Özel okullar, 2024 yılı için erken kayıt döneminde fiyatlarını açıklamaya başladı. Ancak, velilerin karşılaştığı artışlar, bütçelerini zorluyor. Enflasyon ve yönetmelik zorunlulukları nedeniyle yapılan zamlar, eğitim maliyetlerini önemli ölçüde artırdı. Veliler, okulların duyurduğu ücretlere tepki gösterirken, okullar ise bu artışların „maliyet artışları“ nedeniyle kaçınılmaz olduğunu öne sürüyor. Ne yazık ki, bu yıl da erken kayıt avantajlarından faydalanmak pek mümkün görünmüyor.
EYLÜL’DE FİYAT ARTIŞLARI DİKKAT ÇEKİYOR Eylül ayında enflasyon rakamlarının yükselmesiyle birlikte, özel okul ücretlerindeki artış hızlı bir şekilde dikkatleri üzerine topladı. Okullar, 2024 yılı için erken kayıt ücretlerini açıklarken, bazıları bu artışı Ekim ayında duyurmuştu. Erken kayıt dönemiyle daha uygun fiyatlar bekleyen aileler, %60’a varan artışlarla karşılaştı. Bazı okullarda ücret artışlarının %300’e kadar ulaşması, veliler arasında büyük bir tepkiye yol açtı.
EĞİTİM VE YEMEK ÜCRETLERİ YÜKSELDİ Özellikle yemek ve eğitim ücretleri, geçen yılın aynı dönemine kıyasla önemli ölçüde yükseldi. Bir veli, yeni okul ücretleri hakkında “Sadece yemek ücreti 80 bin lira. Eğitim ve yemek masrafları toplamda 215 bin lira. Bunun yanı sıra kitap, servis ve kıyafet gibi ek masraflar var. Tüm bu harcamalar toplandığında, en az 350 bin liralık bir eğitim gideri çıkıyor. Eğer erken kayıt ücreti böyleyse, sezon fiyatlarını düşünmek bile zor” dedi.
YASAL SINIRLARA DİKKAT Özel okullardaki ücretler, her yıl belirlenen oranlara göre enflasyon verilerine dayanarak artırılabiliyor. Ancak, bu artışların belirlenen yasal sınırları aşmaması gerekiyor. Tüketiciler Derneği Başkanı Levent Küçük, Posta Gazetesi’ne yaptığı açıklamada, okulların belirlediği zam oranlarının yasada yer alan kurallara uygun olması gerektiğine dikkat çekti. Küçük, “Özel okul ücret artışları, ÜFE (Üretici Fiyat Endeksi) ve TÜFE (Tüketici Fiyat Endeksi) bilgilerinden hesaplanır. Artış oranı belirlendikten sonra %5 enflasyon payı eklenir. Ancak okullar genelde sadece eğitim ücretini belirleyerek, diğer ek ücretlerle masraflarını artırabiliyorlar” dedi.
ERKEN KAYIT DÖNEMİNDE DİKKAT EDİLMESİ GEREKENLER Uzmanlar, erken kayıt yaptırmak için panikleyip hemen ücret ödemek isteyen velilere uyarıda bulunuyor. Levent Küçük, erken kayıt sürecinin aceleye getirilmemesi gerektiğini vurgulayarak, “Özel okulların ara sınıflardaki öğrencilere uyguladığı artış oranı, yönetmelikte belirtilen sınırlarla sınırlıdır. Bu nedenle veliler, okulların ek ücret taleplerine karşı temkinli olmalıdır. Özellikle yemek, servis, kitap ve kıyafet gibi ek maliyetlerde okulun dayatmalarına karşı durabilirler” dedi.
Yönetmeliğe göre, okullar yalnızca belirlenen oranla eğitim ücretlerinde artış yapabilir. Yan giderlerle ilgili ise velilere seçim hakkı tanınır. Yani okullar, yemek, servis, kıyafet ve kırtasiye gibi ek ücretleri talep edebilir fakat veliler, hangi kalemleri almak istediklerine karar verebilirler. Küçük, “Veliler, okulun önerdiği kitap veya kıyafetleri almak zorunda değil. İstemiyorlarsa bu ek ücretleri ödemek zorunda kalmazlar” şeklinde konuştu.
HİZMETLER ÜZERİNDEN ŞİKAYET HAKKI Özel okullarda yapılan haksız fiyat artışları ve dayatılan ek ücretler, tüketici hakları kapsamında şikayette bulunulabilir. Levent Küçük, velilerin okullara karşı şikayet haklarını kullanabileceklerini belirtti. “Veliler, zorla dayatılan ücretler konusunda okula yazılı bildirimde bulunabilir ve belirtilen ücretleri kabul etmediklerini yazılı olarak ifade edebilirler. Ayrıca, il ya da ilçe milli eğitim müdürlüklerine başvurabilir, maddi zararları için tüketici heyetlerine başvurabilirler” dedi. Haksız fiyat değerlendirme kurulu, şikayetlerin incelendiği ve gerekli düzenlemelerin yapıldığı bir mekanizma olarak devreye girebilir.
Özel okullarda, yeni eğitim yılı için ücretler, öğrencinin kaydolduğu sınıfa göre değişim göstermektedir. 1., 5. ve 9. sınıfa başlayan öğrencilerin ücretleri, veli ile okul arasında imzalanan sözleşmeye bağlı olarak belirlenmektedir. Bu ücretler her yıl Ocak ayında açıklanmakta ve Mayıs sonuna kadar resmi olarak duyurulmaktadır. Okullar, belirlenen ücretin üzerinde talepte bulunamamaktadır ancak mevcut ücretlerden daha düşük bir kayıt alabilmektedirler.
12 AYLIK TAKSİT İMKANLARI Özel okullar, eğitim ücretlerinin yanı sıra yemek, servis ve diğer masraflar için çeşitli ödeme seçenekleri sunmaktadır. Birçok okul, 12 aya kadar vade farksız taksit imkanı sağlayarak velilere finansal kolaylık tanımaktadır. Bu imkan sayesinde veliler, eğitim harcamalarını daha rahat bir şekilde yönetebilmektedir.
