Türk Edebiyatında önemli yere sahip olan, Türk edebiyat kuramcısı, eleştirmen, edebiyat tarihçisi ve yazar Mehmet Kaplan Kimdir? Nerelidir? Ne Zaman Vefat Etmiştir?
Mehmet Kaplan Kimdir? Nerelidir? Ne Zaman Vefat Etmiştir?
Mehmet Kaplan Kimdir? Mehmet Kaplan 5 Mart 1915 tarihinde Eskişehir Sivrihisar’da dünyaya geldi. Çocukluk yıllarında tren garında seyyar satıcılık yaptı. 1939 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk dili ve edebiyatı bölümünden Emir Sultan üzerine hazırladığı lisans tezi ile mezun oldu. Aynı yıl Ord. Prof. Dr. Mehmet Fuad Köprülü tarafından asistan namzedi olarak mezun olduğu bölüme alındı. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu ve Edebiyat Fakültesi’ndeki eğitiminde Köprülü dışında Ali Nihad Tarlan ve Reşit Rahmeti Arat etkilenerek onların profillerini devam ettirme eğiliminde oldu. Ancak fakülteye Maârif Vekaleti tarafından profesör olarak atanan Ahmet Hamdi Tanpınar’ı kültür, sanat ve şahsiyetiyle daha çok beğeniyordu. Tanpınar onun kariyerinde etkili bir isim oldu ve zamanla dost oldular. Köprülü, siyasette devam edince kendisi de Ahmet Hamdi Tanpınar yönetimindeki Tanzimat sonrası Türk edebiyatı kürsüsüne katıldı. Tanpınar’ın asistanlığında bulunarak Namık Kemâl’e dair yazdığı monografi ile 1942’de Türk edebiyatı dalında Ali Nihat Tarlan sonrasında ikinci, yeni Türk edebiyatı dalında ise doktorasını tamamlayan ilk kişi oldu. Bu tezi, Namık Kemal: Hayatı ve Eserleri başlığıyla kitap olarak da yayınlandı. 1958’de Atatürk Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde kurucu dekan olarak 2 yıl görev yaptı ve burada Türk dili ve edebiyatı bölümünü kurdu, 1960’ta İstanbul’a döndü. 1962’ye kadar Tanpınar’la beraber çalıştı. Tevfik Fikret hakkındaki tezi ile 1946’da doçent, 1952’de ise Şiir Tahlilleri başlıklı çalışmasıyla 37 yaşında profesör oldu. Aynı zamanda Kültür ve Milli Eğitim Bakanlığı komisyonlarında görev aldı.
1963’te Tanpınar’ın ölümünden sonra onun bütün şiirlerini psikolojik yöntemlerle incelediği Tanpınar’ın Şiir Dünyası başlıklı eserini yayımladı. 1965’te Cumhuriyet Devri Türk Şiiri olarak da bilinen Şiir Tahlilleri’nin ikinci cildini, 1967’de çeşitli konulardaki denemelerinden oluşan Nesillerin Ruhu”nu, 1969’da Büyük Türkiye Rüyası’nı, 1979’da Hikâye Tahlilleri’ni ve 1981’de Tip Tahlilleri’ni yayınladı. 20’ye yakın öğrenciye doktora hocalığı yaptırdı. Abdullah Uçman’a göre fakültenin altın çağında en önde gelen hocalarındandı. İnci Enginün ve Zeynep Kerman gibi isimler onun asistanlarıydı.
23 Ocak 1986 tarihinde, 70 yaşında vefat etti.
