Başlık: Marco Rubio: Trump’ın Seçtiği Dışişleri Bakanı Türkiye’ye Nasıl Yaklaşıyor?
Kaynağı: Getty Images. Donald Trump, ABD başkanlık seçimlerini kazanmasının ardından, Amerikan diplomasisinin başına “şahin” görüşleriyle tanınan Florida Senatörü Marco Rubio’yu getireceğini duyurdu. Senato’dan onay alması halinde bu görevi üstlenen ilk Latin kökenli dışişleri bakanı olacak Rubio, özellikle Çin, İran ve Küba gibi ABD’nin düşmanı olarak gördüğü ülkelere karşı keskin söylemleriyle biliniyor. 2011 yılından bu yana Senato’da görev yapan ve Dış İlişkiler Komitesi’nde bulunan Rubio, Türkiye ve çevresindeki gelişmeleri yakından izleyen bir politikacı olarak öne çıkıyor. Rubio, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın hükümetlerine karşı geçmişte genelde eleştirici bir tutum sergiledi. Rubio’nun Türkiye ile ilgili açıklamaları şu konularda yoğunlaşıyor:
- ABD Seçimleri 2024: Kongre Cumhuriyetçi Parti’nin kontrolüne geçti.
- Melania, Ivanka, Vance: Trump’ın zafer ilanında kendisine eşlik eden isimler.
- Trump’ın İlk Döneminde Türkiye-ABD İlişkileri: Neler yaşandı?
- Trump’ın Yeniden Başkan Olması Durumunda Yerine Getireceği Yedi Vaat.
Haberin Sonu…
Suriye’nin Kuzeyindeki Hareketler Rubio’nun Türkiye ile ilgili en fazla açıklama yaptığı yıl 2019 oldu. Türkiye, Ekim 2019’da Barış Pınarı Harekatı’nı başlattığında Rubio, o dönemdeki Trump yönetimini de harekat öncesinde Amerikan askerlerini bölgeden çektiği için eleştirdi. Amerikalı senatör, Erdoğan’ın Barış Pınarı Harekatı’nı 2019 yerel seçimlerindeki “başarısızlığını” unutturmak amacıyla başlattığını ileri sürdü. Rubio, Suriye’nin kuzeyinde IŞİD ile mücadele eden Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) karşı Türkiye’nin attığı adımları da sık sık eleştirdi ve sadece SDG’nin IŞİD ile mücadelede etkili olduğunu savundu. SDG’nin yapısı, Suriye’deki Kürt Demokratik Birlik Partisi’nin (PYD) silahlı kolu olan Halk Koruma Birlikleri (YPG) tarafından oluşturuluyor. Ankara, YPG’nin PKK’nın bir uzantısı olduğunu öne sürüyor.
Türkiye-ABD Gerilimi Devam Ediyor Aralık 2019’da ABD Kongresi’nde 1915 olaylarını “Ermeni soykırımı” olarak tanıyan bir tasarı kabul edildi ve Rubio, bu yasayı destekleyen senatörler arasında yer aldı. Ayrıca, Trump’ın 2018 sonundaki kuzey Suriye’den asker çekilmesi açıklamasına karşı çıkarak, bu çekilmenin gerçekleşmemesinde etkili oldu. Rubio, askerlerin çekilmesinin büyük bir hata olduğunu belirtti ve SDG ile YPG’nin IŞİD ile mücadelesinin sonlanması durumunda İran’ın bölgedeki faaliyetlerinin artacağına dikkat çekti. Trump’ın ikinci başkanlık döneminde de bu meselenin gündemde olması bekleniyor ve Rubio’nun alacağı pozisyon merakla bekleniyor.
İstanbul Seçimleri 2019’da Türkiye’deki belediye seçimlerini de inceleyen Rubio, muhalefet adayı Ekrem İmamoğlu’nun zaferle çıktığı İstanbul Büyükşehir Belediye seçiminin iptaline karşı çıktı. Bu konudaki eleştirisini sosyal medya üzerinden paylaşarak, “Otoriterlik her bölgedeki demokrasiyi tehdit ediyor” dedi. Ayrıca “Erdoğan, partisinin kaybettiği İstanbul seçimlerini iptal ettirerek hukukun üstünlüğüne ve demokratik düzene zarar veriyor” yorumunu yaptı.
S-400 Savunma Sistemi ABD’nin yeni dışişleri bakanının Rusya konusundaki sert duruşu dikkat çekiyor. Rubio, NATO üyesi olmasına rağmen 2019’da Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi almasına karşı çıktı ve Türkiye’ye yönelik yaptırımların uygulanması konusunda aktif rol aldı. Trump yönetiminin Türkiye’ye yaptırım muafiyeti uygulamasının hatalı olacağına dair fikrini Beyaz Saray’daki görüşmelerde de açıkça dile getirdi.
Erdoğan ve Maduro İlişkisi Küba kökenli senatör, Türkiye’nin Nicolas Maduro yönetimindeki Venezuela ile son yıllarda geliştirdiği işbirliğini de eleştirdi. Rubio, 2018 ve 2019 yıllarında iki ülke arasındaki artan altın ticareti hakkında endişelerini dile getirerek, Türkiye’nin Maduro’yu suçlayarak Türk hükümetini bu ticareti durdurması için Trump yönetiminden çağrıda bulundu.
Kıbrıs’ta Maraş’ın Açılması Rubio, 1974 yılından beri kapalı tutulan Kıbrıs’ın kuzeyindeki Maraş bölgesinin kısmi olarak açılmasını eleştiren senatörler arasındaydı. 2019 yılında dönemin Demokrat senatörleriyle birlikte Biden’a mektup yazarak Washington yönetiminden bu konuda adım atmasını istemişti. Ayrıca, Türkiye’nin Kıbrıs sorununa iki devletli bir çözüm önermesini kınadı ve ABD’yi bu konuda Avrupa Birliği ile iş birliği yapmaya çağırdı.
Enes Kanter İle Görüşmesi Rubio, Ocak 2019’da Erdoğan hükümetini eleştiren NBA oyuncusu Enes Kanter’le görüştü. Türkiye’nin 15 Temmuz darbe girişiminin baş sorumlusunu talep etmesi nedeniyle Kanter, Türkiye tarafından aranan bir isimdir. Görüşme sırasında Kanter, Türkiye ile ilgili düşüncelerini ve ailesinin yaşadığı zorlukları paylaştı. Rubio, görüşmenin bir kısmını YouTube’da yayınlayarak Türkiye’nin insan hakları ve demokrasi konusundaki uygulamalarını eleştirdi ve Kanter’i “cesareti ve açıklığı için” övdü.
Siyasi Tutuklular Senatör Rubio, insan hakları ihlallerine dikkat çeken pek çok hareketin içinde yer aldı. Şubat 2021’de Demokrat Senatör Ron Wyden ile birlikte yazdığı mektupta, Biden’a Erdoğan hükümetinin insan hakları sicilinin kötüleştiği konusunda harekete geçme çağrısı yaptı. 2019’da, Erdoğan’ın Amerikan-Türk vatandaşı Serkan Gölge’yi tutuklamasına karşı yaptırım içeren bir yasa tasarısı da sundu. Ayrıca, Erdoğan’ın Trump ile 2017’de Beyaz Saray’da yapacağı görüşme öncesinde Türkiye’nin insan hakları ihlallerinin daha güçlü bir şekilde gündeme getirilmesi çağrısında bulundu.
Ukrayna Konusunda Türkiye’yi Takdir Etti Amerikalı senatör, eleştirilerine rağmen Türkiye’nin belirli politikalarını da takdir etti. Türkiye’nin 2015 yılında Rus uçağını düşürmesinin ardından NATO’nun Türkiye’ye daha fazla destek vermesi gerektiğini ifade etti. 2020’de Suriye’nin İdlib bölgesinde artan gerilimi yakından izleyen Rubio, Rusya’nın Esad güçlerini bölgeden çekmesi için Türkiye’ye hem askeri destek hem de mülteciler konusunda yardım yapılması gerektiğini savundu. Ayrıca, Türkiye’nin Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik saldırıları sırasında Bayraktar hava savunma sisteminin sağladığı yardımları da olumlu bir şekilde değerlendirdi.
