Orijinal Başlık: Maradona’nın Ölümünün Dördüncü Yılı: ‘Tanrı’nın Eli’ ve Unutulmaz Anılarla Dolu Sıradışı Bir Yaşam
Bu yazı BBC Türkçe’de ilk kez 26 Kasım 2020’de yayımlanmıştır. Dünyanın en büyük futbolcularından biri olarak kabul edilen Diego Armando Maradona, 25 Kasım 2020’de Arjantin’in Tigre şehrinde kalp yetmezliği ve akciğer ödemi nedeniyle hayata veda etti. Tarihin en yetenekli oyuncularından biri olan Maradona, sahip olduğu yetenekler, ihtişam, vizyon ve hızla izleyicileri etkilemişti. Sıra dışı bir deha olarak dikkat çekiyordu. Fakat, tartışmalı ‘Tanrı’nın Eli’ golü ve uyuşturucu kullanımı gibi olaylar, hayranlarını üzmüş ve hayatına gölge düşürmüştü.
Maradona, 1960 yılında Arjantin’in başkenti Buenos Aires’teki yoksul bir mahallede dünyaya geldi. Bazı kişilerce Brezilyalı Pele’den bile daha üstün bir futbol yıldızı olarak gösterilen Maradona, futbol kariyerinde 491 maçta 259 gol atarak, 20. yüzyılda en iyi futbolcu olarak yapılan oylamada Pele’yi geride bırakmayı başardı. Bu durum sonucu FIFA, oylama kurallarını değiştirerek, her iki oyuncunun da ödül almasının yolunu açtı. Genç yaşından itibaren olağanüstü yetenekleri ile dikkat çeken Maradona, Los Cebollitas isimli gençlik takımını 136 maçlık bir yenilmezlik serisine taşıdı. 16 yaşında Türklerle bir milli formayı ilk kez giydi. Boyu 1.65 olmasına rağmen, kıvrak yetenekleri ve topa hakimiyeti onu gördüklerinde herkesten farklı kılıyordu.
Maradona, 1986 yılında Meksika Dünya Kupası’nda ülkesini zafere taşıdı, dört yıl sonra da finale kadar yükseldi. 1986’daki çeyrek finalde, Arjantin’in İngiltere ile yaptığı maç ise önemli bir anı haline geldi. Bu karşılaşma, iki ülke arasında yaşanan Falkland Savaşı sebebiyle büyük bir anlam taşıyordu. Maçın 51. dakikasında, Maradona’nın kaleci Peter Shilton’ın elinden topu alarak attığı gol, tarihin en tartışmalı gollerinden biri olarak kayıtlara geçti. Gol sonrasında Maradona, “Biraz benim kafam, biraz da Tanrı’nın eli sayesinde” demişti. Dört dakika sonra ise müthiş bir gol atarak birçok kişi tarafından ‘Yüzyılın Golü’ olarak anılan bir başarıya daha imza attı. Kendi sahasında topu alarak rakiplerini birer birer geçerek, kaleci Shilton’u da geçip golü kaydetti. BBC yorumcusu Barry Davies bu gol için “Bu gerçekten olağanüstü bir gol. Şüpheye yer yok, bir futbol dâhisini izledik” dedi. İngiltere maçı bire indirse de Arjantin turu geçti. Maradona, “Bu maçın kazanılmasından daha fazlasıydı: Amaç İngilizleri elemekti” dedi.
Maradona, dünya futbolunda iki kere transfer rekoru kırdı. İlk olarak 1982’de Boca Juniors’tan Barcelona’ya 3 milyon sterlinle transfer oldu, ardından iki yıl sonra Napoli’ye 5 milyon sterline geçti. San Paolo Stadyumu’nda 80 bin taraftarın önüne helikopterle indiğinde, yeni bir kahraman olarak karşılandı. İtalya’da en başarılı kulüp dönemini geçiren Maradona, ekibini 1987 ve 1990’da şampiyonluğa taşıdı, 1989’da UEFA Kupası’nı kazandı. İlk şampiyonluk sonrasında şehirde beş gün boyunca kutlamalar yapıldı. Ancak Maradona, Camorra suç örgütü ile iç içe olması ve kokain bağımlılığı gibi sorunlarla da mücadele etti. 1990 Dünya Kupası finalinde doping testinin pozitif çıkması üzerine 15 ay ceza aldı. Pes etmeyerek geri döndü ve 1994 ABD Dünya Kupası’nda yer aldı, fakat yasaklı bir madde kullandığı iddia edilince turnuvadan dışlandı.
Futbol kariyerini 37 yaşında, üçüncü kez doping cezası aldıktan sonra sonlandırdı. Ancak yaşamındaki zorluklar devam etti. 2004 yılında kalp krizi geçirdi, obezite sorunu yaşadı ve midesinin bir kısmını aldırmak zorunda kaldı. Cocaine bağımlılığı ve alkolizm çeşitli sağlık problemlerine yol açtı. 2008 yılında Arjantin milli takımının teknik direktörü oldu ve 2010 Dünya Kupası’nda çeyrek finale yükseldi. Ancak, Almanya’ya karşı 4-0’lık bir yenilgi, teknik direktörlük kariyerini de sonlandırdı. Maradona, hayatındaki karmaşıklıkları gösteren anlardan biri de 2018 Dünya Kupası sırasında Arjantin-Nijerya maçındaki davranışlarıydı. Kendi pankartını açtı, bir Nijeryalı taraftarla dans etti ve Messi’nin golünü sevinçle kutlarken uyuyakaldı. Hakkındaki bazı haberlerde maç sonrasında tedavi görmesi gerektiği yazıldı. Maradona, sıradanlıktan uzak, karmaşık bir yaşam sürdü.
