Moldova’da AB’ye Katılım Referandumunda Çarpıcı Sonuç: ‘Evet’ Cevabı Az Farkla Önde, Rusya Müdahale İddiasıyla Gündemde

Moldova halkı, Pazar günü gerçekleştirilen referandumda Avrupa Birliği’ne (AB) katılma amacıyla verilen oylarda az bir farkla “Evet” oyu kullanarak onay verdi. Pazartesi günkü resmi verilere göre, oyların yüzde 99,6’sı sayılmış durumda ve referandum sonuçları yüzde 50,46 ile “Evet” ve yüzde 49,54 ile “Hayır” şeklinde belirlendi. Oylamanın bu kadar yakın geçmesi gözlemciler için şaşırtıcı oldu. Rusya’nın işgal ettiği Ukrayna sınırındaki 2,6 milyonluk Moldova’da, referandum sonucunun bu kadar yakın olması beklenmiyordu. Aynı gün Moldova cumhurbaşkanlığı seçimlerini de gerçekleştirdi; mevcut AB yanlısı Cumhurbaşkanı Maia Sandu, oyların yüzde 41’ini almasına rağmen yeniden seçilemedi ve gelecek ay gerçekleşecek ikinci turda yeniden yarışacak. Avrupa Birliği, Ukrayna ve Moldova ile tam üyelik müzakerelerine resmi olarak başladı. Bu süreç nasıl ilerleyecek? AB, Ukrayna ve Moldova ile üyelik müzakerelerine başlıyor. BRICS zirvesinin ikinci gününde Putin ve Erdoğan bir araya gelecek. Rusya, Moskova’da bir konser salonuna düzenlenen ve en az 137 kişinin hayatını kaybetmesine yol açan saldırı sonrasında yas tutuyor. 2020’deki son cumhurbaşkanlığı seçimlerinde, seçmenler eski Dünya Bankası ekonomisti Avrupa yanlısı Sandu’yu, Rusya destekli Cumhurbaşkanı İgor Dodon’un yerine tercih etmişti. Cumhurbaşkanı Maia Sandu, Pazartesi günü seçimlerin ilk turunda “haksız bir mücadeleyi haklı olarak kazandığını” belirtirken, hükümetinin 300 bin oy satın alındığına dair “açık kanıtlar” bulunduğunu ifade etti. Sandu, “kirli müdahalenin” oy kaybına neden olduğunu ve Moldova demokrasisine yönelik “benzeri görülmemiş bir saldırı” düzenlendiğini, ulusal çıkarlara düşman yabancı güçlerle iş birliği yapan suç gruplarını suçladı. Moldova Cumhurbaşkanı, doğrudan Rusya’yı hedef almamakla beraber, son haftalarda Moldovalı yetkililer tarafından AB referandumuna karşı oy kullanmaları için Moskova’dan gelen parayla seçmenlere ödeme yapıldığına dair bilgiler ortaya çıkmıştı. Kremlin, Sandu’dan seçimlere müdahale ettiklerine dair iddiaları “kanıtlamasını” istedi ve oy sayımında “anormallikler” olduğuna dair iddialarda bulundu. Moldova’nın ilk kadın cumhurbaşkanı 52 yaşındaki Sandu, 3 Kasım’daki cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci turunda, eski savcı ve Rusya yanlısı Sosyalistlerin desteklediği Alexander Stoianoglo ile karşı karşıya gelecek. Stoianoglo, seçimlerin ilk turunda yüzde 26 oy almıştı. AB sözcüsü Peter Stano, oylamanın Rusya’nın “benzeri görülmemiş müdahalesi ve sindirme politikası çabaları altında gerçekleştiğini” ileri sürdü. Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Moldova’nın “Rusya’nın taktiklerine rağmen “Avrupalı bir geleceği” seçtiğini ifade etti. Beyaz Saray sözcüsü John Kirby, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde beklenenden daha yakın sonuçlar alınmasının ve AB’ye katılımla ilgili anayasa referandumunun ardından Rusya’yı, Moldova’nın seçim süreçlerini sabote etmeye çalışmakla suçladı. Kirby, Rusya’nın amacına ulaşamadığını söyledi. ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Vedant Patel ise Kremlin’i Moldova’nın egemenliğini baltalamaya çalışmakla suçladı. Pazar günü BBC, Moldova’nın ayrılıkçı bölgesi Transdinyester’deki bir oy kullanma merkezinde oy karşılığında para verildiğini bildirdi. Bir BBC muhabiri, bir kadının oy pusulasını sandığa attıktan sonra seçim gözlemcisine parayı nereden alacağını sorduğunu duydu. Kendisine oy vermesi karşılığında para teklif edildiği sorusuna ise tereddüt etmeden “evet” dedi. Oy verme merkezine yönlendiren kişinin artık aramalarına yanıt vermemesi nedeniyle öfkeliydi ve “Beni kandırdı!” dedi. Kime oy verdiği sorulduğunda ise cevap vermedi. Moldova şu an AB ile üyelik görüşmeleri yürütüyor. Referandumun yasal olarak bağlayıcı olmaması nedeniyle, katılım müzakereleri Pazar günü elde edilen sonuçlardan bağımsız olarak devam edecek.