Başlık: Raye: ‘Kadınların maruz kaldığı tacizin boyutu beni gerçekten endişelendiriyor’
BBC, 2024 yılında dünya genelinde ilham verici ve etkili 100 kadını belirledi. İngiliz sanatçı Raye de bu isimlerden biri olarak öne çıkıyor. Şarkıcı ve söz yazarı Raye, bu yıl Brit ödüllerinde aday gösterildiği yedi ödülden altısını kazanarak Yılın Söz Yazarı ödülünü elde eden ilk kadın unvanını aldı. 2023’te bağımsız olarak yayınladığı ilk stüdyo albümü “My 21st Century Blues”, hem eleştirmenlerden olumlu yorumlar aldı hem de ticari başarı sağladı. Raye, hem müzik kariyerinde hem de özel hayatında karşılaştığı cinsel saldırı, uyuşturucu bağımlılığı ve beden algısı sorunları gibi zorlukları açık bir şekilde dile getiriyor ve bestecilere daha adil kazanç şartları çağrısında bulunuyor.
Raye, BBC 100 Women programına bir önceki albüm şirketi Polydor ile yollarını ayırmasının kendisi için önemli bir dönüm noktası olduğunu ifade etti. 2021’de yaptığı sosyal medya paylaşımında, Polydor’un yedi yıl süresince albümünü yayınlamayı reddettiğini açıklayarak, bunun yerine kendisinden dans müziklerinde konuk sanatçı olmasının istendiğini belirtmişti: “Sanırım plan, bazı DJ’lerle hit şarkılara sahip olmamdı. Daha sonra bir DJ ile çalışacaktım. Nihayetinde, bir DJ olmadan müzik yapmama izin verilecekti. Ancak bu fırsat asla gelmedi.” Raye, “Kendiniz için müzik yapmayı bıraktığınızda, başkalarının denemek istediği müzik tarzlarına yönelirsiniz ve bu da kendi yolunuzu kaybetmenize neden oluyor. Kendi istediğiniz bir albüm yapmak için kendinizi harcamaktan daha kötü bir his yok” şeklinde konuştu.
Raye, tweetlerinin ardından sanatçı ve albüm şirketi arasındaki ilişkinin sona erdiğini belirtti. Polydor’un sahibi Universal Music ise BBC 100 Women’a, Raye ile çalışma sürecinden memnun olduklarını ve ona gelecekte başarı dilediklerini açıkladı. Raye’nin 2023 yılında bağımsız olarak çıkardığı albüm, R&B, pop ve soul türlerini harmanlayarak İngiltere müzik listelerinde ikinci sıraya yükseldi ve milyarlarca dinlenme elde etti. 27 yaşındaki sanatçı, kendi kariyerinin kontrolünü elinde bulundurmanın önemine vurgu yaparak bu noktaya ulaşmak için terapi gördüğünü dile getiriyor.
Raye’nin başarısı, yalnızca etkili bir dönüş değil, aynı zamanda müzik endüstrisindeki dönüşümün bir göstergesi. Kadın starların müzik sahnesindeki konumu gün geçtikçe güçleniyor; bunu Charli XCX, Chappel Roan, Sabrina Carpenter ve Taylor Swift gibi isimlerin global müzik platformlarındaki etkilerine bakarak görebiliriz. Raye’ye göre sosyal medya, kadın sanatçıların sektördeki güçlü isimleri geçerek kendi projelerini tanıtmaları için büyük bir fırsat sunuyor. “Yeni bir dönemdeyiz. İnsanların bu harika kadınların başarılı işler yaptığını görmesi çok sevindirici ve paylaşmak istemeleri de aynı şekilde” diyor.
Raye, diğer kadın sanatçıları rakip olarak görmek yerine desteklemenin önemini vurguluyor ve bu bakış açısının genç yaşlarda kendisine öğretilenin tam tersi olduğunu ifade ediyor. Charli XCX’in kendisine yapıcı ve dostane davrandığını belirten Raye, bu tutumun endüstride farklı bir yaklaşım geliştirdiğini dile getiriyor. Raye, başarılı kadınların karşılaştığı tehlikelerin de farkında. “Kadınların nasıl davranması ve hissetmesi gerektiğine dair standartlar, erkeklerinkinden çok daha farklı. Ben kadınların daha nazik, daha dikkatli davranması ve söyledikleri şeylere dair daha fazla özen göstermesi gerektiğini düşünüyorum,” diyor.
Son günlerin dikkat çeken pop sanatçılarından Chappel Roan’un konserlerde kendisine nesnelerin fırlatılmasını “garip bir davranış” olarak tanımlaması ve magazin muhabirlerine tepkisini hatırlattıktan sonra Raye, “Şu anda kendi alanında en iyi performansı sergileyen kadınların, başarılı oldukları için maruz kaldıkları taciz ve iftiralar beni gerçekten endişelendiriyor. Hâlâ büyük hayallerim var ama bu hayalleri gerçekleştirmek isteyip istemediğimi sorguluyorum” şeklinde konuştu.
Raye, albümündeki “Ice Cream Man” isimli parçayla, bir prodüktör tarafından uğradığı cinsel tacizi anlatıyor. Şarkının sözleri şöyle: “Senin yaptığın her şey beni mahvetti ve hayır, hiçbir şey söylemedim. Bunu kanıtlıyor; ben bir kadınım.” Raye, müzik sektöründe hala bu tür eylemlerin varlığının sürdüğünü ve saklandığını vurguluyor. “Şu anda yanlış olan birçok şey yaşanıyor, umarım bir gün bu sona erer” diyor. İngiltere’de Kadınlar ve Eşitlik Komitesi’nin bu yılın başında yayımladığı bir rapor, sessizlik kültürü nedeniyle müzisyenlerin ödül törenlerinde kendilerini taciz edenler ile aynı masada oturmak zorunda kaldıklarını ortaya koyuyor. Ayrıca, ABD’deki ünlü müzisyen Sean ‘Diddy’ Comb’a yönelik insan kaçakçılığı ve taciz iddiaları da bu sektörün içinde bulunduğu durumu gözler önüne seriyor.
Kadınların nasıl korunacağına dair Raye’nin kesin bir çözümü yok. Arkadaş gruplarının veya onları koruyacak insanların önemine dikkat çeken Raye, bu durumu üzülerek değerlendiriyor. “Tacizcilerin durdurulması gerekiyor” diyor.
Raye, şarkı sözlerinde iklim değişikliği, evsizlik, uyuşturucu bağımlılığı, cinsellik, ırkçılık ve homofobi gibi konulara açıkça değiniyor. Sosyal medyanın dinleyicilere doğrudan ulaşma avantajını kabul etse de, bu platformun yaşamımızdaki rolünden endişe duyuyor. “Birçoğumuz, [Instagram] hikayelerinde kendimizi filtrelerle göstermeyi tercih ediyoruz. Artık hayatımız bu hale geldi ve bunun farkında bile olmayabiliriz. Raye, Londra’nın güneyinde dört kız kardeşten biri olarak büyüdüğünü belirtiyor. Sosyal medyanın gençlerin kendine güveni üzerindeki etkisinden kaygılı. “Sosyal medyanın gelecek nesiller üzerindeki bağımlılık etkisi beni endişelendiriyor. Gençlerin telefonlarını bırakıp yürüyüşe çıkmaları nasıl mümkün olacak? Mesaj ya da beğeni almanın onlara onaylanma hissi vermesi nasıl sağlanacak?”
Raye, kız kardeşlerini sosyal medya üzerinde gördüğünde durdurmak zorunda kaldığını açıklıyor. Ayrıca, kendi şarkılarını yaratmanın yanı sıra Beyoncé, Little Mix, Ellie Goulding, John Legend, Rita Ora ve Zara Larsson gibi sanatçılar için de şarkı yazıyor. Ancak, şarkı sözü yazarlarının telif hakları konusunda kazançlardan pay alma hakkının bulunmadığını belirtiyor. Raye, ödül törenlerindeki konuşmalarında sık sık bu konunun üzerine gidiyor. Şarkı yazarlarının telif hakkına sahip olmasının “normal ve zorunlu” olması gerektiğini savunuyor.
İkinci albümü hakkında konuşan Raye, yeni şarkı sözlerinin yer aldığı defterlerinin arabasının çalınmasıyla kaybolduğunu belirtti. Bu şarkılar, bir sonraki albümü için tasarlanmıştı ve bu durum süreci geciktirebilir. Ancak çalınmadan önce de Raye’nin aceleci bir tutum sergilemediğini vurguluyor. “Benim için çıta çok yüksek ve sürecin uzun olacağını düşünüyorum” diyor. Kariyerinde muazzam bir başarı perioduna girmiş olsa da Raye, gelecekteki adımlarını düşünmeden edemiyor. “İleride, Londra’nın güneyinde bir caz kulübü açmayı gerçekten çok isterim. Her hafta orada şarkı söylerim ama asıl ev sahipliğini yaparım ve şehrin en iyileri burada sahne alır…” ifadesini kullanıyor. “Fakat önce birkaç albüm daha yapıp repertuvarımı genişletmem gerekiyor.”
