Uydu radar görüntüleri, binaların yüksekliğinde veya yapısında oluşan hasarlara işaret edebilecek ani değişiklikleri tespit etti. Pax for Peace örgütünden çevre uzmanı Wim Zwijnenburg, uydu verilerini değerlendirerek İsrail bombardımanının sonuçları hakkında uyardı. “İsrail ordusunun saldırıları sivil halka rağmen, Lübnan’ın güneyinde halkı zorla yerinden etmek ve Hizbullah’ın buralarda yeniden konumlanmasını engellemek amacıyla ‘ölü alan’ yaratma niyetinde gibi görünüyor” dedi.
Haberin devamı: Müttefiki Hamas’ın İsrail’in güneyine yapılan saldırılarının ertesi günü, yani 8 Ekim 2023’te Hizbullah, Filistinlilere destek amacıyla İsrail’in kuzeyine roket attı ve böylece İsrail ile Lübnanlı grup arasındaki sınır ötesi çatışmalar yeniden alevlendi. İşgale uğrayan Güney Lübnan’daki yerleşim yerleri, İsrail’in Hizbullah’ın silahlarını ve altyapısını imha etmek amacıyla 30 Eylül’de başlattığı sınırlı, hedefli ve bölgesel saldırıların odak noktası oldu. Uydu görüntüleri, radar verileri ve askeri kayıtlar, İsrail’in Lübnan’daki bombardımanlarının büyük ölçüde güneydeki sınır bölgelerine yönlendirildiğini gösteriyor. Bombardıman, Bekaa Vadisi ve Beyrut’un güney banliyölerini de kapsayan orta ve kuzey bölgelere de sıçradı. İsrail ordusu, Beyrut dahil olmak üzere Lübnan genelinde binlerce Hizbullah hedefini vurduğunu bildirdi. Beyrut’taki hava saldırılarının çoğu, Güney’deki Dahiye mahallesini hedef aldı. İsrail ordusu, Hizbullah’ın buradan yönetim sağladığını iddia ediyor. 27 Eylül’de yapılan saldırılarda Hizbullah lideri Hasan Nasrallah’ın hayatını kaybettiği belirtiliyor.
Sınır ötesi çatışmalarla ilgili olarak ABD merkezli Silahlı Çatışma Konumu ve Olay Verileri Projesi’nin (ACLED) BBC tarafından incelenen verileri, 1 Eylül ile 11 Ekim 2024 arasında İsrail ordusunun Lübnan’a en az 2700 saldırı gerçekleştirdiğini gösteriyor. Bu veriler, saldırıların çoğunluğunun güneydeki sınır bölgelerine yoğunlaştığını ancak kuzey ve orta bölgelere de yayıldığını ortaya koyuyor. ACLED’e göre, Hizbullah bu dönemde İsrail’e 540 saldırı düzenledi. Her bir saldırıda roket, füze ve insansız hava araçları kullanıldı. İsrail ordusu, Lübnan’daki hava saldırılarının Hizbullah’ın altyapısını hedef aldığını belirtiyor ve İran destekli grubun saldırıları nedeniyle yerinden edilen onbinlerce İsrailli için sınır bölgesine geri dönmelerini sağlama amacını sık sık dile getiriyor. İsrail’in kuzeyinden 60 binden fazla kişi, Hizbullah saldırıları nedeniyle neredeyse her gün tahliye edildi. Ancak daha güneydeki bazı roketler, kıyı kenti Hayfa’daki bazı evlere de zarar verdi. ACLED’in aylık verilerini analiz eden BBC, Lübnan tarafındaki İsrail hava saldırılarının Tire, Bekaa Vadisi ve Beyrut’u hedef aldığını belirledi. Lübnan hükümeti, ülke içinde 1,3 milyon kişinin yerlerinden edildiğini ifade ediyor ve Başbakan Necib Mikati bunun ülke tarihindeki en büyük göç olduğunu kaydediyor. İsrail ordusu, Beyrut’un da içinde bulunduğu ülke genelinde tahliye emirleri veriyor. Güneyde, İsrail ordusu birçok köye tahliye emri verirken, sakinlerini “hemen Avali Nehri’nin kuzeyine geçin” şeklinde uyarıyor. İngiliz Kızılhaçı’nın Beyrut’taki Ortadoğu Müdürü Gabriel Karlsson, “Bu bir insani felaket,” diyor ve tahliye edilenler için yeterli barınak bulunmadığını vurguluyor. “Sokakta uyuyan çocuklar gördüm,” diyor. Lübnanlı yetkililer, 2350 kişinin yaşamını yitirdiğini ve 10 binden fazla kişinin yaralandığını ifade ediyor. İsrail’in eski askeri istihbarat şefi Amos Yadlin, BBC’ye yaptığı açıklamada, “Savaşta ikincil zarar kaçınılmazdır” diyerek durumu değerlendirdi. Ancak Pax for Peace’ten Zwijnenburg, İsrail’in askeri harekatının siviller üzerindeki etkisi konusunda uyarıda bulunuyor. İsrail’in saldırılarını eleştirerek, “Ağır bombardıman etrafındaki sivilleri öldürüyor ve zor durumda bırakıyor” dedi. “Açık kaynak verileri uydu görüntüleriyle birleştirildiğinde, sulama kanalları, benzin istasyonları ve elektrik altyapısı gibi sivil yapılar etkileniyor ve bu durum insani durumu daha da kötüleştiriyor” diye ekliyor. Paul Cusiac ve Maria Rashed’in katkılarıyla hazırlanmıştır.
